Zdzisław Marian Malczewski
Zdzisław Marian Malczewski (ur. 21 stycznia 1950 w Nowym Brzesku[1]) – duchowny katolicki, duszpasterz polonijny, korespondent radia watykańskiego, historyk. Rektor Polskiej Misji Katolickiej w Brazylii[2]. Od września 2015 duszpasterz Kapelanii Polskiej w Porto Alegre, stolicy stanu Rio Grande do Sul[3].
Z. M. Malczewski – pierwszy z lewej (2021) | |
Kraj działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
21 stycznia 1950 |
Duszpasterz Polonii w Porto Alegre-RS | |
Okres sprawowania |
od 2015 |
Duszpasterz Polonii brazylijskiej | |
Okres sprawowania |
od 1979 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Inkardynacja | |
Prezbiterat |
11 maja 1976 |
Odznaczenia | |
Wykształcenie
edytujUkończył Seminarium Zagraniczne Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej w Poznaniu, gdzie uczęszczał w latach 1970–1976. W 1976 obronił magisterium w murach Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego na Wydziale Teologii[1].
Stopień doktora nauk humanistycznych z historii uzyskał w Instytucie Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w 1995 na podstawie napisanej pod kierunkiem Lecha Trzeciakowskiego pracy „Obecność Polaków i Polonii w Rio de Janerio”[1][4].
Działalność
edytuj11 maja 1976 otrzymał święcenia kapłańskie[5]. Od 1979 działa jako duszpasterz polonijny w Brazylii, a od 1991 również jako stały korespondent Radia Watykańskiego[6]. Od 2009 rektor Polskiej Misji Katolickiej w Brazylii[2]. Jest niezależnym badaczem dziejów społeczności polskiej w Brazylii[7].
Posługę kapłańską zaczynał jako proboszcz w parafii pod wezwaniem św. Anny w Carlos Gomes (1980–1984), następnie w parafii pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Ijuí (1984–1988), później w parafii Matki Bożej Jasnogórskiej w Rio de Janeiro (1989–1994), w latach 1995-2004 pełnił posługę prowincjała w Prowincji Towarzystwa Chrystusowego w Ameryce Południowej, od 2004 do 2015[potrzebny przypis] w parafii pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Kurytybie. Od września 2015 r. jest duszpasterzem Polonii w Porto Alegre, w stanie Rio Grande do Sul[1].
Członek Rady Wydawniczej czasopisma naukowego „Latinidade. Revista do Núcleo de Estudos das Américas” wydawanego przez Uniwersytet Stanowy Rio de Janeiro (UERJ).
Udział w Radzie Polonii[potrzebny przypis]:
– 23 września 2013 r. Marek Makowski Konsul Generalny RP w Kurytybie powołał do istnienia Radę Polonijną. W Radzie zasiada 10 osób reprezentujących środowisko polonijne trzech południowych stanów: Rio Grande do Sul, Santa Catarina i Parana. Ks. Zdzisław Malczewski SChr - jako rektor PMK w Brazylii - to jeden z członków tego polonijnego ciała doradczego Konsula Generalnego w Kurytybie. Do końca kadencji Marka Makowskiego konsula generalnego odbywały się regularne posiedzenia tego ciała doradczego w sprawach Polonii. Do dzisiaj (09.02.2022) Konsulat nie zlikwidował tej Rady. Zakładamy, że teoretycznie ona pewnie jeszcze istnieje....
– 5 września 2016 r. ks. Zdzisław Malczewski SChr został powołany do Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu Stanisławie Karczewskim. Do Rady należało 15 przedstawicieli Polonii z różnych regionów świata. Wspomniana Rada działała do końca IX Kadencji Senatu RP, czyli do końca listopada 2019 r. Marszałek X Kadencji Senatu RP Tomasz Grodzki nie powołał do istnienia ciała doradczego, jakim jest Polonijnej Rady Konsultacyjnej. Tak więc od listopada 2019 r. Marszałek Senatu RP nie posiada doradczego ciała polonijnego[8].
Działalność redakcyjna i wydawnicza[potrzebny przypis]:
- W latach 1999–2009: pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopisma studiów polsko-brazylijskich „Projeções – Revista de estudos polono-brasileiros” wydawanego w języku portugalskim w Kurytybie. W okresie jedenastu lat ukazało się dwadzieścia numerów „Projeções”. Czasopismo było wydawane we współpracy: Prowincji Towarzystwa Chrystusowego w Ameryce Południowej, Centrum Studiów Latynoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego (CESLA UW) oraz organizacji polonijnej "Braspol"[9].
- W 2010 r. zainicjował jako redaktor i wydawca publikację nowego pisma naukowego „Polonicus – Revista de reflexão Brasil-Polônia” . Periodyk ten jest – w pewien sposób - kontynuacją „Projeções”. Ukazuje się tak jak poprzednie pismo w języku portugalskim, jak również częściowo w języku polskim. Format: A 5, każdy numer posiada 180-200 stron. Wydawcą wspomnianego periodyku jest Polska Misja Katolicka w Brazylii. Do 2021 ukazało się 23 numery czasopisma. ISSN 2177-4730[10]
- Jako rektor PMK rozpoczął w lipcu 2009 r. wydawanie biuletynu „Echo Polskiej Misji Katolickiej w Brazylii”. Od stycznia 2012 r. biuletyn zaczął ukazywać się pod nową nazwą „Echo Polonii Brazylijskiej”. Periodyk był wydawany co dwa miesiące i był publikowany w całości w języku polskim (Format A4, 12 stron). Było to jedyne czasopismo ukazujące się po polsku w Brazylii. Pod koniec 2016 r. redaktor podjął decyzję o zaprzestaniu redagowania i wydawania pisma ze względu na brak jakiegokolwiek zaplecza finansowego, a także nie mając odzewu od czytelników, których zachęcał do przesyłania informacji z życia wspólnot polonijnych w Brazylii.
- Ponadto prowadzi dwa portale internetowe w języku polskim i portugalskim:
- Polska Misja Katolicka w Brazylii https://www.polska-misja.com.br[11]
- Czasopismo "POLONICUS - Revista de reflexão Brasil-Polônia" https://polonicus.com.br[12]
W ostatnich latach zajmuje się kilkoma projektami, są to m.in.[1]:
- Trudne dzieje polskiego osadnictwa w Orle Białym–ES (od 1929 – po czasy współczesne),
- Obecność Polaków i ich potomków w Porto Alegre,
- Słownik biograficzny Polonii brazylijskiej (kontynuacja wydania z 2000),
- Rola emigrantek polskich i ich potomkiń w rozwoju stanu Rio Grande do Sul.
Publikacje
edytujPublikacje książkowe[1]:
1. Obecność Polaków i Polonii w Rio de Janeiro, Lublin: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” 1995, ss. 362 + aneks zdjęciowy. ISBN 83-86441-12-7. ISSN 1233-0272. (Tłumaczenie na język portugalski: A presença dos poloneses e da Comunidade polônica no Rio de Janeiro, Warszawa: CESLA UW 1998, ss. 300; tłumaczenie Benedykt Grzymkowski SChr). ISBN 83-85620-32-X
2. W służbie Kościoła i Polonii. Towarzystwo Chrystusowe: Funkcje społeczne i duszpasterskie w środowisku polonijnym w Ameryce Łacińskiej, Warszawa: CESLA UW 1998, ss. 292. ISBN 83-85620-44-3
3. Słownik biograficzny Polonii brazylijskiej, Warszawa: CESLA UW 2000, ss. 207. ISBN 83-85620-62-1
4. Perfis polônicos no Brasil (współautor z Ruy Christovam Wachowicz), Curitiba: Vicentina 2000, ss. 476.
5. W trosce nie tylko o rodaków. Misjonarze polscy w Brazylii, Curitiba: Vicentina 2001, ss. 290 + aneks zdjęciowy. (Tłumaczenie na język portugalski: Solicitude não apenas com os patrícios. Missionários poloneses no Brasil, Curitiba: Vicentina 2001, ss. 290 + aneks zdjęciowy; tłumaczenie Mariano Kawka).
6. Srebrny jubileusz Prowincji Towarzystwa Chrystusowego w Ameryce Południowej (red.), Kurytyba - Kraków: DjaF 2004, ss. 277 (+ aneks zdjęciowy).
7. Polônia e Polono-Brasileiros. História e Identidades (red.), Curitiba: Projeções 2007, ss. 189.
8. Ślady polskie w Brazylii / Marcas da presença polonesa no Brasil, Warszawa: Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego i Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie 2008, ss. 320. ISBN 978-83-60093-61-0
9. Polonii brazylijskiej obraz własny. Zapiski emigranta (2007-2010), Warszawa: Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego i Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie 2010, ss. 162 + aneks ilustracji.ISBN 978-83-62171-60-6
10. Hołd Polaków dla Orła z Hagi w 90. rocznicę śmierci Ruia Barbosy / Tributo dos poloneses à Águia de Haia no 90 aniversário da morte de Rui Barbosa (współautor z Renatą Siuda Ambroziak), Curitiba: Corgraf Indústria Gráfica Ltda 2013, ss. 64. ISSN 2177-4730.
11. Mensageiro de ideais. Silhueta do Pe. Benedito Grzymkowski SChr (red.), Curitiba: Corgraf Indústria Gráfica Ltda 2013, ss. 208 (+ aneks zdjęciowy).
Artykuły publikowane w wydaniach książkowych[1]:
- Duchowieństwo i duszpasterstwo polskie w Brazylii, w: Relacje Polska – Brazylia. Historia i współczesność, red. Andrzej Dembicz, Marcin Kula, Warszawa: CESLA UW 1996, s. 93–100. ISBN 83-85620-41-9
- Clero e sacerdócio polonês no Brasil, w: Relações entre Polônia e Brasil. Passado e presente, red. Andrzej Dembicz, Marcin Kula, Warszawa: CESLA UW 1998, s. 101–108.
- Dialog międzykulturowy – optyka brazylijska, w: Rola duszpasterstwa polskiego w organizacji społeczności lokalnych w Ameryce Łacińskiej. Materiały z Konferencji Warszawa, 4–5 grudnia 1998, red. Mariusz Malinowski, Warszawa: CESLA UW 1999, s. 26–31.
- Towarzystwo Chrystusowe w Ameryce Południowej i jego specyfika, w: Rola duszpasterstwa polskiego w organizacji społeczności lokalnych w Ameryce Łacińskiej. Materiały z Konferencji, Warszawa, 4–5 grudnia 1998, red. Mariusz Malinowski, Warszawa: CESLA UW 1999, s. 187–199.
- Tożsamość polsko-brazylijska: doświadczenia z pracy duszpasterskiej w środowiskach wiejskich i wielkomiejskich Brazylii, w: Tożsamość oraz percepcja Polski i polskości w środowiskach Polonii latynoamerykańskiej. Materiały z Konferencji, Warszawa, 2–3 grudnia 1999, red. Mariusz Malinowski, Warszawa: CESLA UW 2000, s. 181–185.
- Jerzy Chmielewski ‘Rafał’ (1904–1966) – bohater II wojny światowej, zasłużony w rozwoju rybołówstwa w Brazylii, w: Losy Polaków. Materiały III Sympozjum Biografistyki Polonijnej, Rzym 1998, red. Agata i Zbigniew Judyccy, Lublin: Czelej 1998, s. 223–224.
- Stefania Płaskowiecka-Nodari (1892–1973) – działaczka i dobrodziejka polonijna, w: Losy Polek. Materiały IV Sympozjum Biografistyki Polonijnej, Wiedeń 1999, red. Agata i Zbigniew Judyccy, Lublin: Czelej 1999, s. 182–183.
- Sylwetka polskiego pedagoga w Brazylii na przykładzie Hieronima Durskiego i Henryka Siewierskiego, w: Teoria biografistyki. Krakowianie, Uczeni, Pedagodzy polscy w świecie, Kraków 2000. Materiały V Sympozjum Biografistyki Polonijnej, red. Agata i Zbigniew Judyccy, Lublin: Czelej 2000, s. 222–225.
- Kapitan Stanisław Przewodowski w służbie brazylijskiej marynarki wojennej, w: Polacy i osoby polskiego pochodzenia w siłach zbrojnych i policji państw obcych. Materiały VI Międzynarodowego Sympozjum Biografistyki Polonijnej, red. Agata i Zbigniew Judyccy, Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski 2001, s. 275–277.
- Biskupi polscy i polskiego pochodzenia w Brazylii, w: Duchowieństwo polskie w świecie. Materiały VII Międzynarodowego Sympozjum Biografistyki Polonijnej, Rzym 2002, red. Agata i Zbigniew Judyccy, Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski 2002, s. 190–197.
- A atuação dos padres da Sociedade de Cristo no município de Itaiópolis, w: Colônia Lucena – Itaiópolis. Crônica dos imigrantes poloneses, red. Wilson Carlos Rodycz, Florianópolis – Itaiópolis: IOESC 2002, s. 186–201.
- Polska imigracja w brazylijskim stanie Espírito Santo: kolonia Águia Branca. Wprowadzenie do zagadnienia, w: Ameryka Łacińska – rozumem i sercem / América Latina – con razón y corazón, red. Francisco Rodríguez, Warszawa: CESLA UW 2003, s. 281–294. ISBN 83-89251-09-4
- Spojrzenie na aktualną literaturę polonijną w Brazylii, w: Zdzisław Malczewski, Polonii brazylijskiej obraz własny. Zapiski emigranta (2007–2010), Warszawa 2010, s. 85–86. ISBN 83-62171-60-X
- Pierwsza wizyta polskiego hierarchy w Brazylii. 70. rocznica pobytu kard. Augusta Hlonda, Prymasa Polski (1934–2004), w: Sentire cum Societate. W 75. rocznicę powstania Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej, red. ks. Wojciech Necel TChr, Poznań: Hlondianum 2007, s. 237–246.
- 50 lat Towarzystwa Chrystusowego w Brazylii. Historia, rzeczywistość i perspektywy na przyszłość, w: Zdzisław Malczewski, Polonii brazylijskiej obraz własny. Zapiski emigranta (2007–2010), Warszawa: (seria: Biblioteka Iberyjska), red. J. Mazurek, Warszawa: Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego oraz Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego 2010, s. 66–79. ISBN 83-62171-60-X
- Polonia w Orle Białym współcześnie. Analiza przeprowadzonych badań, w: Zdzisław Malczewski, Polonii brazylijskiej obraz własny. Zapiski emigranta (2007–2010), Warszawa: (seria: Biblioteka Iberyjska), red. J. Mazurek, Warszawa: Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego oraz Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego 2010, s. 111–121. ISBN 83-62171-60-X
- Zarys dziejów duszpasterstwa polskiego w Porto Alegre, w: Polski misjonarz na ziemi argentyńskiej. Studia historyczne i politologiczne, red. Marek Szczerbiński i Krzysztof Wasilewski, Gorzów Wielkopolski: S.I. „Warta” 2011, s. 183–192. ISBN 978-83-933510-0-8
- Przesłanie jubileuszowe z Brazylii dla Dostojnego p. prof. zw. dr hab. Lecha Trzeciakowskiego, w: Liber Amicorum Profesora Lecha Trzeciakowskiego, Poznań: UAM 2012, s.281–287.
- Misjonarze polscy w Brazylii. Od duszpasterstwa polonijnego do posługi w Kościele lokalnym, w: Polacy i ich potomkowie w Ameryce Łacińskiej, red. Rafał Raczyński, Gdynia: Muzeum Emigracji 2017, s. 262-278. ISBN 978-83-65751-00-3[potrzebny przypis]
- Rola polskiego duszpasterstwa w Brazylii w zachowaniu więzi Polonii z krajem pochodzenia, w: Polska i Brazylia - bliższe niż się wydaje, red. Jerzy Mazurek, Warszawa: Zakład Brazylianistyki Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW, Muzeum Polskiego Ruchu Ludowego, Muzeum Niepodległości, Towarzystwo Polsko-Brazylijskie 2020, s. 283-313. ISBN 978-83-65911-59-9, ISBN 978-83-7901-251-0, ISBN 978-83-666-40-18-4[potrzebny przypis].
Nagrody i odznaczenia
edytuj- W 1996 otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski nadany przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej „za postawę patriotyczną, zasługi w pracy na rzecz kształtowania właściwego obrazu Polski zagranicą oraz kultywowanie polskich tradycji narodowych”[1].
- W 2003 został odznaczony złotą odznaką honorową Stowarzyszenia Polskich Kombatantów "w uznaniu zasług położonych dla realizacji celów stowarzyszenia"[potrzebny przypis].
- W 2004 w Senacie RP odebrał wyróżnienie czasopisma „Forum Polonijne” w Lublinie – statuetkę Polonijne Orle Pióro „za działalność polonijną i publicystyczną”[13].
- W 2008 na Uniwersytecie Warszawskim – podczas międzynarodowego kolokwium i forum naukowego z okazji 20-lecia Centrum Studiów Latynoamerykańskich (CESLA) – otrzymał medal „XX Rocznica CESLA. Drowi Zdzisławowi Malczewskiemu za jego nieoceniony wkład dla rozwoju CESLA i studiów latynoamerykańskich na Uniwersytecie Warszawskim. Warszawa, 26 maja 2008”[13].
- W 2011 otrzymał od Rady Municypalnej Kurytyby „Medal Zasługi im. Fernando Amaro” za działalność publicystyczną i wydawniczą[1].
- W 2013 z okazji 93. urodzin Karola Wojtyły otrzymał od Parlamentu Stanu Paraná dyplom uznania za współpracę z Kościołem katolickim w Paranie[14].
- W 2013 Rada Municypalna Kurytyby przyznała ks. Zdzisławowi dyplom pochwalny za opracowanie i wydanie książki „Zwiastun nadziei” o ks. Benedykcie Grzymkowskim SChr[1].
- W 2013 odznaczony przez arcybiskupa Józef Kowalczyka Medalem Prymasa Polski „za zasługi dla Kościoła i Narodu”[15].
- W 2015 otrzymał w Parlamencie Stanu Paraná dyplom uznania za poświęcenie się pracy humanitarnej i w służbie Kościoła katolickiego[potrzebny przypis].
- W 2016 Nagroda Literacka Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie „za popularyzowanie kultury polskiej w świecie”[16].
- W 2017 otrzymał od Instytutu Pamięci Narodowej nagrodę "Świadek Historii". Nagroda ma kształt plakietki (ze wstążką) i, podobnie jak medal, była przypinana do ubrania w trakcie uroczystości wręczania nagrody "Świadek Historii" dnia 14 listopada 2017 r. w Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich w Warszawie dla osób i instytucji spoza Polski w jej III edycji[17].
- W 2019 r. otrzymał order "Krzyż Polonii" przyznany przez Światową Radę Badań nad Polonią "za wkład w rozwój nauki i kultury za granicą, za propagowanie i obronę dobrego imienia Polaków i Polski, za głoszenie prawdy historycznej i obronę katolickich wartości Narodu Polskiego oraz rozpowszechnianie wiedzy polskich osiągnięciach w rozwoju nauki, kultury i techniki"[18].
- W 2023 r. z rąk ministra edukacji i nauki port. Przemysława Czarka otrzymał Złoty medal "Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas".
- Tego samego roku podczas Kongresu dla Niepodległej zorganizowanego przez Światowe Stowarzyszenie Republika Polonia otrzymał w Kancelarii Premiera Rządu RP z rąk sekretarza Stanu Jana Dziedziczaka "Odznakę Honorową za Zasługi dla Polonii i Polaków Za granicą" przyznana przez premiera Mateusza Morawieckiego.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j Rektor [online], Missão Católica Polonesa no Brasil [dostęp 2022-02-07] (pol. • port.).
- ↑ a b Polska Misja Katolicka w Brazylii | Polska Misja Katolicka w Brazylii | Towarzystwo Chrystusowe - Prowincja w Ameryce Południowej [online], www.brazylia.chrystusowcy.pl [dostęp 2021-03-31] .
- ↑ Brazylia: Nowe Duszpasterstwo Polonijne w Porto Alegre [online], emigracja.chrystusowcy.pl [dostęp 2021-03-31] .
- ↑ Ks. dr Zdzisław Marian Malczewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-01-23] .
- ↑ Biogram ks. dr. Zdzisława Malczewskiego [online], 24ikp.pl, 2012 [dostęp 2022-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2022-01-23] .
- ↑ kościół w brazylii [online], DEON.pl [dostęp 2021-03-31] (pol.).
- ↑ Kolejna publikacja o brazylijskiej Polonii i stosunkach polsko-brazylijskich [online], www.chrystusowcy.pl [dostęp 2021-03-31] .
- ↑ https://www.polska-misja.com.br/arquivos/pdf-pl-2022-06-10%-30-47.jpeg
- ↑ Z. Malczewski, Polonii brazylijskiej obraz własny. Zapiski emigranta (2007 - 20210), Biblioteka Iberyjska: Warszawa 2010, s. 91
- ↑ Z. Malczewski TChr, Polonii brazylijskiej obraz własny. Zapiski emigranta (2007 - 2010), Biblioteka Iberyjska: Warszawa 20210, s. 158-159.
- ↑ POLONICUS - Revista de Reflexão Brasil-Polônia [online], Missão Católica Polonesa no Brasil [dostęp 2022-06-08] .
- ↑ https://www.polonicus.com.br
- ↑ a b Odznaczenie | Kronika prowincji | Towarzystwo Chrystusowe - Prowincja w Ameryce Południowej [online], www.brazylia.chrystusowcy.pl [dostęp 2021-03-31] .
- ↑ ks. Zdzisław Malczewski S.Chr | Duszpasterze | Towarzystwo Chrystusowe - Prowincja w Ameryce Południowej [online], www.brazylia.chrystusowcy.pl [dostęp 2021-03-31] .
- ↑ Ks. dr Zdzisław Malczewski TChr zasłużony dla Kościoła i Narodu [online], emigracja.chrystusowcy.pl [dostęp 2021-03-31] .
- ↑ Trzej Polacy z Brazylii z Nagrodą Literacką [online], Culture.pl [dostęp 2021-03-31] (pol.).
- ↑ IPN-Nagroda.jpeg [online], polska-misja.com.br [dostęp 2024-04-26] .
- ↑ https://srbnp.pl/odznaczeni-krzyzem-poloni
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdzisław Marian Malczewski, SChr | Polska Misja Katolicka w Brazylii
- Sylwia Kmiecik, Polonia brazylijska w publicystyce ks. Zdzisława Malczewskiego
- Trzej Polacy z Brazylii z Nagrodą Literacką | Culture.pl