Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach

Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach – zespół obiektów pokamedulskich, w skład którego wchodzą: kościoły pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, św. Józefa i św. Ambrożego i zabudowania klasztorne. Znajduje się w parafii błogosławionego Edwarda Detkensa spośród 108 męczenników w Warszawie, przy ul. Dewajtis w Lesie Bielańskim, w dzielnicy Bielany.

Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach w Warszawie
Zabytek: nr rej. 18/1 z dnia 1.07.1965 i 10.05.2008[1]
kościół pokamedulski, kolegiata, kościół parafialny
Ilustracja
Kościół pokamedulski na Bielanach
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa-Bielany

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

bł. Edwarda Detkensa

Wezwanie

Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, św. Józefa i św. Ambrożego

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach w Warszawie”
Ziemia52°17′44″N 20°57′36″E/52,295556 20,960000
Główny gmach UKSW na warszawskich Bielanach, w głębi kościół pokamedulski

30 września 1930 wyłączony z gminy Młociny i włączony do Warszawy[2].

Kościół, pierwotnie drewniany[3], został wzniesiony w latach 1669–1710 dla zakonu kamedułów przybyłych tu z Bielan krakowskich. Prace wykończeniowe ciągnęły się jednak przez następne pół wieku. Kościół wzniesiony został w stylu późnobarokowym na planie wydłużonego ośmioboku z dwiema dużymi kaplicami. Wnętrze kościoła zdobią stiukowa dekoracja rokokowa oraz cenne obrazy. W zakrystii na sklepieniu znajdują się malowidła M. A. Palloniego z drugiej połowy XVII wieku. W kościele znajduje się serce Michała Korybuta Wiśniowieckiego oraz jego matki, a przy świątyni grób Stanisława Staszica[4]. W pobliżu świątyni wzniesiono 13 eremów; w jednym z nich rekolekcje odprawiał król Jan Kazimierz[3].

Oprócz kościoła zachowały się inne zabudowania klasztorne: refektarz, infirmeria, dom gościnny i 13 eremów. Kameduli zostali wypędzeni z Warszawy przez zaborców i nie wrócili już nigdy na warszawskie Bielany.

Siedziba Kampinosko-Bielańskiej Kapituły Kolegiackiej. Z zespołem klasztornym sąsiaduje dawna Akademia Teologii Katolickiej, obecnie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Zabytki

edytuj

Zespół został wpisany do rejestru zabytków[1] jako zespół klasztorny kamedułów na Bielanach, ul. Dewajtis 3, nr rej: 18/1 z 1.07.1965 i z 10.05.2008:

  • kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, 1669, 1734–58, nr rej: 18/5 z 1.07.1965
  • 13 eremów kamedulskich, 2 poł. XVII, nr rej: 18/2 z 1.07.1965
  • budynki poklasztorne, XVIII-XX, nr rej: 18/3 z 1.07.1965
  • grób Staszica, 1876, nr rej: B-261 z 1.07.1965
  • obudowa źródła, 1835, nr rej: 18/6 z 1.07.1965

Inne informacje

edytuj
  • „Najbardziej znanym kamedułą” dzięki powieści Henryka Sienkiewicza na warszawskich Bielanach był brat Jerzy czyli pułkownik Jerzy Michał Wołodyjowski – jego figura w habicie znajduje się w otworze wieży kościoła.
  • W maju 2001 w podziemiach kościoła zespół muzyczny Orkiestra Jednej Góry Matragona dokonał nagrań, które zostały wydane na albumie Tańce zmierzchu w 2002[5].
  • W kościele kręcone były zdjęcia do serialu telewizyjnego „Plebania”[6].
  • Przy kościele znajduje się szopka ze zwierzętami oraz karuzela. Te obiekty są dziełami Józefa Wilkonia[7].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – Warszawa [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 2 [dostęp 2015-10-02].
  2. Dz.U. z 1930 r. nr 68, poz. 540
  3. a b Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska“, 1939, s. 284.
  4. Grzegorz Kalwarczyk: Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji Warszawskiej. Tom 2. Parafie warszawskie. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2015, s. 267. ISBN 978-83-7821-118-1.
  5. Płyty i recenzje. matragona.pl. [dostęp 2014-06-10].
  6. Adam Podlewski. Dom białych zakonników. „Skarpa Warszawska”, s. 37, marzec 2022. 
  7. Jakub Chełmiński: Nie żyje najbardziej znany osioł Warszawy. Jego następca to muł. [w:] Gazeta Stołeczna [on-line]. 18 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-19].

Linki zewnętrzne

edytuj