Zgnilec amerykański

choroba czerwi

Zgnilec amerykański, zgnilec złośliwy (łac. histolysis infectiosa perniciosa larvae apium lub pestis americana larvae apium) – zakaźna choroba bakteryjna czerwi wywoływana przez laseczkę larwy (Paenibacillus larvae). Chorują nań i zamierają czerwie zasklepione. Jest to choroba zwalczana z urzędu[1].

Czerwie zaatakowane zgnilcem złośliwym
Obszar zagrożony zgnilcem amerykańskim (Prusinowo)
Obszar zapowietrzony zgnilcem amerykańskim pszczół (Liszna)

Przetrwalniki bakterii odznaczają się bardzo wysoką opornością na działanie termiczne i chemiczne, a w normalnych warunkach przeżywają nawet do 40 lat. Szczególne nasilenie choroby przypada na drugą połowę lata, kiedy wysoka temperatura i częste przegrzewanie gniazda sprzyja rozkładającej się masie[2].

Objawy edytuj

Zasklepy na zamarłych czerwiach stają się podziurkowane, ciemnieją i zapadają się oraz jest charakterystyczny zapach z ula. Masa zamarłych czerwi jest brunatnożółta, daje się wyciągać w długie nitki i wydziela zapach kleju stolarskiego. Zwykle po 4 tygodniach od śmierci larwy na dnie lub na ścianie komórki plastra powstaje ciemny, zasuszony strupek, który jest łatwo widoczny po odpowiednim odwróceniu ramki[2]. Okres wylęgania się choroby w rodzinie wynosi 45 dni[3].

Leczenie edytuj

Do leczenia zgnilca złośliwego dawnej stosowano syrop z dodatkiem sulfonamidów lub oksytetracyklinę. Syrop leczniczy podawano rodzinom pszczelim przez okres 5 dni. Leczenie musi być poprzedzone przesiedleniem chorej rodziny pszczelej do innego ula. Obecnie stosowanie sulfonamidów w leczeniu pszczół jest zabronione.

Metodami dopuszczonymi do stosowania jest podawanie olejków: cynamonowego, żywokostowego, tymiankowego, cytrynowego. Wszystkie te olejki silnie działają bakteriobójczo i bakteriostatycznie, ale najsilniejsze działanie ma olejek cynamonowy[3].

Choroba jest trudna do wyleczenia i powoduje duże straty w pasiekach. Jedyną radykalną metodą ograniczenia rozprzestrzeniania się choroby jest likwidacja chorych, słabych rodzin przez spalenie wszystkiego oprócz ula. Porażona silna rodzina ma szansę być wyleczona[3].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Dz.U. z 2023 r. poz. 1075
  2. a b Zgnilec amerykański (AFB) [online], pszczelezdrowie.pl [dostęp 2013-07-29].
  3. a b c Pasieka Ambrozja L.B. Kowaliczek: Zgnilec Amerykański, ABF, American foulbrood. [dostęp 2013-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-25)].