Zora Winogradowa (ur. 17/30 listopada 1916 w Kulciorze w guberni taurydzkiej, dziś Niekrasowka, zm. 25 maja 1922 w Odessie) – radziecka biolog.

Zora Winogradowa
Data i miejsce urodzenia

17 (30) listopada 1916
Kulciora, Gubernia taurydzka

Data i miejsce śmierci

18 maja 1989
Odessa

Zawód, zajęcie

biolog

Życiorys

edytuj

Pochodziła z chłopskiej rodziny Abljamitowów[1]. Jej ojciec był represjonowany w 1938 (wielka czystka), zginął w obozie[2].

Zdobyła podstawowe wykształcenie w wiejskiej szkole. W wieku 12 lat zaczęła naukę w szkole z internatem. Po ukończeniu szkoły robotniczej zaczęła studia w Krymskim Instytucie Pedagogicznym. Po ukończeniu studiów i otrzymaniu uprawnień do pracy w zawodzie nauczycielskim (1937) pracowała jako nauczycielka w szkole krymsko-tatarskiej oraz chemik w gimnazjum w Sudaku[2][3].

W 1938 na zaproszenie Konstantina Aleksandrowicza Winogradowa (1902–1990), biologa i ichtiologa, została pracownicą naukową w Stacji Biologicznej w Karadahu[4]. W 1940 wyszła za mąż za naukowca i przyjęła jego nazwisko[5][6]. Mieli córkę i syna, który wybrał podobną ścieżkę kariery jak rodzice (był biologiem)[1][7].

W czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej została ewakuowana do Ufy. Po powrocie kontynuowała pracę w stacji w Karadahu. W 1947 obroniła pracę doktorską[5]. W 1953 rozpoczęła pracę w stacji biologicznej Instytutu Hydrobiologii Ukraińskiej Akademii Nauk SRR w Odessie. W 1958 uzyskała stopień doktorski w zakresie nauk biologicznych (dysertacja o witaminie D w wątrobie ryb czarnomorskich)[2]. Od 1964 pracowała w odeskim oddziale Instytutu Biologii Mórz Południowych. Kierowała Zakładem Biochemii. Prowadziła zajęcia na Wydziale Biologii Uniwersytetu w Odessie[2][3].

Zajmowała się biochemią ekologiczną organizmów morskich, a zwłaszcza składem chemicznym bezkręgowców Morza Czarnego. Odkryła linienie u ryb z Morza Czarnego[2]. Napisała ponad 100 artykułów naukowych. Uczestniczyła w wyprawach morskich po Morzu Azowskim, Czarnym i Kaspijskim. Jest autorką książki „Biochemia organizmów morskich” opublikowanej w 1967[5].

Została pochowana w Odessie[2][3].

Przypisy

edytuj
  1. a b Новости за 07.05.2018 [online], karadag.com.ru [dostęp 2024-05-27].
  2. a b c d e f Наука и образование в Крыму - Аблямитова Зоре Аблякимовна [online], www.crimea.ru [dostęp 2024-05-27].
  3. a b c Доктор биологических наук Зоре Аблямитова [online], avdet.org, 13 listopada 2006 [dostęp 2024-05-27] (ros.).
  4. Д.П. Урсу, Аблямітова Зоре Аблякимівна [online], Енциклопедія Сучасної України [dostęp 2024-05-27] (ukr.).
  5. a b c Зоре Аблямитова – крымскотатарская женщина, ставшая выдающимся биологом [online], Ислам в Украине [dostęp 2024-05-27] (ros.).
  6. Виноградов Константин Александрович (биография) | Биографии Камчатки | Камчатский край, Петропавловск-Камчатский — краеведческий сайт о Камчатке: история Камчатки, география и этнография Камчатки, литература Камчатки, фотографии Камчатки [online], www.kamchatsky-krai.ru [dostęp 2024-05-27].
  7. Ю.П. Зайцев, Виноградов Олександр Костянтинович [online], Енциклопедія Сучасної України [dostęp 2024-05-27] (ukr.).