Wikipedia

Żółtook łuskowany

Żółtook łuskowany[4] (Metriopelia ceciliae) – gatunek małego ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae) występujący w Ameryce Południowej.

Żółtook łuskowany
Metriopelia ceciliae[1]
(Lesson, 1845)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

gołębiowe

Rodzina

gołębiowate

Podrodzina

siniaczki

Rodzaj

Metriopelia

Gatunek

żółtook łuskowany

Synonimy
  • Columba (Chamœpelia) Ceciliœ Lesson, 1845[2]
Podgatunki
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Charakterystyka gatunku edytuj

Wygląd

Niewielki gatunek gołębia o szaro-brązowym upierzeniu z jasnymi końcówkami piór, szczególnie widocznymi na pokrywach skrzydeł i grzbiecie. Tworzą one charakterystyczny, łuskowany wzór, który został ujęty w epitecie polskiej nazwy gatunkowej. Pióra na piersi szare z lekko różowym odcieniem, brzuch beżowo-szary, ogon składa się z przeważnie czarnych lotek o białych końcówkach. Nogi koloru różowego. Najbardziej charakterystyczną cechą gołębi z rodzaju Metriopelia – od której biorą swą nazwę – jest naga skóra wokół oczu o jaskrawej, żółtej lub pomarańczowej barwie[5]. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, samice są tylko nieco bardziej matowo ubarwione[6]. Podczas lotu oprócz wyraźnego trzepotania słychać dźwięki podobne do dzwonienia[7].

Średnie wymiary
  • Długość ciała – 16–17[6][8][9] cm lub 17–18 cm[7],
  • Długość skrzydła – 9,5 cm[a],
  • Długość ogona – 7,4 cm[a],
  • Masa ciała – 53[a]–66 g[8].
Pożywienie

Nasiona, przy czym nie odnotowano rodzaju spożywanego pokarmu. Pożywienie zdobywa na ziemi, zazwyczaj podczas żerowania widywane w małych grupach[8].

Rozmnażanie

Gniazdo budowane na ziemi, na półkach skalnych lub w dziurach budynków[8]. Samica składa 1–2 białej barwy jaja. Inkubacja trwa około 2 tygodni, wysiadują obydwa ptaki z pary. Młodymi opiekują się obydwoje rodzice. Pisklęta opuszczają gniazdo po 2–3 tygodniach, natomiast w pełni zdolne do lotu są po ok. 6–7 tygodniach[9].

 
Grupa żółtooków łuskowanych w Boliwii

Występowanie edytuj

Zasięg występowania

Od północno-zachodniego Peru, wzdłuż grzbietów Andów Środkowych po zachodnią część Boliwii oraz północne krańce Chile i Argentyny[5].

Biotop

Zamieszkuje suche i półpustynne górskie obszary, w tym charakterystyczne andyjskie łąki puna. Przebywa także na terenach rolniczych lub w pobliżu ludzkich osiedli[6], zwłaszcza w obszarach wyżej położonych. Zwykle obserwowany jest na wysokości od 1700[7]–2000[8] do 4100[7]–4500[8] m n.p.m. W niektórych, południowych regionach Peru spotykany jest także niżej, na wysokości 500 do 1100 m n.p.m.[7], aż po wybrzeże Pacyfiku[5]. Występuje tylko na zachodnich i wewnętrznych, suchych stokach Andów, brak go natomiast na wilgotnych stokach wschodnich[7].

Status edytuj

Przez IUCN sklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (Least concern – LC) ze względu na duży zasięg występowania oraz brak geograficznej fragmentacji poszczególnych populacji. Globalna liczebność gatunku nie jest znana, ale jest szacowana na znaczną, nie ma też doniesień o gwałtownym spadku populacji[3].

Systematyka edytuj

Taksonomia

Opisany w 1845 roku przez René Lessona jako Columba (Chamaepelia) Ceciliae na podstawie okazu z Peru. Wraz z żółtookiem szarogłowym (Metriopelia morenoi) był również umieszczany w oddzielnym rodzaju Gymnopelia[8].

Podgatunki

Wyróżniono trzy podgatunki żółtooka łuskowanego[8][10][2]:

  • M. c. ceciliae (Lesson, 1845) – zachodnia część Peru;
  • M. c. obsoleta (Zimmer, 1924) – wschodnie pasma Andów peruwiańskich w górnej dolinie rzeki Marañón i jej dopływów w północnej części Peru (na południe po pasmo La Raya);
  • M. c. zimmeri J. L. Peters, 1937 – południowe krańce Peru, Boliwia po północne Chile (Tarapacá) i północno-zachodnią Argentynę (Salta, Jujuy).

Uwagi edytuj

  1. ↑ a b c Wartości podawane dla samicy badanej w 2010 roku (patrz przypis nr 8).

Przypisy edytuj

  1. ↑ Metriopelia ceciliae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b Bare-faced Ground-dove (Metriopelia ceciliae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-25)]. (ang.).
  3. ↑ a b Metriopelia ceciliae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Columbidae Leach, 1820 – gołębiowate – Pigeons (Wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-06].
  5. ↑ a b c (T.S. Schulenberg, Editor): Bare-faced Ground-Dove (Metriopelia ceciliae). Neotropical Birds Online, Ithaca: Cornell Lab of Ornithology (2010). [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  6. ↑ a b c Bare-eyed Ground Dove. www.internationaldovesociety.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2 stycznia 2016)]. (ang.).
  7. ↑ a b c d e f Thomas S. Schulenberg, Douglas F. Stotz, Daniel F. Lane, John P. O’Neill, Theodore A. Parker III: Birds of Peru. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 2010, s. 158. ISBN 978-0-691-13023-1. (ang.).
  8. ↑ a b c d e f g h Bare-faced Ground-dove (Metriopelia ceciliae). Handbook of the Birds of the World Alive. [zarchiwizowane z tego adresu (7 stycznia 2016)]. (ang.).
  9. ↑ a b Daniel M. Brooks: Behavior and reproduction of the bare-faced ground dove (Metriopelia ceciliae) (Aves, Columbidae). Museo de Historia Natural Noel Kempff Mercado, 2010. [dostęp 2016-01-02]. (ang.).
  10. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pigeons. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-10]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Żółtook_łuskowany&oldid=68356760”