Genlisea
Genlisea[3] (Genlisea) – rodzaj roślin z rodziny pływaczowatych (Lentibulariaceae). Obejmuje 29[4]–30[5] gatunków. Gatunki z tego rodzaju występują w Ameryce Środkowej i Południowej, w Afryce oraz na Madagaskarze[4]. Rośliny te uprawiane są przez miłośników roślin mięsożernych oraz w ogrodach botanicznych.
 Genlisea aurea | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
genlisea |
| Nazwa systematyczna | |
| Genlisea A.St.-Hil. | |
| Zasięg | |
| |
Morfologia edytuj
Rośliny zielne jedno lub wieloletnie. Korzeni brak, nawet w rozwoju zarodkowym. Roślina o liściach dwojako wykształconych. Liście asymilacyjne, nadziemne są zielone i mają kształt języczkowaty. Pułapkowe liście podziemne mają skomplikowaną budowę[3]. W aparacie chwytnym tzn. pułapce wyróżnia się trzonek, brzuszasto rozdętą komorę trawienną i długą szyjkę przechodzącą w dwa spiralnie skręcone ramiona. Pierwotniaki oraz drobne bezkręgowce takie jak: wrotki, pierścienice czy drobne skorupiaki dostają się do pułapki przez niewielkie otwory znajdujące się w ramionach. Średnica komory waha się od 0,5–0,8 mm, więc roślina może złapać tylko niewielkie organizmy[6].
Systematyka edytuj
- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]
Jeden z trzech rodzajów rodziny pływaczowatych (Lentibulariaceae) znajdującej się w grupie o niejasnych powiązaniach filogenetycznych przedstawianej w politomii w obrębie jasnotowców.
- Pozycja w systemie Reveala (1994–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliopsida Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa jasnotowe (Lamiidae Takht. ex Reveal), nadrząd Lamianae Takht., rząd jasnotowce (Lamiales Bromhead), rodzina pływaczowate (Lentibulariaceae Rich. in Poit. & Turpin), rodzaj Genlisea A.St.-Hil.[7].
- Wykaz gatunków[5]
- Genlisea africana Oliv.
- Genlisea angolensis R.D.Good
- Genlisea aurea A.St.-Hil.
- Genlisea barthlottii Porembski, Eb.Fisch. & Gemmel
- Genlisea exhibitionista Rivadavia & A.Fleischm.
- Genlisea filiformis A.St.-Hil.
- Genlisea flexuosa Rivadavia, A.Fleischm. & Gonella
- Genlisea glabra P.Taylor
- Genlisea glandulosissima R.E.Fr.
- Genlisea guianensis N.E.Br.
- Genlisea hawkingii S.R.Silva, B.J.Płachno & V.Miranda[8]
- Genlisea hispidula Stapf
- Genlisea lobata Fromm
- Genlisea margaretae Hutch.
- Genlisea metallica Rivadavia & A.Fleischm.
- Genlisea multiflora A.Fleischm. & S.M.Costa
- Genlisea nebulicola Rivadavia, Gonella & A.Fleischm.
- Genlisea nigrocaulis Steyerm.
- Genlisea oligophylla Rivadavia & A.Fleischm.
- Genlisea oxycentron P.Taylor
- Genlisea pallida Fromm & P.Taylor
- Genlisea pulchella Tutin
- Genlisea pygmaea A.St.-Hil.
- Genlisea repens Benj.
- Genlisea roraimensis N.E.Br.
- Genlisea sanariapoana Steyerm.
- Genlisea stapfii A.Chev.
- Genlisea subglabra Stapf
- Genlisea tuberosa Rivadavia, Gonella & A.Fleischm.
- Genlisea uncinata P.Taylor & Fromm
- Genlisea violacea A.St.-Hil.
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-17] (ang.).
- ↑ a b Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 672. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 382, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b Genlisea A.St.-Hil.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-01-29].
- ↑ Płachno B.J., Adamus K., Faber J., Kozłowski J. 2005. Feeding behaviour of carnivorous Genlisea plants in the laboratory. Acta Botanica Gallica 152 (2): 159-164.
- ↑ Crescent Bloom: Genlisea. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-11-17]. (ang.).
- ↑ Saura Rodrigues Silva i inni, Genlisea hawkingii (Lentibulariaceae), a new species from Serra da Canastra, Minas Gerais, Brazil, Lorenzo Peruzzi (red.), „PLOS One”, 15 (1), 2020, e0226337, DOI: 10.1371/journal.pone.0226337, ISSN 1932-6203, PMID: 31940359, PMCID: PMC6961832 [dostęp 2020-02-03] (ang.).