43 Batalion Straży Granicznej
43 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1922 |
| Rozformowanie |
1923 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Józef Kowalik |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
Komenda Powiatowa Straży Granicznej w Świecianach |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujWykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[2]. 43 batalion celny przemianowany został na 43 batalion Straży Granicznej.
43 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Święcianach, a jego dowództwo stacjonowało w Nowych Świecianach[3]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton[4]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów[5].
W 1923 roku batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany[6]. 6 lipca 1923 komendant batalionu kpt. Kowalik zameldował, że przekazał odcinek granicy policji, a żołnierzy odesłał do 9 batalionu SG[7].
Służba graniczna
edytujW 1923 zlikwidowany został pas neutralny na granicy z Litwą. Komenda Wojewódzka Straży Granicznej w Wilnie 6 marca 1923 wydała zarządzenie, które nakazywało nową obsadę granicy[8]. 7 batalion Straży Granicznej miał oddać swój odcinek 15. i 43 batalionowi SG i przejść do Podbrodzia.
- Sąsiednie bataliony
- 4 batalion Straży Granicznej ⇔ 9 batalion Straży Granicznej – 1 grudnia 1922[3][9]
Komendanci batalionu
edytuj- p.o. kpt. Józef Kowalik (IX 1922[10] – )
Struktura organizacyjna
edytuj| Ordre de Bataille 43 batalionu Straży Granicznej w Święcianach na dzień 14 listopada 1922[11] | |||
|---|---|---|---|
| kompanie | 1. Ignalino | 2. Kołtyniany | 3. Małdziuny |
| placówki | Borówka | Cjany-Kowale | Mazuryszki |
| Poszwagina | Łyngmiany | Baranowo | |
| Szmolinka | Łyngmiany | ziemianka | |
| Bornianka | Nowe Sady | Rutowszczyzna | |
| Janopol | Łominka | Małdziuny | |
| Gowejkiany | Podłaboczka | Podszakina | |
| Połusze | Podłaboczka | Gieryńce | |
| Poszakarwo | Zwirbliszki | Zadworna | |
| Maciuciszki | Berniuny | Orniany | |
| Kiszki | Pogilitis | Szluzy | |
| Antoledze | |||
| Połukno | |||
| Prudziszki | |||
Przypisy
edytuj- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
- ↑ a b Dominiczak 1992 ↓, s. 79.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 246.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 82.
- ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 19.
- ↑ Likwidacja SG 1923 ↓, s. 69.
- ↑ Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 212.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 28.
- ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 21.
- ↑ Wykaz placówek bSG ↓, s. 9.
Bibliografia
edytuj- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
- Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
- Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Wykaz placówek niektórych batalionów Straży Granicznej, 1922 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/52.)
- Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych:przeniesienia siedzib komend, baonów Straży Granicznej , obszary odcinków granicznych, 1922–1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 161/53.)
- Rozkazy organizacyjne Komendy Głównej Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/77)
- Zarządzenia władz zwierzchnich dotyczące likwidacji Straży Granicznej → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/15.)