Wikipedia

5 kopiejek – 10 groszy 1842

5 kopiejek – 10 groszy 1842 – dwunominałowa moneta o wartości pięciu kopiejek i jednocześnie dziesięciu groszy, przygotowana dla Królestwa Kongresowego w konsekwencji ukazu carskiego z 15 października 1841 r., unifikującego z dniem 1 stycznia 1842 r[1]. systemy monetarne Królestwa i Imperium Rosyjskiego. Bito ją w mennicy w Warszawie, w srebrze, z datą 1842, według rosyjskiego systemu wagowego – zołotnikowego, opartego na funcie rosyjskim[2][3][4][5][6].

5 kopiejek – 10 groszy 1842
Dane podstawowe
Emitent

Królestwo Kongresowe

Nominał

5 kopiejek – 10 groszy

Rocznik

1842

Emisja
Mennica

Warszawa

Nakład

nieznany

Opis fizyczny
Masa

1,04 g

Średnica

15 mm

Materiał

srebro Ag868

Rant

skośnie wklęsło ząbkowany

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta próbna

Moneta w większości opracowań klasyfikowana jest jako próbna, podobnie jak dwunominałowe 10 kopiejek – 20 groszy 1842[3][4][5][7].

Awers edytuj

Na tej stronie umieszczono orła cesarstwa rosyjskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi tarcza herbowa ze Św. Jerzym w płaszczu na koniu powalającym smoka, wokół tarczy łańcuch z krzyżem Św. Andrzeja, na skrzydłach orła sześć tarcz z herbami – z lewej strony Kazania, Astrachania, Syberii, z prawej strony Królestwa Polskiego, Krymu i Wielkiego Księstwa Finlandii[8][6]. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak mennicy w Warszawie – litery M W, całość w otoku z perełek[6][8].

Rewers edytuj

Na tej stronie umieszczono nominał „5", pod nim „КОПѢЕКЪ”, poniżej nominał „10", pod nim „GROSZY”, poniżej data roczna – „1842", całość w otoku z perełek[6]

Opis edytuj

Monetę bito w mennicy w Warszawie, w srebrze próby 868, na krążku o średnicy 15 mm, masie 1,04 grama, z rantem skośnie wklęsło ząbkowanym, w nieznanym nakładzie. Według sprawozdań mennicy w latach 1842–1850 ani jednego egzemplarza monety nie wypuszczono do obiegu[4].

Stopień rzadkości przypisywany monecie to R5 (25–120 sztuk)[6].

W numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet Mikołaja I[7].

W opracowaniu z 1902 r. autorstwa Karola Plage[9] obydwie monety, tzn.:

określane są jako „Monety próbne wykonane przez Majnerta”[10]. Józef Majnert pracował w mennicy w Warszawie do 1851 r. Nie ma ostatecznej pewności, czy informacja podana przez Karola Plage oznacza, że monety jako próbne zostały wykonane przez Józefa Majnerta w ramach przygotowań do wdrożenia w życie ukazu carskiego z 15 października 1841 r., czy też były znakomicie wykonanymi przez fałszerza wyrobami fantazyjnymi na bazie oficjalnych pism krążących między Petersburgiem a Warszawą dotyczących wzorów nowych monet dwunominałowych[6].

W pracy Jerzego Romanowa z 1893 r., między wieloma źródłowymi dokumentami, zamieszczona jest kopia pisma z dnia 7 lipca 1859 r. dyrekcji mennicy w Warszawie adresowanego do Muzeum w Ermitażu, informującego o przesłaniu brakujących w kolekcji muzealnej roczników monet wybitych nad Wisłą. W piśmie tym, w jednym zdaniu, wymienione są monety 5- i 10-kopiejkowe w srebrze z 1842 r. jako monety „wzorowe”, czyli najprawdopodobniej próbne. Chociaż explicite nie są wymieniane monety dwunominałowe, to jednak można przypuszczać, że chodzi właśnie o nie[6].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ 1841 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-09] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-11].
  2. ↑ Adam Dylewski, Historia pieniądza na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Carta Blanca, 2011, s. 242.
  3. ↑ a b Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765–1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 145–147, 278.
  4. ↑ a b c Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 35, 44.
  5. ↑ a b Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764–1864, wyd. drugie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 189–190, 242.
  6. ↑ a b c d e f g Adam Kuriański, Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 193–194, ISBN 978-83-918397-1-3.
  7. ↑ a b Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, t. Part II, Kiev: Iunona Moneta, 2003, s. 868, ISBN 966-9551-3-9.
  8. ↑ a b Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 6,13.
  9. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972.
  10. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 35.

Bibliografia edytuj

  • A. Kuriański Dwunominałowe monet z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, Multi-Print, Warszawa, 2018, ISBN 978-83-918397-1-3
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=5_kopiejek_–_10_groszy_1842&oldid=66059442”