Aero L-29 Delfín
Aero L-29 Delfín (kod NATO: Maya) – czechosłowacki wojskowy samolot szkolno-treningowy i lekki samolot szturmowy produkowany w zakładach Aero Vodochody w latach 1963–1974. Był to pierwszy samolot odrzutowy konstrukcji rodzimej produkowany w tym kraju.
 Aero L-29 Delfín | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu |
5 kwietnia 1959 |
| Lata produkcji |
1963–1974 |
| Liczba egz. |
3655 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 silnik turboodrzutowy Motorlet M-701C 500 |
| Ciąg |
8,7 kN |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
10,29 m |
| Długość |
10,81 m |
| Wysokość |
3,13 m |
| Powierzchnia nośna |
19,80 m² |
| Masa | |
| Własna |
2280 kg |
| Startowa |
3280 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
820 km/h |
| Prędkość przelotowa |
655 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
14 m/s |
| Pułap |
11 000 m |
| Zasięg |
894 km |
| Długotrwałość lotu |
2,5 h |
| Rozbieg |
550 m |
| Dobieg |
440 m |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 2× karabin maszynowy kalibru 7,62 mm lub do 200 kg pocisków rakietowych lub bomb | |
| Użytkownicy | |
| |
| Rzuty | |
| |
Historia edytuj
Prace projektowe pod przewodnictwem K. Tomasa i Z. Rublica rozpoczęły się w połowie lat 50. XX wieku. Oblot pierwszego prototypu, wyposażonego w silnik Bristol Siddeley Viper miał miejsce 5 kwietnia 1959 roku. Kolejny egzemplarz, wyposażony już w czechosłowacki silnik Motorlet M-701 oblatany został w czerwcu 1960 roku. W wyniku przeprowadzonych w 1961 roku testów porównawczych z samolotami Jak-30 oraz PZL TS-11 Iskra zadecydowano o przyjęciu L-29 do służby w Radzieckich Siłach Powietrznych oraz wojskach lotniczych większości państw bloku wschodniego (wyjątkiem była Polska, gdzie wybrany został samolot TS-11 Iskra). Produkcja seryjna samolotu rozpoczęła się w kwietniu 1963 roku i trwała do 1974 roku. Spośród 3655 wyprodukowanych egzemplarzy, 2000 trafiło do wojsk radzieckich, 400 do Czechosłowackich Sił Powietrznych, a pozostałe do Bułgarii, NRD, Rumunii i Węgier. W późniejszych latach samoloty znalazły się na wyposażeniu m.in. Czech (24 sztuki), Słowacji (15), Azerbejdżanu (18), Ghany (8), Mali (6) i Syrii (40).
16 lipca 1975 roku samolot An-2 pilotowany przez Dionizego Bielańskiego został zestrzelony przez Aero L-29 Czechosłowackich Sił Powietrznych podczas próby ucieczki do Austrii[1].
Wersje edytuj
Poza standardową dwuosobową wersją szkolno-treningową powstała jednoosobowa odmiana L-29 Akrobat, przeznaczona do użytku cywilnego w charakterze samolotu akrobacyjnego lub szkolnego, oraz dwuosobowa rozpoznawcza L-29R.
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Aero L-29 Delfin Military Trainer Aircraft. Airforce-technology.com. [dostęp 2013-02-27]. (ang.).
- Aero L-29 Delfin. Aircraft.co.za. [dostęp 2013-02-27]. (ang.).