Alfa Trianguli

gwiazda w gwiazdozbiorze Trójkąta

Alfa Trianguli (α Tri, Mothallah) – gwiazda w gwiazdozbiorze Trójkąta. Jest odległa od Słońca o ok. 63 lata świetlne.

Alfa Trianguli
α Tri
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Trójkąt

Rektascensja

01h 53m 04,907s[1]

Deklinacja

+29° 34′ 43,78″[1]

Paralaksa (π)

0,05150 ± 0,00023[1]

Odległość

63,33 ± 0,28 ly
19,417 ± 0,087 pc

Wielkość obserwowana

3,42m[1]

Ruch własny (RA)

10,82 ± 0,21 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−234,24 ± 0,16 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−12,60 ± 0,90 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

olbrzym[1] / podolbrzym[2]

Typ widmowy

F5 III[1]

Masa

1,5 M[2]

Promień

3 R[2]

Jasność

13 L[2]

Wiek

2,7 mld lat[2]

Temperatura

6350 K[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 2 Tri
2MASS: J01530489+2934442
Bonner Durchmusterung: BD +28°312
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 64
Boss General Catalogue: GC 2272
Katalog Gliesego: GJ 78.1
GJ 9062
Katalog Henry’ego Drapera: HD 11443
Katalog Hipparcosa: HIP 8796
Katalog jasnych gwiazd: HR 544
SAO Star Catalog: SAO 74996
Mothallah

Nazwa edytuj

Gwiazda ta ma tradycyjną nazwę Mothallah, która wywodzi się od arabskiego ‏رأس المثلث‎ raʾs al-muṯallaṯ, co oznacza „wierzchołek Trójkąta” (stanowi ona ostry południowo-wschodni wierzchołek figury gwiazdozbioru). Po łacinie była też nazywana Caput Trianguli, co ma to samo znaczenie[2][3]. Choć jej oznaczenie Bayera to Alfa Trianguli, jest ona druga co do jasności w gwiazdozbiorze[2]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zatwierdziła użycie nazwy Mothallah dla określenia tej gwiazdy[4].

Charakterystyka edytuj

Mothallah jest sklasyfikowany jako olbrzym[1], choć raczej jest to podolbrzym należący do typu widmowego F[2]. Temperatura jego powierzchni to około 6350 K, o około 10% wyższa niż temperatura fotosfery Słońca. Jest on tylko 13 razy jaśniejszy (niewiele jak na olbrzyma) i ma promień równy około 3 promieni Słońca. Prawdopodobnie gwiazda ta dopiero kończy reakcje syntezy wodoru w jądrze. Ma ona 1,5 razy większą masę niż Słońce, z tego względu jest na dalszym etapie ewolucji, choć jest młodsza – liczy około 2,7 miliarda lat[2].

Alfa Trianguli to gwiazda spektroskopowo podwójna, której widmo wskazuje na obecność bliskiego, niewidocznego towarzysza o bardzo krótkim okresie obiegu równym 1,74 doby; gwiazdę tę dzieli od głównego składnika zaledwie około 0,04 jednostki astronomicznej. Mothallah (α Tri A) ma także sześciu słabych optycznych kompanów. Składnik B jest odległy o 100,2 sekundy kątowej (pomiar z 2010 r.) i ma obserwowaną wielkość gwiazdową 13,27m, składnik C jest oddalony o 198,5″, ma on wielkość 12,87m, zaś D znajduje się 277,2″ od gwiazdy centralnej i ma wielkość 10,99m (pomiary z 2012 roku). Składnik E dzieli od α Tri A odległość kątowa 146,7″, ma on wielkość 12,35m, składnik F jest oddalony o 229,5″ i ma wielkość 14,22m, a w odległości 12,5″ od tego ostatniego widoczny jest składnik G o wielkości 16,4m (pomiary z 2010 r.)[5].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j Alfa Trianguli w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h i j Jim Kaler: MOTHALLAH (Alpha Trianguli). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2017-05-12]. (ang.).
  3. Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 416. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  4. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-02-01. [dostęp 2017-05-12].
  5. Mason et al.: WDS J01531+2935A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.