Alhambra
Alhambra (arab. الحمراء al hamra, dosłownie „czerwona”) – warowny zespół pałacowy w Grenadzie w andaluzyjskim regionie Hiszpanii, zbudowany w latach 1232–1273 i rozbudowywany do XIV wieku[1]. Jej rozbudowa trwała za panowania emirów z dynastii Nasrydów – Jusufa I i Muhammada V[2]. Alhambra była twierdzą mauretańskich kalifów. W 1984 roku Twierdza Alhambra została wpisana na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
I, III, IV |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę | |
| Dokonane zmiany | |
Położenie na mapie Hiszpanii  | |
Położenie na mapie Andaluzji  | |
 37°10′37″N 3°35′24″W/37,176944 -3,590000
| |
Historia
edytujPałac zbudowany w XIII wieku w miejscu pochodzącej z IX wieku fortecy Alcazába po przybyciu uchodźców z podbitej przez wojska katolickie Kordoby[3].
Alhambra była ostatnim punktem oparcia Arabów w Hiszpanii. Do roku 1492, w którym została zdobyta, była siedzibą emirów Grenady. Przez długi czas służyła za więzienie, później (w XIX w.) została odbudowana z zachowaniem pierwotnego stylu[4].
15 września 1890 r. w Alhambrze wybuchł trzeci, a zarazem największy w historii pałacu pożar. Ogień dostał się do następujących pomieszczeń: Torre de Comares, Sala de la Barca i do galerii znajdującej się niedaleko Patio de los Leones. Dzięki zaangażowaniu lokalnego malarza Manuela Gómeza-Moreno González pałac udało się odrestaurować[5].
Architektura
edytujZabytek arabskiego budownictwa w Europie. Składa się z pałacu z kilkoma dziedzińcami i dekorowanymi salami, Alkazaby, Generalife – letniej rezydencji z ogrodami oraz z samych ogrodów znajdujących się na całym wzgórzu. Wewnątrz jest Patio de los Leones (podwórze lwów) z wodotryskiem opartym na 12 lwach; do dziedzińca tego przylegają 4 sale: jedna z nich, Sala de las Dos Hermanas (sala dwóch sióstr), zwana tak z powodu dwóch jednakowych płyt marmurowych w podłodze. Dziedzińce okolone cienistymi kolumnami; wiele chłodnych zakątków, ogródki z płynącą wodą, na zewnątrz zaś balkony, z których roztaczają się widoki[4]. Ornamenty przedstawiają wersety Koranu[6].
Proporcje elementów twierdzy opierają się na następującej zależności matematycznej: podstawą wszystkich elementów (budynków, elewacji) jest kwadrat oraz kolejno tworzone prostokąty o podstawie równej bokowi kwadratu i wysokości równej przekątnej poprzedniej figury. Wysokości kolejnych figur tworzą wtedy ciąg [7].
Zobacz też
edytujGaleria
edytuj-
Plan of the Palacio Arabe 1889 -
Ogólny widok pałacu -
-
-
Fontanna Lwów na dziedzińcu Alhambra -
-
-
Alhambra (2010)
Przypisy
edytuj- ↑ Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 8. ISBN 83-85001-89-1.
- ↑ Praca zbiorowa: Sztuka świata. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1990, s. 222. ISBN 83-213-3549-7.
- ↑ James Harpur, Jennifer Westwood: Legendarne Miejsca. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Świat Książki, 1995, s. 170. ISBN 83-7129-101-9.
- ↑ a b Encyklopedia „Ultima Thule”, 1927.
- ↑ Carolina Molina: Manuel Gómez-Moreno González: El hombre que lo dió todo por Granada. El legado Andalusí, 22 kwietnia 2009. [dostęp 2012-08-08]. (hiszp.).
- ↑ Lesley Firth (red.): Gdzie jest...?. Kingfisher Books – Ossolineum, 1992, s. 91. ISBN 83-04-03990-7.
- ↑ Kara Alison, Valerie Falconieri, Angela Kramer, Samuel B. Lupowitz: The Alhambra. 30 kwietnia 2010. [dostęp 2013-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-26)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Stanisław Błaszczyna, Alhambra - królewski sen o raju
- Agata Łysakowska-Trzos, Alhambra – bastion Maurów, raj królów, dziedzictwo ludzkości