Alnair

gwiazda w gwiazdozbiorze Żurawia

Alnair (Alfa Gruis, α Gru) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Żurawia. Odległa od Słońca o około 101 lat świetlnych.

Alnair
α Gruis
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Żuraw

Rektascensja

22h 08m 13,985s[1]

Deklinacja

−46° 57′ 39,51″[1]

Paralaksa (π)

0,03229 ± 0,00021[1]

Odległość

101,01 ± 0,66 ly
30,97 ± 0,20 pc

Wielkość obserwowana

1,73m[2]

Ruch własny (RA)

216,69 ± 0,14 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−147,47 ± 0,14 mas/rok[1]

Prędkość radialna

10,9 ± 1,7 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Typ widmowy

B6 V[1]

Masa

~4[3] M

Promień

3,3[3] R

Wielkość absolutna

−0,72m[2]

Jasność

380 L[3]

Okres obrotu

<1 d[3]

Prędkość obrotu

236 km/s[3]

Temperatura

13 500 K[3]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

6714[2] pc

Mimośród

0,1055[2]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J22081397-4657393
Cordoba Durchmusterung: CD−47°14063
Boss General Catalogue: GC 30942
Katalog Henry’ego Drapera: HD 209952
Katalog Hipparcosa: HIP 109268
Katalog jasnych gwiazd: HR 8425
SAO Star Catalog: SAO 230992
Al Nair; CPD−47°9830

Nazwa edytuj

Arabska nazwa gwiazdy pochodzi od arabskiej frazy ‏النّيّر من ذنب الحوت‎ al-Nayyir min Dhanab al-hūt co oznacza „ta jasna należąca do ogona ryby”. Arabowie zaliczali tę gwiazdę do konstelacji Ryby Południowej[3][4][5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alnair dla określenia tej gwiazdy[6].

Charakterystyka obserwacyjna edytuj

Jest to jasna gwiazda nieba południowego, niewidoczna na szerokościach geograficznych powyżej 42° N (m.in. z terytorium Polski)[3]. Jej obserwowana wielkość gwiazdowa to 1,73m, zaś wielkość absolutna jest równa –0,72m[2].

Właściwości fizyczne edytuj

Jest to błękitna gwiazda należąca do typu widmowego B6[1]. Ma temperaturę 13 500 K i jasność 380 razy większą niż jasność Słońca. Jej promień jest 3,3 razy większy niż promień Słońca, a masa około czterokrotnie większa niż masa Słońca. Jak wiele gwiazd tego typu, szybko obraca się wokół osi, z prędkością równą na równiku 236 km/s, 120 razy większą niż Słońce. Jej widmo jest nieskomplikowane, z niewieloma liniami absorpcyjnymi i stanowi punkt odniesienia do badań materii międzygwiazdowej[3]. Gwiazda kończy lub zakończyła okres syntezy wodoru w hel w jądrze[3], jest na etapie pośrednim między gwiazdami ciągu głównego a podolbrzymami[7].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Alnair w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e Anderson E., Francis C: HIP 109268. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2017-12-18]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i j Jim Kaler: Alnair. STARS. [dostęp 2017-12-19]. (ang.).
  4. Grus, the Crane. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 238. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  5. Grus, the crane. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
  6. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2017-12-19].
  7. Kamil Złoczewski: Kosmos. Żuraw i Tukan. T. 96. Poznań: Amermedia Sp. z o.o., 2014, s. 21. ISBN 978-83-252-2253-6.