Anna Czapska

polska architektka, twórczyni ekslibrisów

Anna Zofia Czapska (ur. 29 czerwca 1919 w Warszawie, zm. 19 listopada 2007 tamże) – profesor architektury na Politechnice Warszawskiej, członek Honorowy Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, twórca ekslibrisów, obywatelka honorowa miasta Węgrów.

Anna Zofia Czapska
Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1919
Warszawa

Data i miejsce śmierci

19 listopada 2007
Warszawa

profesor nauk technicznych
Specjalność: konserwacja zabytków
Doktorat

1963

Habilitacja

1971

Profesura

1983[1]

Uczelnia

Politechnika Warszawska
Uniwersytet Warszawski
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi
Grób Anny Czapskiej

Szkoła i studia edytuj

Ojciec architekt Antoni Skaczkowski, matka Irena z domu Kossuth. Gimnazjum Z. Sierpińskiej w Warszawie ukończyła w 1938 r. W roku akademickim 1938/39 wstąpiła na Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej i jednocześnie chodziła do Szkoły Sztuk Pięknych im. W. Gersona na rysunek i grafikę. W czasie okupacji ukończyła szkołę im. Noakowskiego i chodziła do Wyższej Szkoły Technicznej oraz na tajne komplety Wydziału Architektury. Od 1945 r. pracowała w Biurze Odbudowy Stolicy (BOS) w Wydziale Zabytkowym przy odbudowie pałacu w Łazienkach, jednocześnie kończąc studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Dyplom u prof. Bohdana Pniewskiego zdobyła w 1948 r.

Praca zawodowa edytuj

W 1948 r. rozpoczęła pracę na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej u prof. Z. Niemojewskiego jako młodszy asystent w Katedrze Historii Architektury Nowożytnej. W 1963 r. obroniła doktorat wykonany pod kierunkiem prof. Piotra Biegańskiego, w 1971 habilitowała się, w 1983 r. otrzymała tytuł profesora. Od 1974. r. była wicedyrektorem Instytutu Podstaw Rozwoju Architektury, a następnie jego dyrektorem do 1989 r[2]. Prowadziła wykłady przedmiotu Historia Architektury Nowożytnej Włoskiej i Francuskiej oraz dyplomy i doktoraty z zakresu konserwacji zabytków. Jednocześnie prowadziła zajęcia na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Historii Sztuki (1956-70), na Akademii Sztuk Pięknych (ASP) w Warszawie, Akademii Teologii Katolickiej (ATK) oraz na Wydziale Architektury Politechniki w Białymstoku.

W 1961 r. odbyła studia we Włoszech w Perugii na Uniwersytecie dla cudzoziemców. Odbyła liczne studialne wyjazdy zagraniczne.

Zajmując się konserwacją zabytków prowadziła przez 20 lat badania architektoniczne na terenie Białostocczyzny, publikując wiele prac o tej tematyce. Projektowała na terenie Starego Miasta w Warszawie adaptacje kilku kamienic (1948 r.) Projektowała także małe formy architektoniczne – kapliczki, nagrobki, wnętrza, czy zabezpieczania trwałe ruin zabytkowych. Działała w Stowarzyszeniu Architektów Polskich – do 1980 r. prowadziła Sekcję Konserwatorską.[3]

Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 211-IV-26)[2].

Publikacje edytuj

Publikacje książkowe:[4]

  • „Węgrów” Wydawnictwo „Arkady” 1959 r.
  • „Neoklasycyzm w architekturze europejskiej” PWN 1970
  • Skrypty dla studentów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej w latach 1972-1991

Ponad 100 publikacji w pismach fachowych:

  • „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”
  • „Ochrona Zabytków”
  • „Spotkania z Zabytkami”
  • „Rocznik Białostocki”
  • „Ziemia Mazowiecka”
  • „Białostocczyzna”
  • „Inżynierowie polscy XIX i XX wieku”

Działalność pozazawodowa edytuj

Od 1963 r. prof. Anna Czapska zajmowała się projektowaniem ekslibrisów, przez te lata stworzyła ich ponad 500 techniką kreskową – piórko, tusz i powielonych metodą typograficzną. Wystawiała je na bardzo wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych m.in. w SARP (od 1980 r. coroczne zbiorowe wystawy koła „Plener”), Pałacu Kultury, Klubie „Ruch” w Warszawie, zaś za granicą w Paryżu, Wenecji i Edynburgu od 1998 r. Były to cykle, np. na Dzień Kobiet, Dzień Dziecka, Znaki Zodiaku, architekci – członkowie Rady Wydziału Architektury PW w ekslibrisie i wiele innych. Szczególne znaczenie miały wystawy w Węgrowie i Tykocinie w 1989 r. w Klubach Międzynarodowej Książki i Prasy oraz w SARP w 1996 r. i 2006 r. Prawie 10 ekslibrisów powstało w 1999 r. specjalnie dla potrzeb indywidualnej wystawy w Widzewskiej Galerii Ekslibrisu w Łodzi „Ekslibrisy członków TOnZ”, wykonane dla członków i działaczy Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w Łodzi.

Anna Czapska należała do Towarzystwa Opieki nad Zabytkami od początku jego istnienia, wiele kadencji była członkiem Zarządu Głównego TOnZ. Walne Zebranie Delegatów TOnZ w 1998 r. uhonorowało prof. Annę Czapską godnością Honorowego Członka TOnZ.

Nagrody, wyróżnienia, odznaczenia edytuj

Opinie edytuj

„Spośród kilku setek ekslibrisów stworzonych przez Annę Czapską, emerytowanego profesora architektury Politechniki Warszawskiej wybraliśmy do prezentacji połowę, bo 264, z których 50 reprodukujemy w katalogu. Miło, że kilkanaście ekslibrisów wykonała autorka dla łodzian – członków TOnZ, specjalnie na tę wystawę. Dziękujemy. Niektóre z ekslibrisów przedstawiają obiekty zabytkowe Łodzi. Łódź wszak posiada wiele cennych, unikalnych zabytków architektury przemysłowej, pałaców i willi fabrykantów, w tym zbudowane na początku XX wieku w stylu secesji. Z tymi zabytkami należy zapoznawać łodzian, także poprzez ich graficzne przedstawienie np. w interesujących, wiernie odwzorowujących obiekty, ekslibrisach Anny Czapskiej.” „Anna Czapska. Ekslibrisy członków TOnZ” Katalog wystawy. 1999. Widzewska Galeria Ekslibrisu ISBN 83-86699-27-2.

Przypisy edytuj

  1. Prof. dr hab. inż. Anna Czapska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2020-04-21].[martwy link]
  2. a b c Elżbieta Borysowicz: Wykaz zmarłych Profesorów Politechniki Warszawskiej pochowanych na Powązkach w Warszawie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2015, s. 21-22. ISBN 978-83-7814-461-8.
  3. Anna Czapska na stronie In memoriam Stowarzyszenia Architektów Polskich
  4. Anna Zofia Czapska na stronie Pamięć miasta

Bibliografia edytuj