Apeliotes (gr. Ἀπηλιώτης Apēliṓtēs ‘związany ze Słońcem’, łac. Solanus ‘wiatr wschodni’) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie wiatru wschodniego[a][1][2].

Apeliotes
Ἀπηλιώτης
bóg wiatru wschodniego
Występowanie

mitologia grecka

Atrybuty

wielkie skrzydła u ramion, owoce

Teren kultu

starożytna Grecja

Rodzina
Ojciec

Astrajos

Matka

Eos

Rodzeństwo

Boreasz,
Euros,
Notos,
Zefir,
Kajkias,
Lips,
Skiron,
Fosforos (Hesperosa)

Uosabiał porywisty wiatr, wiejący ze wschodu (lub, według niektórych źródeł, z południowego wschodu). Przypuszczalnie uchodził za syna tytana Astrajosa i tytanidy Eos oraz za brata Boreasza, Eurosa, Notosa, Zefira, Kajkiasa, Lipsa, Skirona (personifikacji wiatrów), Fosforosa (Hesperosa; personifikacji planety Wenus)[b], niektórych gwiazd (personifikacji gwiazd)[c][3].

W sztuce przedstawiany jest jako młody mężczyzna z wielkimi skrzydłami u ramion, z owocami.

Wyobrażenie o bogu przejawia się w rzeźbie (fryz z I wieku p.n.e. z wizerunkami ośmiu skrzydlatych bogów wiatrów zdobiący Wieżę Wiatrów w Atenach)[d][e][4].

Zobacz też

edytuj
  1. Według Wieży Wiatrów w Atenach, która w starożytności służyła jako wiatrowskaz i zegar miejski. Na każdym boku budowli znajduje się relief z wyobrażeniem jednej z ośmiu greckich personifikacji wiatrów.
  2. Autorzy hellenistyczni identyfikowali Hesperosa z gwiazdą Fosforos.
  3. Z pominięciem gwiazd, w które zostali przemienieni niektórzy bohaterowie, stworzenia, istoty, artefakty np. Kastor i Polideukes (Polluks), Plejady, Hiady.
  4. «Znaczek pocztowy z wizerunkiem Apeliotesa». Apeliotes. hellenica.de. [dostęp 2010-11-30]. (niem.).
  5. «Wschodnia ściana Wieży Wiatrów ozdobiona wizerunkiem Apeliotesa». Roman Agora and Tower of the Winds. stoa.org. [dostęp 2010-11-30]. (ang.).

Przypisy

edytuj
  1. Arystoteles: Meteorologika. O świecie, Księga druga, Rozdział VI, ss. 70–74: Róża wiatrów. pbi.edu.pl. [dostęp 2011-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-08)]. (pol.).
  2. Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 794–795. ISBN 83-01-03529-3.
  3. Aaron J. Atsma: Apeliotes (Anemoi). theoi.com. [dostęp 2010-11-30]. (ang.).
  4. Starsi bogowie. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 188–189. ISBN 83-7391-077-8.

Bibliografia

edytuj