Archidiecezja Lilongwe

Diecezja Lilongwe (łac. Archidioecesis Lilongvensis, ang. Archdiocese of Lilongwe) – rzymskokatolicka archidiecezja ze stolicą w Lilongwe, w Malawi. Najstarsza diecezja w tym kraju.

Archidiecezja Lilongwe

Państwo	Malawi
Siedziba	Lilongwe
Data powołania	25 kwietnia 1959
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	Lilongwe
Biskup diecezjalny	George Tambala OCD
Biskup pomocniczy	Vincent Frederick Mwakhwawa
Biskup senior	Rémi Sainte-Marie MAfr
Dane statystyczne (2004)
Liczba wiernych • odsetek wiernych	774 760 19%
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	112 60 52
Liczba parafii	33
Powierzchnia	24 025 km²
Położenie na mapie Malawi Lilongwe
13°58′44,8″S 33°45′44,9″E

Na terenie diecezji pracuje 61 zakonników i 263 siostry zakonne.

Historia

W dniu 31 lipca 1889 została erygowana prefektura apostolska Niasa. Była to jedna z pierwszych jednostek struktury administracyjnej Kościoła katolickiego w tej części Afryki. Tereny włączone do prefektury apostolskiej Niasa wchodziły wcześniej w skład wikariatu apostolskiego Tanganiki (obecnie diecezja Sumbawanga (Tanzania)), którego stolica znajdowała się przy północnej części jeziora Tanganika.

12 lutego 1897 prefektura apostolska została wyniesiona do godności wikariatu apostolskiego.

W pierwszej połowie XX wieku zaczęły powstawać kolejne struktury kościelne na terenach podległych dotychczas wikariuszom apostolskim Niasy, były to:

• 3 grudnia 1903 – prefektura apostolska Shire (obecnie archidiecezja Blantyre) – druga kościelna jednostka administracyjna w Niasie (dzisiejszym Malawi)
• 28 stycznia 1913 – wikariat apostolski Bangueolo (obecnie archidiecezja Kasama) – Rodezja Północna (dzisiejsza Zambia)
• 1 lipca 1937 – prefektura apostolska Fort Jameson (obecnie diecezja Chipata) – Rodezja Północna (dzisiejsza Zambia)
• 8 maja 1947 – prefektura apostolska Północnej Niasy (obecnie diecezja Mzuzu) – Niasa

12 lipca 1951 zmieniona nazwę na wikariat apostolski Likuni.

29 kwietnia 1956 w południowej części wikariatu apostolskiego Likuni powstał wikariat apostolski Dedza (obecnie diecezja Dedza).

20 czerwca 1958 zmieniono nazwę na wikariat apostolski Lilongwe.

25 kwietnia 1959 papież Jan XXIII powołał pierwsze diecezje w Niasie, w tym diecezję Lilongwe, podniesioną do godności biskupstwa z wikariatu apostolskiego. Od tego dnia diecezja Lilongwe, tak jak pozostałe malawijskie diecezje, wchodziła w skład metropolii Blantyre.

9 lutego 2011 Lilongwe zostało drugą stolicą arcybiskupią w Malawi. W skład metropolii Lilongwe, oprócz nowej archidiecezji, weszły biskupstwa: Dedza, Karonga i Mzuzu.

Biskupi

Dwóch pierwszych wikariuszy apostolskich Niasy było Francuzami, a Joseph Ansgarius Julien MAfr – Kanadyjczykiem. Pierwszy biskup Lilongwe, Joseph Fady, był Francuzem. Kolejnych czterech pochodziło z Malawi, a Rémi Joseph Gustave Sainte-Marie, pierwszy metropolita był kanadyjskim misjonarzem.

Prefekci apostolscy Niasy

brak danych

Wikariusze apostolscy Niasy

• Joseph-Marie-Stanislas Dupont MAfr (12 lutego 1897 – 28 lutego 1911 zrezygnował)
• Mathurin Guillemé MAfr (24 lutego 1911 – 27 czerwca 1934 przeszedł w stan spoczynku)
• Joseph Ansgarius Julien MAfr (10 grudnia 1934 mianowany – 7 grudnia 1950 zrezygnował)

Wikariusz apostolski Likuni oraz Lilongwe

• Joseph Fady MAfr (10 lipca 1951 – 25 kwietnia 1959)

Biskupi Lilongwe

• Joseph Fady MAfr (25 kwietnia 1959 – 6 maja 1972 zrezygnował)
• Patrick Augustine Kalilombe MAfr (6 maja 1972 – 20 grudnia 1979 zrezygnował)
• Matthias A. Chimole (20 grudnia 1979 – 11 listopada 1994 przeszedł w stan spoczynku)
• Tarcisius Ziyaye (11 listopada 1994 – 23 stycznia 2001 mianowany arcybiskupem Blantyre)
• Felix Eugenio Mkhori (23 stycznia 2001 – 4 lipca 2007 przeszedł w stan spoczynku)
• Rémi Sainte-Marie MAfr (4 lipca 2007 – 9 lutego 2011) mianowany arcybiskupem

Arcybiskup Lilongwe

• Rémi Sainte-Marie MAfr (9 lutego 2011 – 3 lipca 2013)
• Tarcisius Ziyaye (od 3 lipca 2013 – 14 grudnia 2020)
• George Tambala OCD (od 2021)

Bibliografia

• Annuario Pontificio 2005 opracowane na stronie www.catholic-hierarchy.org [1]
• Giga-Catholic Information