Karmelici bosi
Zakon Braci Karmelitów Bosych Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel (łac. Ordo Fratrum Carmelitarum Discalceatorum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo) – katolicki zakon męski, odłam zakonu karmelitów o surowszej regule, powstały wskutek reformy rozpoczętej w 1580 przez św. Teresę z Ávili i św. Jana od Krzyża. Od imienia reformatorki zwani również karmelitami terezjańskimi.
| Dewiza: Zelo zelatus sum pro Domino Deo Exercituum (Żarliwością rozpaliłem się o chwałę Boga Zastępów – 1Krl 19,10) | |
| |
| Pełna nazwa |
Zakon Braci Bosych Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel |
|---|---|
| Nazwa łacińska |
Ordo Fratrum Carmelitarum Discalceatorum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo |
| Skrót zakonny |
OCD |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Założyciel |
św. Teresa z Ávili |
| Data założenia |
XIII w. (karmelici), 1580 r. (karmelici bosi) |
| Przełożony | |
| Liczba członków |
4653 (2005) |
| Strona internetowa | |
Żeńskim odłamem zakonu są mniszki karmelitanki bose. Istnieje również III Zakon świeckich.
HistoriaEdytuj
Zakon karmelitów bosych powstał w wyniku dążeń do przywrócenia pierwotnej reguły zakonu oraz odrzucenia nadużyć, które wkradły się przez wieki. 15 lutego 1432 w wyniku wielkiego upadku karności zakonnej karmelitów papież Eugeniusz IV zatwierdził złagodzoną regułę. Nie wszyscy karmelici pogodzili się z tą decyzją. Podejmowano próby odnowy życia zakonnego dążąc do przywrócenia reguły zatwierdzonej w 1247 przez papieża Innocentego IV. Reforma św. Teresy od Jezusa i św. Jana od Krzyża okazała się najtrwalsza. Doprowadziła ona do autonomii jurysdykcyjnej w postaci oddzielnego zakonu karmelitów bosych. 24 sierpnia 1562 w Avili powstał reformowany klasztor dla sióstr pw. św. Józefa, a potem 14 następnych. 3 marca 1581 erygowana została pierwsza prowincja karmelitów reformowanych. W 1593 uzyskali oni pełną autonomię jurysdykcyjną. Odtąd zakon karmelitów dzieli się na trzewiczkowych i bosych.
Karmelici bosi w PolsceEdytuj
Do Polski karmelici bosi przybyli w 1605. Wtedy to założyli klasztor w Krakowie pw. Niepokalanego Poczęcia NMP[1]. W 1617 utworzono samodzielną polską prowincję. W następnych latach założyli kilkanaście klasztorów m.in. w Lublinie, Poznaniu, Lwowie, Przemyślu, Wilnie (Ostra Brama), Warszawie, Berdyczowie. W 1731 r. doszło do podziału prowincji polskiej na dwie: polską i litewską[2].
Rozbiory przyczyniły się do niemal całkowitej likwidacji zakonu w Polsce. Po kasatach rozbiorowych pozostał tylko klasztor w Czernej. Odnowicielem zakonu został św. Rafał Kalinowski. W 1920 r. wskrzeszona została prowincja polska, a w 1993 r. została podzielona na: krakowską pw. Ducha Świętego i warszawską pw. Trójcy Przenajświętszej[3].
W czasie II wojny światowej śmierć męczeńską ponieśli bł. o. Alfons Mazurek, przeor klasztoru w Czernej, rozstrzelany przez Niemców w Nawojowej Górze[4], oraz o. Kamil Gleczman i br. Cyprian Lasoń z klasztoru w Wiśniowcu, zamordowani przez nacjonalistów ukraińskich z UPA[5].
Do prowincji krakowskiej należy 21 konwentów: 9 w Polsce (Kraków-Rakowicka, Kraków-Prądnik Biały, Czerna, Lublin, Zawoja, Przemyśl, Wadowice, Kluszkowce, Piotrkowice), 2 na Słowacji (Koszyce, Bańska Bystrzyca) 3 na Ukrainie (Berdyczów, Kijów, Gozdawa) 1 na Łotwie (Ryga) 1 w USA (Munster), 3 w Burundi i 2 w Rwandzie[6] oraz 13 klasztorów sióstr karmelitanek bosych[7].
Warszawską prowincję tworzy 18 konwentów: 10 w Polsce, 4 na Białorusi, 1 na Litwie (Kowno) 1 w USA (Korona w diecezji ST. Augustine), 1 w Rzymie i 1 w Rosji (Usole Syberyjskie)[8] oraz 17 klasztorów sióstr karmelitanek bosych[9].
Strój zakonnyEdytuj
Habit karmelitów bosych jest koloru brązowego. Składa się z tuniki, szkaplerza, kaptura, różańca i krzyżyka profesyjnego. W określonych okolicznościach zakłada się biały płaszcz z kapturem.
W porównaniu z habitem karmelitów trzewiczkowych, bosi mają mniejszy kaptur oraz węższy i krótszy szkaplerz. Tak samo jest z płaszczem chórowym.
Zarząd GeneralnyEdytuj
- Przełożony Generalny – o. Saverio Cannistrà
- I definitor – o. Agusti Borrell
- II definitor – o. Łukasz Kansy
- III definitor – o. Johannes Gorantla
- IV definitor – o. Daniel Chowning
- V definitor – o. Francisco Javier Mena
- VI definitor – o. Mariano Agruda
- VII definitor – o. Daniel Ehigie[10]
- Sekretarz Generalny – o. Angelo Lanfranchi[11]
- Prokurator Generalny – o. Jean Joseph Bergara[12]
- Kwestor generalny – o. Paolo de Carli[13]
- Postulator Generalny – o. Romano Gambalunga[14]
- Archiwista Generalny – o. Angelo Lanfranchi[15]
- Sekretarz Generalny ds. Misji – o. Jerome Paluku[16]
Sekretarze:
- o. Carlo Dalla Valle
- o. David Jiménez Herrero
- o. Johnson Perumittath
- o. Karol Kraj
- o. Aloysius Deeney
- o. Gino Pirolo
- o. Isidore D’Silva
- o. Jean Joseph Bergar
Święci i błogosławieniEdytuj
W ciągu swojej historii karmelici bosi dali Kościołowi ponad 45 świętych i błogosławionych, w tym trzech doktorów Kościoła i jedną patronkę Europy.
Najbardziej znani święci i błogosławieni to:
- św. Teresa z Avili (zw. Wielką) - reformatorka zakonu
- św. Jan od Krzyża - reformator zakonu
- św. Teresa Benedykta od Krzyża - filozof z Wrocławia, męczenniczka II wojny światowej
- św. Rafał Kalinowski - odnowiciel zakonu karmelitańskiego na ziemiach polskich
- św. Teresa z Lisieux (zw. Małą) - mistyczka
Wybitni polscy karmelici bosiEdytuj
- o. Rafał Kalinowski (1835-1907) – święty Kościoła katolickiego
- o. Rudolf Warzecha (1919 - 1999) - Sługa Boży Kościoła katolickiego.
- o. Benignus Wanat (1934 - 2013) - profesor nauk teologicznych, historyk sztuki, archiwista, pisarz[17]
- o. Wiesław Kiwior (ur. 1957) – kanonista, profesor UKSW
- o. Szczepan Praśkiewicz (ur. 1958) – teolog i pisarz
GaleriaEdytuj
Portret karmelity bosego w wykonaniu Wenceslausa Hollara
Klasztor karmelitów bosych w Segowii
Szkaplerz karmelitański (brązowy)
Obraz Petera Paula Rubensa przedstawiający św. Teresę
Odnowiciel karmelitów bosych w Polsce – św. Rafał Kalinowski
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Grzegorz Bednarczyk: Nieistniejące kościoły Krakowa, www.jazon.krakow.pl [dostęp 2022-11-20].
- ↑ Przybycie i rozwój - Karmel.pl, Karmel - Karmelici Bosi [dostęp 2022-11-20] (pol.).
- ↑ Karmelici Bosi. Krakowska Prowincja Zakonu Karmelitów Bosych, Karmel - Karmelici Bosi [dostęp 2022-11-20] (pol.).
- ↑ Błogosławiony Alfons Maria Mazurek, Klasztor Czerna, 10 maja 2017 [dostęp 2022-11-20] (pol.).
- ↑ Męczennicy z Wiśniowca - Katolicki.net, www.katolicki.net [dostęp 2022-11-20].
- ↑ Klasztory - Karmel.pl, Karmel - Karmelici Bosi [dostęp 2022-11-20] (pol.).
- ↑ Klasztory Karmelitanek - Karmel.pl, Karmel - Karmelici Bosi [dostęp 2022-11-20] (pol.).
- ↑ Parafia św. Krzyża, KarmeliciBosi.pl [dostęp 2022-11-20] (pol.).
- ↑ Klasztor pw. Trójcy Przenajświętszej, KarmeliciBosi.pl [dostęp 2022-11-20] (pol.).
- ↑ Definitori, CARMELITANI SCALZI – OCD [dostęp 2019-12-23] (wł.).
- ↑ Segretario Generale, P. Angelo Lanfranchi, CARMELITANI SCALZI – OCD [dostęp 2019-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-24] (wł.).
- ↑ Procuratore Generale: P. Jean Joseph Bergara, CARMELITANI SCALZI – OCD [dostęp 2019-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-22] (wł.).
- ↑ Economo Generale, P. Paolo De Carli, CARMELITANI SCALZI – OCD [dostęp 2019-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-24] (wł.).
- ↑ Postulatore Generale: Romano Gambalunga, CARMELITANI SCALZI – OCD [dostęp 2019-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-24] (wł.).
- ↑ Archivista Generale (P. Angelo Lanfranchi), CARMELITANI SCALZI – OCD [dostęp 2019-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-21] (wł.).
- ↑ Segretario per la Cooperazione Missionaria, P. Jerome Paluku, CARMELITANI SCALZI – OCD [dostęp 2019-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-21] (wł.).
- ↑ BENIGNUS WANAT OCD – Historyczne dziedzictwo Karmelitów bosych [dostęp 2022-11-20] (pol.).
BibliografiaEdytuj
- Order of Discalced Carmelites na discalcedcarmel.com
- Karmelici Bosi, OCD na zakon.pl