Ariosoma
Ariosoma – rodzaj ryb promieniopłetwych z podrodziny Bathymyrinae w obrębie rodziny kongerowatych (Congridae).
| Ariosoma | |||||
| Swainson, 1838[1] | |||||
 Konger białopłetwy (A. balearicum) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Nadrząd | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Rodzaj |
Ariosoma | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Ophisoma acuta Swainson, 1839 (= Muraena balearica Delaroche, 1809) | |||||
| |||||
| Gatunki | |||||
| |||||
Rozmieszczenie geograficzne
edytujDo rodzaju należą gatunki występujące w wodach Oceanu Atlantyckiego, Oceanu Indyjskiego i Oceanu Spokojnego oraz Morza Śródziemnego[3][16].
Morfologia
edytujDługość ciała do 60 cm; brak danych dotyczących masy ciała[16].
Systematyka
edytujRodzaj zdefiniował w 1838 roku angielski zoolog William Swainson w publikacji własnego autorstwa poświęconej historii naturalnej ryb, płazów i gadów[1]. Gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) konger białopłetwy (A. balearicum)[17].
Etymologia
edytuj- Ariosoma: etymologia niejasna; być może gr. αρις aris, αριδος aridos ‘świder’ lub przedrostek wzmacniający αρι- ari- ‘bardzo’; σωμα sōma, σωματος sōmatos ‘ciało’[18].
- Ophisoma: gr. οφις ophis, οφεως opheōs ‘wąż’[19]; σωμα sōma, σωματος sōmatos ‘ciało’[20]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Ophisoma acuta Swainson, 1839 (= Muraena balearica Delaroche, 1809)[17].
- Helmichthys: gr. ἑλμινς helmins, ἑλμινθος helminthos ‘robak’[21]; ιχθυς ikhthus ‘ryba’[22]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Helmichthys diaphanus Costa, 1844 (= Muraena balearica Delaroche, 1809).
- Congermuraena (Congromuraena): zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Conger Bosc, 1817 i Muraena Linnaeus, 1758 (murenowate)[5]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Muraena balearica Delaroche, 1809[23].
- Diaphanichthys: gr. διαφανης diaphanēs ‘przejrzysty, przezroczysty’; ιχθυς ikhthus ‘ryba’[22][6]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Leptocephalus (Diaphanichthys) brevicaudus Peters, 1864.
- Poeciloconger (Poeciloconcer, Poecilogonger, Poecilogconger): gr. ποικιλος poikilos ‘kolorowy, różnorodny’[24]; łac. conger ‘gatunek węgorza morskiego’, od gr. γoγγρος gongros ‘węgorz morski’, od γογγυλος gongulos ‘zaokrąglony’[25]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Poeciloconger fasciatus Günther, 1872.
- Congrellus: łac. conger ‘gatunek węgorza morskiego’, od gr. γoγγρος gongros ‘węgorz morski’, od γογγυλος gongulos ‘zaokrąglony’[25]; przyrostek zdrabniający -ellus[26]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Muraena balearica Delaroche, 1809.
- Anago: jap. アナゴ anago ‘konger’[18]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe oraz absolutna tautonimia)): Conger anago Temminck & Schlegel, 1846.
- Alloconger: gr. αλλος allos ‘inny’[27]; rodzaj Conger Bosc, 1817. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Leptocephalus flavirostris Snyder, 1908 (= Conger anago Temminck & Schlegel, 1846).
- Nesocongrus: gr. νησος nēsos ‘wyspa’[28]; rodzaj Congrus Richardson, 1845. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Congermuraena howensis McCulloch & Waite, 1916.
- Thyreoconger: gr. θυρα thura ‘drzwi, wrota’[29]; rodzaj Conger Bosc, 1817. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Thyreoconger hemiaspidus Wade, 1946.
Podział systematyczny
edytujDo rodzaju należą następujące gatunki[3]:
- Ariosoma albimaculatum Kodeeswaran, Dash, Kumar & Lal, 2022
- Ariosoma anago (Temminck & Schlegel, 1846)
- Ariosoma anagoides (Bleeker, 1853)
- Ariosoma anale (Poey, 1860)
- Ariosoma balearicum (Delaroche, 1809) – konger białopłetwy[30]
- Ariosoma bauchotae Karrer, 1983
- Ariosoma bengalense Ray, Acharya, Khatua, Roy, Mohapatra & Mishra, 2022
- Ariosoma bowersi (Jenkins, 1903)
- Ariosoma coquettei Smith & Kanazawa, 1977
- Ariosoma dolichopterum Karmovskaya, 2015
- Ariosoma emmae Smith & Ho, 2018
- Ariosoma fasciatum (Günther, 1872)
- Ariosoma gilberti (Ogilby, 1898)
- Ariosoma gnanadossi Talwar & Mukherjee, 1977
- Ariosoma gracile Kodeeswaran, Kathirvelpandian, Mohapatra, Kumar & Sarkar, 2024
- Ariosoma hemiaspidus (Wade, 1946)
- Ariosoma howensis (McCulloch & Waite, 1916)
- Ariosoma indicum Kodeeswaran, Kathirvelpandian, Acharya, Mohanty, Mohapatra, Kumar & Lal, 2022
- Ariosoma kannani Kodeeswaran, Kathirvelpandian, Ray, Kumar, Mohapatra & Sarkar, 2024
- Ariosoma kapala (Castle, 1990)
- Ariosoma majus (Asano, 1958)
- Ariosoma mauritianum (Pappenheim, 1914)
- Ariosoma maurostigma Kodeeswaran, Mohapatra, Dhinakaran, Kumar & Lal, 2022
- Ariosoma meeki (Jordan & Snyder, 1900)
- Ariosoma megalops Fowler, 1938
- Ariosoma melanospilos Kodeeswaran, Jayakumar, Akash, Kumar & Lal, 2021
- Ariosoma mellissii (Günther, 1870)
- Ariosoma multivertebratum Karmovskaya, 2004
- Ariosoma nigrimanum Norman, 1939
- Ariosoma obud Herre, 1923
- Ariosoma ophidiophthalmus Karmovskaya, 1991
- Ariosoma opistophthalmum (Ranzani, 1839)
- Ariosoma sanzoi (D’Ancona, 1928)
- Ariosoma sazonovi Karmovskaya, 2004
- Ariosoma scheelei (Strömman, 1896)
- Ariosoma selenops Reid, 1934
- Ariosoma sereti Karmovskaya, 2004
- Ariosoma shiroanago (Asano, 1958)
- Ariosoma sokotranum Karmovskaya, 1991
- Ariosoma somaliense Kotthaus, 1968
- Ariosoma thoothukudiense Kodeeswaran, Kathirvelpandian, Mohapatra & Kumar, 2024
Uwagi
edytuj- ↑ Definicja oparta na leptocefalu[3].
- ↑ Definicja oparta na leptocefalu; wątpliwy synonim Ariosoma Swainson, 1838[3].
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Congermuraena Kaup, 1856.
- ↑ a b Błąd typograficzny w pisowni Poeciloconger Günther, 1872.
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Poeciloconger Günther, 1872.
Przypisy
edytuj- ↑ a b W. Swainson: On the natural history of fishes, amphibians, & reptiles, or monocardian animals. Cz. 1. London: Longman & Co., 1838, s. 220. (ang.).
- ↑ W. Swainson: On the natural history of fishes, amphibians, & reptiles, or monocardian animals. Cz. 2. London: Longman & Co., 1839, s. 334, 396. (ang.).
- ↑ a b c d Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 11 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-22] (ang.).
- ↑ A. Costa: Fauna del Regno di Napoli: ossia enumerazione di tutti gli Animali, che abitano le diverse regioni de questo regno e le acque che le bagnano, contenente la descrizione de’ nuovi o poco esattamente conosciuti. Cz. Pesci. Azzolino: Napoli, 1845, s. 1. (wł.).
- ↑ a b J.J. Kaup. Uebersicht der Aale. „Archiv für Naturgeschichte”. 22, s. 71, 1856. (niem.).
- ↑ a b W.C.H. Peters. Über einige neue Säugethiere (Mormops, Macrotus, Vesperus, Molossus, Capromys), Amphibien (Platydactylus, Otocryptis, Euprepes, Ungalia, Dromicus, Tropidonotus, Xenodon, Hylodes) und Fische (Sillago, Sebastes, Channa, Myctophum, Carassius, Barbus, Capoëta, Poecilia, Saurenchelys, Leptocephalus). „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1864, s. 399, 1865. (niem.).
- ↑ A.C.L.G. Günther: Catalogue of the fishes in the British Museum. Catalogue of the Physostomi, containing the families Gymnotidae, Symbranchidae, Muraenidae, Pegasidae, and of the Lophobranchii, Plectognathi, Dipnoi, Ganoidei, Chondropterygii, Cyclostomata, Leptocardii, in the British Museum. Cz. 8. London: British Museum (Natural History), Department of Zoology, 1870, s. 30, seria: Catalogue of the fishes in the British Museum. (ang.).
- ↑ a b Günther 1872 ↓, s. 673.
- ↑ Günther 1872 ↓, s. ryc. lxviii.
- ↑ J.D. Ogilby. New genera and species of fishes (continued from p. 41). „Proceedings of the Linnean Society of New South Wales”. 23 (3), s. 288, 1898. (ang.).
- ↑ D.S. Jordan. A classification of fishes including families and genera as far as known. „Stanford University Publications, University Series, Biological Sciences”. 3 (2), s. 131, 1923. (ang.).
- ↑ Jordan i Hubbs 1925 ↓, s. 191, 193.
- ↑ Jordan i Hubbs 1925 ↓, s. 192, 195.
- ↑ G.P. Whitley. Studies in ichthyology. No. 9. „Records of the Australian Museum”. 19 (4), s. 219, 1938. (ang.).
- ↑ Ch.B. Wade. Two new genera and five new species of apodal fishes from the eastern Pacific. „Allan Hancock Pacific expeditions”. 9 (7), s. 188, 1946. (ang.).
- ↑ a b R. Froese & D. Pauly: Ariosoma. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-06-22]. (ang.).
- ↑ a b P. Bleeker: Atlas ichthyologique des Indes Orientales Néêrlandaises, publié sous les auspices du Gouvernement colonial néêrlandaises. T. 4. Amsterdam: Frédéric Muller, editeur, 1864–1865, s. 20. (fr.).
- ↑ a b Ch. Scharpf: Family Congridae Kaup 1856 (Conger Eels). The ETYFish Project. [dostęp 2024-06-22]. (ang.).
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 175.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 241.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 117.
- ↑ a b Jaeger 1959 ↓, s. 123.
- ↑ D.S. Jordan & B.W. Evermann. The fishes of North and Middle America: a descriptive catalogue of the species of fish-like vertebrates found in the waters of North America, north of the Isthmus of Panama. Part I. „Bulletin of the United States National Museum”. 47, s. 355, 1896. (ang.).
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 203.
- ↑ a b Jaeger 1959 ↓, s. 64.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 90.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 13.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 165.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 265.
- ↑ Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
Bibliografia
edytuj- A.C.L.G. Günther. Report on several collections of fishes recently obtained for the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1871, s. 652–675, 1872. (ang.).
- D.S. Jordan & C.L. Hubbs. Record of fishes obtained by David Starr Jordan in Japan, 1922. „Memoirs of the Carnegie Museum”. 10 (2), s. 93–346, 1925. (ang.).
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).