Atgeir – rodzaj broni drzewcowej używanej przez wikingów[1], niekiedy utożsamiany z halabardą lub glewią[2].

Scena z sagi o Njalu: Þorgrim zostaje dźgnięty przy użyciu atgeira

Etymologia i kognaty

edytuj

Słowo atgeir wywodzi się od staronordyckiego geirr (ᚴᛅᛁᛦ, kaiʀ), czyli włócznia[3]. To z kolei wywodzi się od pragermańskiego *gaizaz, które z kolei wywodzi się od praindoeuropejskiego *ǵʰoysós (włócznia, pocisk, oszczep), które z kolei wywodzi się od *ǵʰey- (rzucić, ranić)[4].

Niektóre kognaty słowa atgeir w językach germańskich
Staroangielski Starofryzyjski Starosaksoński Staro-wysoko-niemiecki Dolnoniemiecki Niderlandzki
gār gēr gere geer
 
Gunnar walczący atgeirem

W sagach nordyckich

edytuj

Atgeir był bronią Gunnara Hámundarsona, bohatera sagi o Njalu[2][5].

Gunnar [...] chwycił atgeir w obie dłonie. [...] Wepchnął przez siebie atgeir i podniósł go wysoko i wyrzucił go do rzeki.

Używany przez Gunnara okaz broni rzekomo zachował się aż do XVIII wieku, kiedy to przepadł w katastrofie morskiej[5].

Bibliografia

edytuj

A quest for the atgeir: the unknown Viking weapon in Icelandic sagas and archaeological Yulia Shtyryakova, 2019, Berno, Szwajcaria

Przypisy

edytuj
  1. Less Commonly Known Viking Weapons - The Atgeir [online], web.archive.org, 13 stycznia 2019 [dostęp 2024-07-14] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-13].
  2. a b Viking Legends - Gunnar the Hero [online], web.archive.org, 11 stycznia 2019 [dostęp 2024-07-14] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-11].
  3. Cleasby/Vigfusson, page b0196 [online], www.germanic-lexicon-project.org [dostęp 2024-07-14].
  4. Reconstruction:Proto-Indo-European/ǵʰoysós [online], Wiktionary, the free dictionary, 8 marca 2024 [dostęp 2024-07-14] (ang.).
  5. a b Hurstwic: Gunnar Hámundarson [online], www.hurstwic.org [dostęp 2024-07-14].