Baphia speciosagatunek rośliny tropikalnej z rodziny bobowatych. Jest zambijskim endemitem.

Baphia speciosa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

Baphia

Gatunek

Baphia speciosa

Nazwa systematyczna
Baphia speciosa J.B. Gillett & Brummitt
Bol. Soc. Brot., sér.2 39: 161 (1965).
Synonimy
  • Baphia sp. 2 White, F.F.N.R.: 144 (1962)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg geograficzny edytuj

Gatunek endemiczny dla Zambii, gdzie występuje tylko w dystrykcie Mbala w Prowincji Północnej. Rośnie tam w dolinie rzeki Lufubu[4].

Morfologia edytuj

Krzew lub małe drzewo, czasem o pędach wspinających się, dochodzące do 7 m. Młode gałęzie, ogonki liściowe, kwiatostany, podsadki i kielichy z krótkim, ciemnobrązowym owłosieniem. Blaszka liściowa do 8 cm długa i 4,5 cm szeroka, owalna do wąsko owalnej lub lekko odwrotnie jajowatej, zaokrąglona lub trójkątna u podstawy, tępa lub zaokrąglona u wierzchołka, gładka na górnej powierzchni i owłosiona pod spodem. Ogonki liściowe długości 9-16 mm. Szypułki kwiatów 7-14 mm długie z drobnymi włoskami gruczołowymi u podstawy. Podsadki do 6 mm długie, wąsko trójkątne do lancetowatych. Kielich 14-19 mm długi, szpatułkowaty. Płatki białe z żółtą plamką u podstawy. Zalążnia 8-10 mm długa, gładka. Owoce w postaci strąków osiągających 13 cm długości i 1,5 cm szerokości, barwy szarawo-czarnej, gładkie[4].

Ekologia edytuj

Gatunek rośnie na obszarach trawiastych, w skrubie i zaroślach, na glebie piaszczystej i terenach zalewowych. Występuje w formacjach roślinnych mateshi oraz chipya. Towarzyszą mu Baphia bequaertii, Boscia cauliflora, Brachystegia glaberrima, Combretum celastroides, Cryptosepalume ×foliatum, Diospyros mweroensis, Lannea asymmetrica oraz Uapaca benguelensis[3]. Spotykany na wysokości 780-990 m n.p.m.[4]

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-20] (ang.).
  3. a b J.R. Timberlake, Baphia speciosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2013-10-24] (ang.).
  4. a b c R. K. Brummitt, D. K. Harder, G. P. Lewis, J. M. Lock, R. M. Polhill, B. Verdcourt: 3: Leguminosae. W: J. R. Timberlake, R. M. Polhill, G. V. Pope, E. S. Martins: Flora Zambesiaca: Mozambique, Malawi, Zambia, Zimbabwe & Botswana. T. 3. Royal Botanic Gardens, Kew, for the Flora Zambesiaca Managing Committee, Kew, 2007. [dostęp 2013-10-24].