Batalion „Stefan”

(Przekierowano z Batalion Stefan)

Batalion „Stefan”batalion AK z powstania warszawskiego walczący od 5 września do 3 października w Śródmieściu. Dowódcą batalionu był kpt./mjr Stanisław Stefaniak „Stefan”.

Batalion „Stefan”
batalion 72 Pułku Piechoty AK
Historia
Państwo

 Polskie Państwo Podziemne

Sformowanie

1 sierpnia 1944

Rozformowanie

3 października 1944

Dowódcy
Pierwszy

mjr Stanisław Stefaniak „Stefan”

Działania zbrojne
II wojna światowa (powstanie warszawskie)
Organizacja
Dyslokacja

Warszawa

Rodzaj wojsk

wojska lądowe

Podległość

28 Dywizja Piechoty Armii Krajowej

Batalion został sformowany 5 września 1944 w ramach Podobwodu Śródmieście Południowe z oddziałów ewakuowanych ze Starego Miasta. W jego skład wchodziły kompanie:

  • kompania ppor./por. Michała Panasika „Szczęsny”, sformowana z oddziału kompanii „Miotła”Batalionu „Czata 49”, który został odcięty od swojego batalionu na Czerniakowie. Po zranieniu „Szczęsnego” od 11 września kompanią dowodził por. Janusz Kokorniak „Janusz Głowacki”.
  • kompania ppor. Stefana Kowalskiego „Jaroń”, zastępca ppor. Marian Gorzkowski „Szary”, sformowana z oddziałów Zgrupowania „Leśnik” przede wszystkim z 3 kompanii wolskiej); kompania liczyła dwudziestu kilku żołnierzy. Kwatera kompanii znajdowała się w budynku parafii św. Aleksandra przy ul. Książęcej 21.
  • kompania por. Edmunda Osiejewskiego „Osy” (część IV kompanii Batalionu Kiliński ze Starego Miasta). 29 września dołączono do niej pluton KB pchor. Janusza Wiśniewskiego „Sternika”[1] z Batalionu „Sokół”. Według ustaleń Marka Stroka było to 31 żołnierzy z Batalionu „Nałęcz”[2]. Obie wersje mogą być prawdziwe, ponieważ 1 kompania z batalionu „Nałęcz” po przejściu ze Starego Miasta została włączona do Batalionu „Sokół”.

W skład batalionu wchodziła grupa (pluton) Czwartaków AL pod dowództwem por. Edwina Rozłubirskiego „Gustawa”.

Batalion walczył na odcinku północnym (dowódca mjr Narcyz Łopianowski „Sarna”) na linii górnego odcinka ulicy Książęcej i Szpitala św. Łazarza oraz początkowej zabudowy ulicy Nowy Świat. Największe walki toczyły się o rejon szpitala św. Łazarza (kompania por. „Szczęsnego”), który wielokrotnie przechodził z rąk do rąk, stanowiąc strategiczny punkt łączący Śródmieście z Czerniakowem. 13 września oddziały batalionu zostały wyparte z ruin szpitala, a połączenie z Czerniakowem zostało przerwane. 14 września oddziały powstańcze ponownie zaatakowały ruiny, jednak Niemcy wyparli je na nieparzystą stronę ulicy Książęcej. 15 września oddziały batalionu po walce obsadziły kamienice nr 7 i 9 na ulicy Książęcej. Do końca powstania ulica Książęca od nr 7 do jej wylotu na plac Trzech Krzyży pozostała w rękach oddziałów batalionu. Po 20 września 1944 batalion wszedł w skład 72 Pułku Piechoty AK.

Przypisy

edytuj
  1. Juliusz Kulesza: W murach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Warszawa: Askon, 2003, s. 278.
  2. Marek Strok: Bataliony Iwo i Ostoja. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2004, s. 327.

Bibliografia

edytuj
  • Izabella Maliszewska, Stanisław Maliszewski, Śródmieście Południowe. Warszawskie Termopile 1944, Warszawa: Fundacja „Wystawa Warszawa Walczy 1939-1945”, 2001, ISBN 83-87545-42-2, OCLC 830308963.
  • Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, Tom I, Warszawa 2005, ISBN 83-11-09261-3.