Bathippusrodzaj pająków z rodziny skakunowatych i podrodziny Salticinae. Obejmuje 30 opisanych gatunków. Zamieszkują krainy orientalną i australijską z centrum bioróżnorodności na Nowej Gwinei. Zasiedlają lasy deszczowe i ich skraje.

Bathippus
Thorell, 1892
Ilustracja
Głowa samca Bathippus montrouzieri
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

szczękoczułkowce

Gromada

pajęczaki

Rząd

pająki

Podrząd

Opisthothelae

Infrarząd

pająki wyższe

Rodzina

skakunowate

Podrodzina

Salticinae

(bez rangi) Salticoida
(bez rangi) Saltafresia
(bez rangi) Simonida
Plemię

Euophoryini

Rodzaj

Bathippus

Typ nomenklatoryczny

Plexippus macrognathus Thorell, 1881

Synonimy
  • Dudasia Strand, 1911

Morfologia

edytuj

Pająki te osiągają od 6 do 10 mm długości ciała, które jest wydłużone, z długimi odnóżami, jaskrawo ubarwione. Karapaks u większości gatunków jest pomarańczowy, czasem z jaśniejszym paskowaniem. Opistosoma (odwłok) zwykle jest szara, czasem występują na niej trzy lub cztery pary ciemnoszarych znaków. Odnóża są zwykle pomarańczowe, przy czym dwie pierwsze pary mają ciemniejszy odcień niż dwie ostatnie[1]. Szczękoczułki u samca są zwykle silnie wydłużone[2][3]. Szczękoczułki samicy cechują się zwykle obecnością dwóch zębów na krawędzi przedniej[3] i jednego zęba na krawędzi tylnej[2]. Odnóża pierwszej pary zwykle mają po trzy pary szczecinek makroskopowych na spodzie goleni[2][3] i po cztery pary szczecinek makroskopowych na spodzie nadstopiów[2]. Nogogłaszczki samca mają zwykle wydłużony kształt z zakrzywionym udem[3] i zwykle palcowatą apofizą retrolateralną na goleni[2]. Cechują się ponadto stosunkowo małym[3], owalnym bulbusem pozbawionym dosiebnego płata tegularnego[2]. Skręty embolusa leżą na płaszczyźnie mniej lub bardziej prostopadłej do osi podłużnej bulbusa. W przeciwieństwie do rodzaju Canama embolus nie zatacza więcej niż pół okręgu[3]. Genitalia samicy mają okienkowatą płytkę płciową[2][3] z przegrodą pośrodkową[3] i przewodami kopulacyjnymi otwierającymi się w przedniej lub środkowej części wulwy[2]. Spermateka jest zwykle nabrzmiała, jajowata lub nerkowata, odróżniając się od zwykle wąskiej i skręconej spermateki u rodzaju Canama[3].

Ekologia i występowanie

edytuj

Pająki te zasiedlają lasy deszczowe i ich skraje, gdzie chętnie wędrują wśród listowia krzewów piętra podszytu[3][2][1].

Przedstawiciele rodzaju zamieszkują krainę orientalną i australijską z centrum bioróżnorodności na Nowej Gwinei, gdzie występuje 14 gatunków, w tym 12 endemicznie. Cztery gatunki występują na Wyspach Aru, po trzy na Wyspach Kai i Wyspach Salomona, po dwa na Borneo i w Malezji. Po jednym endemicie mają Indie, Jawa, Moluki i Nowa Brytania. Najdalej na południe występuje B. montrouzieri znany z Nowej Kaledonii i australijskiego Queenslandu[4].

Taksonomia

edytuj

Takson ten wprowadzony został w 1892 roku przez Tamerlana Thorella[5]. Gatunkiem typowym wyznaczono Plexippus macrognathus[4], opisanego przez Thorella w 1881 roku[6].

Do rodzaju tego należy 30 opisanych gatunków[4]:

Rodzaj ten do niedawna umieszczono w podrodzinie Euophoryinae[2]. Po rewizji systematyki skakunowatych z 2015 roku takson ten ma status plemienia w kladzie Simonida w obrębie podrodziny Salticinae[7]. W obrębie tego plemienia rodzaj Bathippus tworzy klad z rodzajem Canama, a przypuszczalnie także Spilargis, na co wskazują wyniki morfologiczno-molekularnej analizy filogenetycznej, którą przeprowadzili w 2015 roku Zhang Junxia i Wayne Maddison. Przez dłuższy przedmiotem debaty było czy rodzaje Bathippus i Canamataksonami monofiletycznymi, czy też Canama należałoby zsynonimizować z Bathippus[3]. W 1987 roku Jerzy Prószyński dokonał wspominanej synonimizacji[8], ale już w 1989 roku krok ten cofnięty został przez Valerie Davies i Marka Żabkę[9].

Przypisy

edytuj
  1. a b Frances Murphy, John Murphy: An Introduction to the Spiders of South East Asia. Kuala Lumpur: Malaysian Nature Society, 2000, s. 295.
  2. a b c d e f g h i j Zhang Junxia, Wayne P. Maddison. New euophryine jumping spiders from Papua New Guinea (Araneae: Salticidae: Euophryinae). „Zootaxa”. 3491, s. 1-74, 2012. DOI: 10.11646/zootaxa.3491.1.1. 
  3. a b c d e f g h i j k Zhang Junxia, Wayne P. Maddison. Genera of euophryine jumping spiders (Araneae: Salticidae), with a combined molecular-morphological phylogeny. „Zootaxa”. 3938 (1). s. 1-147 (25). DOI: 10.11646/zootaxa.3938.1.1. 
  4. a b c Norman I. Platnick: Gen. Bathippus Thorell, 1892. [w:] World Spider Catalog Version 23.0 [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2022-02-20].
  5. Tamerlan Thorell. Studi sui ragni Malesi e Papuani. IV, 2. „Annali del Museo Civico di Storia Naturale di Genova”. 31, s. 1-490, 1892. 
  6. Tamerlan Thorell. Studi sui Ragni Malesi e Papuani. III. Ragni dell'Austro Malesia e del Capo York, conservati nel Museo civico di storia naturale di Genova. „Annali del Museo Civico di Storia Naturale di Genova”. 17, s. 1-720, 1881. 
  7. Wayne P. Maddison. A phylogenetic classification of jumping spiders (Araneae: Salticidae). „Journal of Arachnology”. 43 (3), s. 231–292, 2015. DOI: 10.1636/arac-43-03-231-292. 
  8. Jerzy Prószyński. Atlas rysunków diagnostycznych mniej znanych Salticidae 2. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoly Rolniczo-Pedagogicznej w Siedlcach”. 2, 1987. 
  9. Valerine T. Davies, Marek Żabka. Illustrated keys to the genera of jumping spiders (Araneae: Salticidae) in Australia. „Memoirs of the Queensland Museum”. 27, s. 189–266, 1989.