Białogrzybówka igłowa

Białogrzybówka igłowa (Hemimycena gracilis (Quél.) Singer) – gatunek grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)[1].

Białogrzybówka igłowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

grzybówkowate

Rodzaj

białogrzybówka

Gatunek

białogrzybówka igłowa

Nazwa systematyczna
Hemimycena gracilis (Quél.) Singer
Annls. mycol. 41(1/3): 121 (1943)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hemimycena, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował Lucien Quélet w 1881 r. jako Omphalia gracilis, do rodzaju Hemimycena przeniósł go Rolf Singer w 1943 r.[1] Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Delicatula gracilis (Quél.) Kühner & Romagn.
  • Marasmiellus gracilis (Quél.) Singer
  • Mycena gracilis (Quél.) Kühner
  • Omphalia gracilis Quél.
  • Trogia gracilis (Quél.) Dörfelt

Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 2003[3].

Morfologia edytuj

Kapelusz

Średnica 5–8 mm, kształt półkulisty lub wypukły. Środek lekko załamany lub z garbkiem. Brzeg nieco karbowany. Jest higrofaniczny, promieniście prążkowany niemal do środka. Powierzchnia biała, drobno owłosiona[4].

Blaszki

Rzadkie, nieco zbiegające, dobrze rozwinięte, białe, drobno owłosione[4].

Trzon

Wysokość 20–35 mm, grubość 0,5–1 mm, nitkowaty. Powierzchnia niemal naga (drobne włoski tylko w górnej części), biała[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki cylindryczne o rozmiarach 10,8–13,8 × 2,7–3 μm, cienkościenne, szkliste. Podstawki o rozmiarach 20–25 × 7–8 μm, 4–zarodnikowe, wąsko zgrubiałe. Cheilocystydy o rozmiarach 20–33 × 4–7 μm, wąskozgrubiałe, cylindryczne, wrzecionowate lub nieregularne, cienkościenne i bezbarwne. Pleurocystyd brak. Kaulocystydy o rozmiarach 13–20 × 3–5,5 μm, zmienne w kształcie, nieregularne lub wrzecionowate, często z naroślami, bezbarwne, lekko grubościenne, czasem z kapturkiem śluzowym na wierzchołku. Strzępki zewnętrznej warstwy owocnika promieniście ułożone, bezbarwne, cienkościenne, cylindryczne, o szerokości 4–8 mikrometrów, z licznymi, szerokimi i rozgałęzionymi naroślami oraz cystydiolami o długości 3–15 μm i szerokości 3,5 μm. Na strzępkach występują sprzążki[4].

Występowanie i siedlisko edytuj

Występowanie tego gatunku opisano tylko w Europie i Ameryce Północnej[5]. W Polsce występuje w górskich lasach iglastych i mieszanych[3].

Saprotrof. Rozwija się w miejscach wilgotnych, wśród mchów, na resztkach organicznych, często na igłach drzew leżących wśród mchów, głównie pod świerkami i jodłami Owocniki wytwarza od maja do września[3].

Gatunki podobne edytuj

W Polsce występuje około 10 podobnych gatunków białogrzybówek. Względnie łatwo można odróżnic tylko białogrzybówkę gipsową (Hemimycena cucullata), gdyż jest największa wśród wszystkich (kapelusz o średnicy do 3 cm) i ma gęste blaszki. Wszystkie pozostałe są drobne (kapelusz o średnicy poniżej 1,5 cm). Pomocne w rozróżnieniu gatunków może być miejsce ich występowania, niektóre da się odróżnić po cechach budowy widocznych gołym okiem, czasami jednak niezbędne jest badanie mikroskopowe[6].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d Malysheva E. F. and Morozova O. V. (2009): Notes on Hemimycena from European Russia. – Czech Mycol. 61(1): 27–71
  5. Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-04-18].
  6. Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.