Wikipedia

Bitwa pod Hamą (2012–2013)

(Przekierowano z Bitwa pod Hamą (2012-2013))

Bitwa pod Hamą – walki na froncie pod Hamą między syryjskimi siłami opozycyjnymi a armią rządową w latach 2012–2013, podczas wojny w Syrii.

Bitwa pod Hamą (2012–2013)
wojna domowa w Syrii
Ilustracja
Główne miejscowości w regionie Hamy
Czas

Ofensywa rebeliantów: 16 grudnia 2012 – 1 stycznia 2013
I kontrofensywa armii: 22 stycznia – 7 lutego 2013
II kontrofensywa sił rządowych: 19 maja – 15 czerwca 2013

Miejsce

Muhafaza Hama

Terytorium

Syria

Przyczyna

ofensywa rebeliantów

Wynik

kontrofensywa sił rządowych

Strony konfliktu
 Wolna Armia Syrii
Dżabhat an-Nusra
Ahrar asz-Szam 		 Syria
Dowódcy
płk Kassem Saadeddin
Położenie na mapie Syrii
Mapa konturowa Syrii, po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
35°08′00″N 36°45′00″E/35,133333 36,750000

Hama podczas wojny domowej edytuj

Zobacz więcej w artykule Przebieg wojny domowej w Syrii, w sekcji Masakra w Hamie (lipiec-sierpień 2011).

Na początku powstania syryjskiego, które wybuchło 15 marca 2011 w Hamie dochodziło do antyrządowych wystąpień. Było to jedno z tych miast, gdzie demonstracje były najintensywniejsze i najliczniejsze. W związku z tym w lipcu 2011 wojsko syryjskie przystąpiło do oblężenia Hamy, które zakończyło się masakrą ramadanową z 31 lipca 2011. Podczas pacyfikacji zabito ponad 100 cywilów, co wywołało międzynarodowe potępienie syryjskiego reżimu i formowanie się zbrojnych grup opozycyjnych.

Osobny artykuł: Masakra w At-Trimsie.

Z uwagi, iż Hama była kontrolowana przez wojsko narodowe, rzadko dochodziło tam do walk. 6 czerwca 2012 alawicka milicja szabiha dokonała w sunnickich wioskach Al-Kubajr i Maazarif, gdzie zamordowano 78 cywilów[potrzebny przypis]. 12 lipca 2012 wojsko dokonało masakry w wiosce At-Trimsa, gdzie zabito 150 cywilów. Z kolei największe straty siły syryjskie poniosły 5 listopada 2012, kiedy islamiści z Dżabhat an-Nusra wysadzili w powietrze wojskowy punk kontrolny pod Hamą. Zginęło wówczas 50 żołnierzy[1].

Osobny artykuł: Masakra w Akrab.

11 grudnia 2012 podczas walk Wolnej Armii Syrii z milicją szabiha i armią w wiosce Akrab dopuszczono się masakry ok. 150 cywilów, uprzednio wykorzystywanych przez stronę rządową jako żywe tarcze przed atakami rebeliantów. Dokonana masakra w Akrab była przyczyną do rozpoczęcia przez rebeliantów ofensywy pod Hamą. Pierwsza faza polegała na oczyszczeniu przedpola Hamy, by następnie podjąć szturm na miasto[2].

Ofensywa rebeliantów edytuj

16 grudnia 2012 pułkownik Kassem Saadeddin ogłosił wojskowy plan ofensywy w muhafazie Hama. Dał siłom syryjskim 48 godzin (do godz. 13:00, 18 grudnia 2012) na wycofanie z muhafazy. Armia nie zareagowała na żądanie, toteż rebelianci przystąpili do ofensywy. Jeszcze w czasie trwania ultimatum rebelianci usunęli kontyngenty żołnierzy z miejscowości Halfaja, Kafr Nabuda, Mughir, Hajalin, Hasraja i Szejk Hadid pod Hamą. Następnie walki przeniosły się na autostradę M5 między Hamą i Chan Szajchun. Z kolei odcinek między Chan Szajchun i Maarrat an-Numan został zajęty po październikowej operacji[3].

18 grudnia 2012 bojownicy zdobyli wioski Tajbat al-Imam i Kafr Zajta. Do 19 grudnia 2012 rebelianci kontrolowali wszystkie obszary wiejskie na północ od Hamy, w tym miasto Kernaz, dzięki czemu mogli podjąć szturm na miasto. W dniach 16-21 grudnia 2012 pod Hamą zginęło 50 rebeliantów oraz 47 żołnierzy[4]. 23 grudnia 2012 doszło do walk w mieście Morek po tym, jak wysłano do niego z Hamy pojazdy opancerzone. Rebelianci zniszczyli kilka czołgów[5].

Także 23 grudnia 2012 w zajętym przez rebeliantów mieście Halfaja 25 km na północ od Hamy, rozegrała się masakra. Lotnictwo zbombardowało cywilów oczekujących przed piekarnią na chleb. W kolejce czekało nawet 1000 osób. W nalocie zginęły 94 osoby[5], z kolei Al-Arabija donosiła nawet o 300 zabitych cywilach w nalocie[6]. Masakra w Halfai zbiegła się z wizytą mediatora ONZ Lakhdara Brahimiego w Damaszku. Brahimi miał nadzieję na dyplomatyczne rozwiązanie konfliktu, jednak kolejna masakra popełniona przez siły reżimowe trwoniła te wysiłki[7]. Po masakrze w Halfajji setki ludzi uciekło z muhafazy Hama, a 24 grudnia 2012 stamtąd 700 osób z przekroczyło przejście graniczne z Turcją w Cilvegozu[8].

 
Najdalszy zasięg rebeliantów na froncie z 25 grudnia 2012 i sytuacja po upadku Kernaz z 7 lutego 2013

Tymczasem dzień po masakrze, syryjscy rebelianci razem islamistami z ugrupowań Dżabhat an-Nusra i Ahrar asz-Szam zajęli miasto Ma'an po zaciętych walkach z wojskiem i milicjami prorządowymi. Zginęło 20 żołnierzy. Atakujący rebelianci byli ostrzeliwani z powietrza co spowodowało śmierć 11 bojowników. Partyzanci zdołali zestrzelić jedną maszynę i zniszczyć dwa czołgi. Walki trwały także w miejscowości Morek, gdzie rebelianci stawili w walnej walce czoła regularnej armii[9]. Do 25 grudnia 2012 po pięciu dniach bombardowania, zniszczeniu uległo 60% powierzchni miasta[10]. 26 grudnia 2012 rebelianci zestrzelili dwa myśliwce na przedmieściach Hamy[11]. 27 grudnia 2012 bojownicy zdobyli kontrolę nad wojskowymi punktami kontrolnymi Mharda i Janan pod Hamą. Zestrzelono wówczas jeden samolot. 15 osób zginęło w ostrzale miast Latamna, Kafarzeita i Morek[12]. 30 grudnia 2012 na przedmieściach Hamy bojownicy zestrzelili rządowy samolot bojowy MiG. Lotnictwo ostrzeliwało wówczas dzielnicę Kafrnbuda[13].

1 stycznia 2013 siły rządowe i alawickie bojówki w mieście Ma'an dokonały masakry na sunnickich rodzinach. Od ciosów zadanych nożami zginęły 23 osoby, a wśród spalonych ciał było również siedmioro dzieci[14].

Kontrofensywy sił rządowych na froncie pod Hamą edytuj

21 stycznia 2013 na obrzeżach Hamy doszło do wybuchu samochodu-pułapki w wyniku czego zginęło 50 członków milicji prorządowej[15]. Dzień później armia rozpoczęła kontrofensywę, która miała odepchnąć rebeliantów z zajętych przez nich terenów. 1500 żołnierzy i 100 czołgów armii pancernej skoncentrowało się na odbiciu miasta Kernaz. Udało się to po 16 dniach walk, 7 lutego 2013. W międzyczasie armia przejęła kontrolę nad Hajalinem, Kafr Nabuda i Mughirem[16].

 
Ofensywa armii rządowej pod Hamą na przełomie maja i czerwca 2013

10 maja 2013 lotnictwo syryjskie zbombardowało miasto Halfaja pod Hamą. Naloty odbyły się po tym, jak rebelianci nie spełnili ultimatum wystosowanego przez reżim. Żądano wycofania rebeliantów z miasta do końca 9 maja 2013. Ultimatum postawiono po tym, jak bojownicy 25 kwietnia 2013 podjęli nieudany szturm na Hamę. Wobec niewypełnienia ultimatum doszło do nalotów na Halfaję w których zginęło 25 osób. Było to pogwałcenie rozejmu w mieście zawartego po masakrze w Halfajji, kiedy to pod koniec grudnia 2012 w nalocie na piekarnię zginęło 90 osób. Po nalotach dziesiątki cywilów rozpoczęło ucieczkę z miasta forsując rzekę, gdyż chodziły pogłoski, iż siły rządowe szykują się do lądowej agresji i rzezi[17].

Szturm na Halfaję wojsko podjęło 19 maja 2013. Był to początek nowej ofensywy armii. Po zaciętej walce wyparto rebeliantów z miasta[18]. Idąc za ciosem 1 czerwca 2013 syryjska armia atakowała wioski pod Hamą kontrolowane przez rebeliantów. W ciągu dwóch tygodni natarcia, siły rządowe przejęły kontrolę nad 20 wioskami w okolicach Hamy, odpychając rebeliantów na dziesiątki kilometrów od bram miasta i zabezpieczając je przed ewentualnym szturmem[19].

Następstwa edytuj

Osobny artykuł: Bitwa pod Chan Szajchun (2014).

Ponowne ciężkie walki toczono w 2014 wokół miasta Chan Szajchun. Swoją aktywnością wykazali się tam islamiści, którzy usiłowali przejąc kontrolę nad miastem Murik, leżącym na strategicznej autostradzie M5 między Hamą i Chan Szejchun. Długotrwałe walki rozlały się również na pobliskie miasta, które przechodziły z rąk do rąk. Ostatecznie najważniejsze miasta frontu centralnego z pogranicza muhafaz Hama i Idlib pozostały w rękach syryjskich bojowników i współpracujących z nimi islamistów.

Osobny artykuł: Bitwa pod Hamą (2014).

Po sukcesach w trakcie walk na froncie centralnym i obronie Muriku, sunniccy rebelianci skierowali swoje uderzenie na południe w kierunku miasta Hama. Celem natarcia było lotnisko Hama, przy którym znajdowała się manufaktura w której produkowano bomby, używane przez Syryjskie Arabskie Siły Powietrzne w całym kraju[20].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dozens Are Killed in a Fierce Outburst of Syrian Violence. New York Times, 2012-11-05. [dostęp 2012-12-23]. (ang.).
  2. ↑ 'Alawite civilians killed' in Syria village. BBC News, 2012-12-12. [dostęp 2012-12-12]. (ang.).
  3. ↑ Syria’s PM in first Aleppo visit since outbreak of fighting. Al Arabija, 2012-12-19. [dostęp 2012-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-09)]. (ang.).
  4. ↑ Rebels seize towns in central Syria. Reuters, 2012-12-19. [dostęp 2012-12-22]. (ang.).
  5. ↑ a b Regime kills 200 people, uses poison gas in Homs. LCC Syria, 2012-12-23. [dostęp 2012-12-24]. (ang.).
  6. ↑ At least 300 killed in regime airstrike near Syrian bakery. Al Arabija, 2012-12-23. [dostęp 2012-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-06)]. (ang.).
  7. ↑ Brahimi arrives in Damascus and diplomats tell al Jazeera the international envoy is hoping to achieve breakthrough. Al Dżazira, 2012-12-23. [dostęp 2012-12-23]. (ang.).
  8. ↑ Hundreds flee after deadly government attack on Hama bakery. Al Dżazira, 2012-12-25. [dostęp 2012-12-25]. (ang.).
  9. ↑ Al-Nusra Front fighters storm an Alawi town in reef Hama. SOHR, 2012-12-25. [dostęp 2012-12-25]. (ang.).
  10. ↑ A town in the countryside of Hama has become fierce battleground, and activists say 60 percent of it has been destroyed. Al Dżazira, 2012-12-25. [dostęp 2012-12-25]. (ang.).
  11. ↑ Regime targets another bakery, Chief of Military Police defects. strescom.org, 2012-12-26. [dostęp 2012-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-30)].
  12. ↑ Rebels seize more military bases, regime jets strike 26 locations. strescom.org, 2012-12-27. [dostęp 2012-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-01)].
  13. ↑ Syrian Revolution Daily Round-up: Sun. 30-Dec-12. strescom.org, 2012-12-30. [dostęp 2013-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-03)].
  14. ↑ Syrian Revolution Daily Round-up: Tues. 01-Jan-13. strescom.org, 2013-01-01. [dostęp 2013-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-09)].
  15. ↑ Moscow Is Sending Planes to Lebanon for 100 Russians Leaving Syria. New York Times, 2013-01-21. [dostęp 2013-10-21].
  16. ↑ Syria regime retakes town as Damascus clashes rage. Global Post, 2013-02-21. [dostęp 2013-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  17. ↑ Army shelling kills 25 in Syrias. ewn.co.za, 2013-05-10. [dostęp 2013-05-11].
  18. ↑ Hama province. SOHR, 2013-05-19. [dostęp 2013-05-21].
  19. ↑ Syrian Army frees 13 villages in Hama and operates military campaigns in Latakia.. breakingnews.sy, 2013-06-15. [dostęp 2013-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-25)].
  20. ↑ Syria Rebels Advance on Key Airport in Hama Province. ND TV, 2014-07-30. [dostęp 2014-09-02].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bitwa_pod_Hamą_(2012–2013)&oldid=72296584”