Wydmoskocz Przewalskiego

Wydmoskocz Przewalskiego
	Brachiones przewalskii
	(Büchner, 1889)
	; Wydmoskocz Przewalskiego na fragmencie ilustracji z 1889 roku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszoskoczki
Plemię	Gerbillini
Rodzaj	Brachiones; O. Thomas, 1925
Gatunek	wydmoskocz Przewalskiego
Synonimy
	Gerbillus przewalskii Büchner, 1889; Gerbillus arenicolor G.S. Miller, 1900; Brachiones przewalskii callichrous Heptner, 1934;
	Gerbillus przewalskii Büchner, 1889; Gerbillus arenicolor G.S. Miller, 1900; Brachiones przewalskii callichrous Heptner, 1934;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Wydmoskocz Przewalskiego^[7] (Brachiones przewalskii) – gatunek ssaka z podrodziny myszoskoczków (Gerbillinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Zasięg występowania edytuj

Wydmoskocz Przewalskiego występuje w północno-zachodniej Chińskiej Republice Ludowej (Sinciang, Gansu i zachodnia Mongolia Wewnętrzna)^[8].

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1889 roku rosyjski zoolog Eugen Büchner nadając mu nazwę Gerbillus przewalskii^[3]. Holotyp pochodził z Lob-nor, w Sinciang, w Chińskiej Republice Ludowej^[9]. Jedyny przedstawiciel rodzaju wydmoskocz^[7] (Brachiones) który opisał w 1925 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas^[2].

B. przewalskii pierwotnie został opisany w rodzaju Gerbillus, ale na podstawie danych morfologicznych wyodrębniono go do monotypowego rodzaju^[8]^[10]. Badania molekularne^[11] potwierdziły ważność Brachiones i jego pokrewieństwo z niektórymi taksonami z rodzaju Meriones – taka analiza taksonomiczna została przedstawiona wcześniej w badaniach morfologicznych^[8]^[10]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[8].

Etymologia edytuj

Brachiones: gr. βραχιων brakhiōn, βραχιονος brakhionos „ramię”^[12]^[13].
przewalskii: Nikołaj Michajłowicz Przewalski (1839–1888), generał Armii Imperium Rosyjskiego, podróżnik, przyrodnik działający w Azji Środkowej^[14].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 67–103 mm, długość ogona 56–78 mm, długość ucha 6–9 mm, długość tylnej stopy 22–24 mm; masa ciała 12–42 g^[10].

Przypisy edytuj

↑ Brachiones przewalskii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b O. Thomas. The generic position of Gerbillus przewalskii, Büchner. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 16, s. 548, 1925. DOI: 10.1080/00222932508633346. (ang.).
↑ ^a ^b E. Büchner: Научные результаты путешествий Н. М. Пржевальскаго по Центральной Азии, изданные на средства, пожалованныя Его Императорским Высочеством Государем наследником цесаревичем Николаем Александровичем, Императорскою академиею наук / Wissenschaftliche Resultate der von N. M. Przewalski nach Central-Asien Unternommenen Reisen. Cz. Отдел зоологический I / Zoologischer Theil I: Млекопитающія / Saugethiere. Санктнетербургъ / St. Petersburg: Продается у Комисюнеровъ Императорской Академіи Наукъ / Comissionäre Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, 1889, s. 51. (ros. • niem.).
↑ G.S. Miller. A new gerbille from eastern Turkestan. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 13, s. 163, 1900. (ang.).
↑ В.Г. Гептнер. Заметки о песчанках (Mammalia, Rodentia). VII. О формах и географическом распределении рода Brachiones Thos. „Сборник трудов зоологического музея МГУ”. 1, s. 8, 1934. (ros.).
↑ A.T. Smith & C.H.A.T.S.& C.H. Johnston A.T. Smith & C.H.A.T.S.& C.H., Brachiones przewalskii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 259. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 458. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Brachiones przewalskii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-18].
↑ ^a ^b ^c Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ M. Ito, W. Jiang, J.J. Sato, Q. Zhen, W. Jiao, K. Goto, H. Sato, K. Ishiwata, Y. Oku, J.-J. Chai & H. Kamiya. Molecular phylogeny of the subfamily Gerbillinae (Muridae, Rodentia) with emphasis on species living in the Xinjiang-Uygur Autonomous Region of China and based on the mitochondrial cytochrome b and cytochrome c oxidase subunit II genes. „Zoological Science”. 27 (3), s. 269–278, 2010. DOI: 10.2108/zsj.27.269. (ang.).
↑ J. Nijhof: Nederlandse namen voor een deel van de Knaagdieren. paulvoorhaar.nl. [dostęp 2022-01-18]. (niderl.).
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 34, OCLC 637083062 (ang.).
↑ przewalskii, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-18] (ang.).

[itis-1] Brachiones przewalskii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Thomas-2] O. Thomas. The generic position of Gerbillus przewalskii, Büchner. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 16, s. 548, 1925. DOI: 10.1080/00222932508633346. (ang.).

[Büchner-3] E. Büchner: Научные результаты путешествий Н. М. Пржевальскаго по Центральной Азии, изданные на средства, пожалованныя Его Императорским Высочеством Государем наследником цесаревичем Николаем Александровичем, Императорскою академиею наук / Wissenschaftliche Resultate der von N. M. Przewalski nach Central-Asien Unternommenen Reisen. Cz. Отдел зоологический I / Zoologischer Theil I: Млекопитающія / Saugethiere. Санктнетербургъ / St. Petersburg: Продается у Комисюнеровъ Императорской Академіи Наукъ / Comissionäre Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, 1889, s. 51. (ros. • niem.).

[Miller-4] G.S. Miller. A new gerbille from eastern Turkestan. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 13, s. 163, 1900. (ang.).

[Heptner-5] В.Г. Гептнер. Заметки о песчанках (Mammalia, Rodentia). VII. О формах и географическом распределении рода Brachiones Thos. „Сборник трудов зоологического музея МГУ”. 1, s. 8, 1934. (ros.).

[iucn-6] A.T. Smith & C.H.A.T.S.& C.H. Johnston A.T. Smith & C.H.A.T.S.& C.H., Brachiones przewalskii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[Cichocki&inni-7] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 259. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 458. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-9] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Brachiones przewalskii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-18].

[Denys&inni-10] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Ito&inni-11] M. Ito, W. Jiang, J.J. Sato, Q. Zhen, W. Jiao, K. Goto, H. Sato, K. Ishiwata, Y. Oku, J.-J. Chai & H. Kamiya. Molecular phylogeny of the subfamily Gerbillinae (Muridae, Rodentia) with emphasis on species living in the Xinjiang-Uygur Autonomous Region of China and based on the mitochondrial cytochrome b and cytochrome c oxidase subunit II genes. „Zoological Science”. 27 (3), s. 269–278, 2010. DOI: 10.2108/zsj.27.269. (ang.).

[Nijhof-12] J. Nijhof: Nederlandse namen voor een deel van de Knaagdieren. paulvoorhaar.nl. [dostęp 2022-01-18]. (niderl.).

[Jaeger-13] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 34, OCLC 637083062 (ang.).

[14] przewalskii, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-18] (ang.).

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]