Braniówka (Branówka, łac. Branowka, niem. Braniuwka, ros. Бранyвка ukr. Брановка) – część wsi Pobereże w gminie Jezupol.

Braniówka
Брановка
Ilustracja
Braniówka (Branowka) na mapie z 1722 r.
Państwo

 Ukraina

Obwód

 iwanofrankiwski

Rejon

iwanofrankiwski

Hromada

Jezupol

Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego
Mapa konturowa obwodu iwanofrankiwskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Braniówka”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Braniówka”
Ziemia49°01′12″N 24°49′21″E/49,020000 24,822500

Położenie edytuj

osada położona a prawym brzegu Dniestru, 5 km na południowy wschód od Jezupola, 4km od Halicza i 17 km na północny wschód od Stanisławowa.

Historia edytuj

 
Braniówka (Braniuwka) i Pobereże (Poberese) na mapie z końca XVIII w.
 
Braniówka (Branówka) na mapie z 1914

W okresie Korony Królestwa Polskiego wieś leżąca w prowincji małopolskiej, województwie ruskim, powiecie halickim, należała do klucza marjampolskiego[1] księżnej Anny Jabłonowskiej.

W okresie Królestwa Galicji i Lodomerii, w opisaniach urbarialnych z 1789 r. miasto Mariampol (na mapie z 1914 r. Maryampol) ujmowane było łącznie z wsią Branówka (po drugiej stronie Dniestru), gdyż stanowiły jedną gminę katastralną[2]. Łączna powierzchnia całej gminy wynosiła 2886 mórg 63 sążnie (Mariampol – 2603 morgi 539 2/6 sążnia, Branówka – 282 morgi 1123 4/6 sążnia). W 1854 zamieszkiwało tu 227 osób[3].

W 1855 właścicielem wsi Braniówka był Antonii Kępicz, należała ona do parafii gr. kat. Pobereże[4].

W 1870 Branówka opisana jest razem z Pobereżem jako jedna wieś[5], w której znajdują się znaczne plantacje tytoniu. W 1880 r. stanowiła (razem z Pobereżem) własność Maryana i Sylwii Kozickich[6], należy do parafii gr. kat. Pobereże[7].

Na pocz. XX, na skutek zaniedbania regulacji Dniestru Pobereże z przysiołkiem Braniówka były wielokrotnie zalewane wodami rzeki przynosząc wielkie szkody i powodując zadłużenie gminy[8].

W okresie II Rzeczypospolitej Braniówka była częścią gminy Pobereże w powiecie stanisławowskim województwa stanisławowskiego, a po reformie na podstawie ustawy scaleniowej weszła w skład gminy wiejskiej Jezupol[9].

Po II wojnie światowej obszar gminy został odłączony od Polski i włączony do ZSRR, Ukraińskiej SRR, obwód iwanofrankiwski, rejon iwanofrankiwski.

Obecnie, od 17 lipca 2020 r., decyzją Rady Najwyższej o przeprowadzeniu reformy administracyjno-terytorialnej Ukrainy, gmina Jezupol należy w granicach obwodu iwanofrankiwskiego w rejonie iwanofrankiwskim.

Przypisy edytuj

  1. Janina Berger-Mayerowa, Księżna Pani na Kocku i Siemiatyczach : (działalność gospodarcza i społeczna Anny z Sapiehów Jabłonowskiej), Lwów ; Kraków 1936, s. 336 (pol.).
  2. Łukasz Jewuła, Na styku kultur i narodów: galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym. T. 42, Bołszowce, Dźwinogród, Gródek, Mariampol i Otynia, polona.pl, Kraków 2020, s. 71–82 (pol.).
  3. Dziennik Rządowy dla Kraju Koronnego Galicyi i Lodomeryi [...] = Landes-Regierungs-Blatt für das Kronland Galizien und Lodomerien [...]. 1854, oddział 2, cz. 7, „Biblioteka Jagiellońska, 100245 III”, 30 czerwca 1854, s. 157 (pol.).
  4. Hipolit (1806-1878) Stupnicki, Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w Królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym, z mapą według nowego podziału = Alphabetisch geordnetes Ortschafts-Verzeichniß der Königreiche Galizien und Lodomerien so wie des Großherzogthums Krakau und des Herzogthums Bukowina mit genauer Berückfichtigung der politischen und gerichtlichen Eintheilung, und Angabe der Pfarren, Postämter und landtäftlichen Eigenthümer, mit einer Uebersichtskarte der neuen Eintheilung, Karol Wild, 1855, s. 22 (pol.).
  5. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VIII, dir.icm.edu.pl, Warszawa 1880–1902, s. 339 (pol.).
  6. Jan Bigo, Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi [!], Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych [!] kraju, z oznaczeniem starostw, sądów powiatowych [...] : z najnowszą mapą Galicyi [!] i Bukowiny, nakładem autora, 1886, s. 147.
  7. Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/352 - Wikisource [online], wikisource.org, s. 352 (ang. • pol.).
  8. Protokół 13. posiedzenia z dnia 9 lipca 1902., [w:] [Kadencja VIII, sesja I, pos. 13] Protokoły z 1. Sesyi VIII. Peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi z W. Księstwem Krakowskiem w roku 1901/902. Protokół 13, „Biblioteka Jagiellońska, 418422 III”, 9 lipca 1902, s. 9.
  9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 14 lipca 1934 r. o podziale powiatu stanisławowskiego w województwie stanisławowskiem na gminy wiejskie. [online], isap.sejm.gov.pl (pol.).