Bronisław Krystall

polski przedsiębiorca, filozof, kolekcjoner i macenas sztuki

Bronisław Krystall (Bairach) (ur. 1887, zm. 10 lutego 1983 w Warszawie) – polski przedsiębiorca, filozof, kolekcjoner i mecenas sztuki żydowskiego pochodzenia, mąż skrzypaczki Izabelli Krystall.

Bronisław Krystall
Ilustracja
Bronisław Krystall na portrecie Wojciecha Kossaka
Data urodzenia

1887

Data i miejsce śmierci

10 lutego 1983
Warszawa

Zawód, zajęcie

przedsiębiorca, filozof,

Grób Bronisława Krystalla na cmentarzu żydowskim w Warszawie

Życiorys edytuj

Jego ojcem był Izrael Szmul Kryształ. Przed II wojną światową kupował dzieła współczesnych wybitnych artystów m.in. Henryka Kuny, Leona Wyczółkowskiego, Jacka Malczewskiego, Wojciecha Kossaka, Józefa Brandta i Józefa Chełmońskiego[1]. Posiadał wielką kolekcję malarstwa, rycin i rzeźby. Część z posiadanych dzieł jeszcze przed wojną przekazał Muzeum Narodowemu w Warszawie, stając się jego pierwszym prywatnym darczyńcą[1]. Był także fundatorem utworu Stabat Mater Karola Szymanowskiego (obecnie w zbiorach Biblioteki Narodowej)[1].

Przez wiele lat mieszkał w hotelu Bristol i hotelu Europejskim[1]. Zdeponowane przez wybuchem wojny w Muzeum Narodowym zbiory zapisał placówce w testamencie[1].

Pochowany jest obok żony i syna na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 10, rząd 2)[2][3]. Jego siostrą była Cecylia Mackiewiczowa, żona neurologa Jakuba Mackiewicza.

Twórczość edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Ewa Solińska. Arcydzieło z kleksem. „Stolica”, s. 61, styczeń-luty 2016. 
  2. Grób Bronisława Krystalla w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
  3. Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.

Bibliografia edytuj

  • Bronisław Krystall, Katarzyna Mączewska (red.), Krzysztof Załęski (red.): Testament. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 2015. ISBN 978-83-7100-909-9.
  • Jan Jagielski: Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 23-24. ISBN 83-90-66296-5.