Budy (Brzeszcze)
Budy – peryferyjna część miasta Brzeszcze w powiecie oświęcimskim, w województwie małopolskim[1]. Rozpościera się wzdłuż ulicy Budy nad zbiornikiem Strzelec, na północny wschód od centrum Brzeszcz, przy granicy ze wsią Rajsko, do której dawniej należała.
| część miasta Brzeszcz | |
 Budynek zamieszkiwany przez więźniarki funkcyjne i francuskie Żydówki, który był centrum masakry w Budach (1942) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Brzeszcz |
13 listopada 1954 |
| SIMC |
0938166[1] |
| Populacja (1921) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Brzeszcz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu oświęcimskiego  | |
Położenie na mapie gminy Brzeszcze  | |
 50°00′06″N 19°10′30″E/50,001594 19,175110
| |
Historia edytuj
Dawniej odrębna miejscowość i gmina jednostkowa w powiecie oświęcimskim[2]. Następnie włączony do Rajska w ówczesnym powiecie bialskim[3]. Po 1918 w Polsce, w powiecie oświęcimskim; w 1921 roku liczyły 63 mieszkańców[4]. Po zniesieniu w 1932 roku powiatu oświęcimskiego w powiecie bialskim[5]. W 1934 roku Budy wraz z Rajskiem weszły w skład nowo utworzonej zbiorowej gminy Oświęcim[6].
Podczas II wojny światowej w Budach znajdował się niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny Budy, stanowiący podobóz KL Auschwitz (1942–1945)[7]. W październiku 1942 doszło do masakry w Budach, podczas której z rąk niemieckich więźniarek funkcyjnych i wartowników SS zginęło około 90 więźniarek, w większości francuskich Żydówek[8].
W związku z reformą administracyją kraju jesienią 1954, Budy odłączono od Rajska i włączono wraz z Brzeszczami i Jawiszowicami do nowo utworzonej gromady Brzeszcze[9]. 13 listopada 1954, po pięciu tygodniach, gromadę Brzeszcze zniesiono w związku z nadaniem jej statusu osiedla[10], przez co Budy stały się integralną częścią Brzeszcz. 18 lipca 1962 osiedle Brzeszcze otrzymały status miasta[11], przez co Budy stały się obszarem miejskim.
Przypisy edytuj
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Allgemeines Landesgesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien
- ↑ Budy (1), wś, pow. bialski w Galicyi, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 444.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej : opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych
- ↑ Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 639
- ↑ Budy / Podobozy / Historia / Auschwitz-Birkenau [online], www.auschwitz.org [dostęp 2023-05-29].
- ↑ Danuta Czech: Kalendarium wydarzeń w KL Auschwitz. Oświęcim 1992: Wydawnictwo PMO. ISBN 83-85047-04-2.
- ↑ Uchwała Nr 20/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu oświęcimskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 253
- ↑ Dz.U. z 1962 r. nr 41, poz. 188
Linki zewnętrzne edytuj
- Budy (1), wś, pow. bialski w Galicyi, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 444.