Burzyk różowonogi

Burzyk różowonogi[3] (Ardenna creatopus) – gatunek dużego wędrownego ptaka oceanicznego z rodziny burzykowatych (Procellariidae). Narażony na wyginięcie.

Burzyk różowonogi
Ardenna creatopus[1]
(Coues, 1864)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

rurkonose

Rodzina

burzykowate

Rodzaj

Ardenna

Gatunek

burzyk różowonogi

Synonimy
  • Puffinus creatopus Coues, 1864
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Systematyka

edytuj

Takson ten po raz pierwszy opisał Elliott Coues w 1864 roku, nadając mu nazwę Puffinus creatopus. Holotyp pochodził z San Nicolas Island w Kalifornii[4]. Obecnie (2021) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza ten gatunek w rodzaju Ardenna[5]. Takson ten bywał czasami łączony w jeden gatunek z burzykiem bladodziobym (A. carneipes)[4]. Nie wyróżnia się podgatunków[4][5].

Występowanie i biotop

edytuj

Występuje na rozległym obszarze Pacyfiku, wzdłuż zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej oraz Ameryki Południowej[6]. Gniazduje u środkowych wybrzeży Chile: na dwóch wulkanicznych wyspach archipelagu Juan Fernandez (Robinson Crusoe i Santa Clara) oraz na wyspie Mocha, prawdopodobnie także na wyspie Santa María w zatoce Arauco[2]. Spotykany także poza naturalnym zasięgiem występowania u wybrzeży Nowej Zelandii, wschodniej Australii oraz na Hawajach[6].

Morfologia

edytuj

Długość ciała około 48 cm[6]. Upierzenie szarobrązowe, spód jaśniejszy (także pod skrzydłami)[6]. Dziób i nogi różowe[6]. Brak dymorfizmu płciowego – obie płcie oraz młode ptaki bardzo do siebie podobne[6].

Ekologia i zachowanie

edytuj

Tryb życia

edytuj

Ptak wędrowny, przystosowany do życia na otwartym oceanie, zbiera pokarm z powierzchni wody, ale potrafi także nurkować w falach[6].

Pożywienie

edytuj

Pokarm stanowią ryby i kałamarnice[6].

W okresie lęgowym, który rozpoczyna się w listopadzie, burzyki różowonogie wędrują na południe[6]. Samica składa 1 białe jajo w norze pod ziemią[6]. W kwietniu po zakończeniu lęgów, wracają na północ[6].

Status

edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje burzyka różowonogiego za gatunek narażony na wyginięcie (VU – Vulnerable) nieprzerwanie od 1994 roku. Powodem takiego sklasyfikowania gatunku jest fakt, że gniazduje on tylko w trzech znanych lokalizacjach, co czyni go podatnym na zdarzenia losowe i wpływ człowieka. Jego populacja jest szacowana na około 59 tysięcy dorosłych osobników (stan na rok 2018). Trend liczebności populacji nie jest znany[2].

Przypisy

edytuj
  1. Puffinus creatopus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2021-05-20] (ang.).
  2. a b c Ardenna creatopus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (Wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-20].
  4. a b c Pink-footed Shearwater (Puffinus creatopus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-09)]. (ang.).
  5. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Petrels, albatrosses. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-20]. (ang.).
  6. a b c d e f g h i j k David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 35, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj