Cerkiew Narodzenia Świętej Anny w Orelcu

Cerkiew Narodzenia Świętej Anny w Orelcu – drewniana filialna cerkiew greckokatolicka, zbudowana w 1759 we wsi Orelec.

Cerkiew Narodzenia Świętej Anny
A-793 z dnia 29.04.1975[1]
nieczynna kultowo
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Orelec

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki (od 1967)

Parafia

Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bóbrce

Wezwanie

św. Józefa (obecnie);
Narodzenia św. Anny (poprzednio)

Położenie na mapie gminy Olszanica
Mapa konturowa gminy Olszanica, na dole znajduje się punkt z opisem „Orelec, cerkiew drewniana”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Orelec, cerkiew drewniana”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Orelec, cerkiew drewniana”
Położenie na mapie powiatu leskiego
Mapa konturowa powiatu leskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Orelec, cerkiew drewniana”
Ziemia49°26′33,3″N 22°26′50,7″E/49,442583 22,447417

W 1967 cerkiew przejęta przez Kościół rzymskokatolicki. Pełniła funkcję kościoła filialnego pw. św. Józefa, początkowo parafii w Uhercach, potem latach 1975–2009 w Bóbrce.

Historia edytuj

Cerkiew wzniesiona w 1759 (według innej wersji w 1757[2]). Według tradycji, z materiałów pozyskanych z rozbiórki cerkwi w pobliskich Uhercach. Wyremontowana w 1933. Wtedy też najprawdopodobniej dobudowany został przedsionek. Po 1947 nieużytkowana kultowo, służyła jako magazyn szyszek dla leśnictwa. W 1967 przejęta przez kościół rzymskokatolicki. Podczas remontu w 1985 (lub w 1981[2]) usunięto daszek sobotowy[3] (wzgl. fartuchowy[2]). Po wybudowaniu nowego kościoła w 2009 nieużytkowana[4].

Architektura i wyposażenie edytuj

Budowla konstrukcji zrębowej, dwudzielna, orientowana. Nawa prostokątna, do trójbocznie zamkniętego prezbiterium przylega od północy zakrystia. Do nawy dobudowany w późniejszym okresie przedsionek. Dach dwukalenicowy, zwieńczony cebulastą wieżyczką. W oknach zakrystii kute kraty z XIX w.[3]

Wewnątrz stropy płaskie ze skromną polichromią ornamentalno-kwiatową[5]. Oryginalne wyposażenie nie zachowało się. Figury aniołów z ołtarza z XVIII w. oraz płaskorzeźba przedstawiająca Boga Ojca, a także figura św. Jana Nepomucena z XIX w. znajdują się w Muzeum w Łańcucie, w Dziale Sztuki Cerkiewnej.

Otoczenie edytuj

Na osi cerkwi znajduje się drewniana dzwonnica, konstrukcji słupowej, na planie kwadratu, nakryta dachem namiotowym[3].

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2020-12-11].
  2. a b c Stanisław Orłowski. Wieś potrzebuje pomocy. Orelecka przeszłość i teraźniejszość. „Podkarpacie”. Nr 35 (973), s. 8, 31 sierpnia 1989. 
  3. a b c Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 205. ISBN 978-83-61577-68-3.
  4. Kościół rzymsko-katolicki w Orelcu. parafia-bobrka.pl. [dostęp 2020-12-11].
  5. Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja.. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2003, s. 197, 198. ISBN 83-89188-08-2.

Bibliografia edytuj