Cerveteri

włoska gmina

Cerveteri – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Lacjum, w prowincji Rzym. Miasteczko słynne jest z powodu licznych cmentarzysk etruskich znajdujących się na okolicznych wzgórzach[1]. Region ten wpisany został na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Cerveteri
miasto i gmina
ilustracja
Państwo

 Włochy

Region

 Lacjum

Prowincja

Rzym

Kod ISTAT

058029

Powierzchnia

134 km²

Populacja (2004)
• liczba ludności


26 705

• gęstość

199,3 os./km²

Numer kierunkowy

06

Kod pocztowy

00052

Położenie na mapie Lacjum
Mapa konturowa Lacjum, po lewej znajduje się punkt z opisem „Cerveteri”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cerveteri”
Ziemia42°00′N 12°06′E/42,000000 12,100000
Strona internetowa

W starożytności miasto Etrusków, założone według tradycji przez Pelazgów ok. 1400 p.n.e., należące do federacji 12 miast etruskich. Jedno z najbogatszych i najważniejszych miast Etrurii, powstałe z osady kultury Villanova.

Największy rozkwit przeżywało w VII w. p.n.e. i VI w. p.n.e., dzięki handlowi morskiemu przez porty etruskie w Alsium (ob. Palo), Pyrgi (Santa Severa) i Punicum (Santa Marinella).

Od V w. p.n.e. zaczął się stopniowy upadek miasta. W III w. p.n.e. Cerveteri weszło w skład koalicji walczącej z Rzymianami, po klęsce 273 p.n.e. utraciło połowę swego terytorium. W 90 p.n.e. przeszło pod zwierzchnictwo Rzymu, otrzymując niepełne prawa obywatelskie – "ius sine suffragio" (bez prawa głosowania).

Od nazwy Caere wszystkich, którzy nie mieli prawa głosu, nazywano w Rzymie Caerites. Cerveteri słynęło od VII w. p.n.e. jako ośrodek ceramiczny, zwłaszcza z wyrobu dzbanów na wodę (hydrii).

Od 2. poł. VI w. p.n.e. zaznaczył się wpływ kultury greckiej, Cerveteri stało się głównym ośrodkiem sztuki jońsko-etruskiej.

Obecnie z miasta zachowały się jedynie fragmenty murów obronnych z 6 bramami, pozostałości świątyń i cystern. W pobliżu znajdują się nekropole kultury Villanova oraz ogromna nekropola etruska z licznymi grobami tumulusowymi (kurhanami) i hypogeami - jednym z nich jest znany z bogatego wyposażenia grób Regolini-Galassi[2]. Komory grobowe, o wnętrzach podobnych do wnętrz domów mieszkalnych, ozdobione są wspaniałymi malowidłami i malowanymi reliefami w stiuku, o wielkiej wartości artystycznej, historycznej i ikonograficznej. Znaleziono w nich również wiele terakotowych sarkofagów oraz rzymskich inskrypcji i rzeźb.

Grobowiec etruski z nekropoli Banditaccia w Cerveteri

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 26 705 osób, 199,3 os./km².

Miasta partnerskie

edytuj

Bibliografia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Cmentarzysko etruskie Banditaccia w Cerveteri na zdjęciu satelitarnym
  2. Historia Archeologii. red. Paul Bahn. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo "Arkady" Sp. z o.o., 2019, s. 290. ISBN 978-83-213-5058-5.