Chimonanthus nitens

*Chimonanthus nitens*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	Euphyllophyta
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Klad	magnoliowe
Rząd	wawrzynowce
Rodzina	kielichowcowate
Rodzaj	zimokwiat
Gatunek	Chimonanthus nitens
	Nazwa systematyczna
	Chimonanthus nitens Oliv.; Hooker's Icon. Pl. 16: t. 1600 1887
Synonimy
	Calycanthus nitens (Oliv.) Rehder; Chimonanthus nitens var. nitens; Chimonanthus nitens var. ovatus T.B. Chao & Z.Q. Li; Meratia nitens (Oliv.) Rehder & E.H.Wilson;
	Calycanthus nitens (Oliv.) Rehder; Chimonanthus nitens var. nitens; Chimonanthus nitens var. ovatus T.B. Chao & Z.Q. Li; Meratia nitens (Oliv.) Rehder & E.H.Wilson;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Chimonanthus nitens Oliv. – gatunek rośliny z rodziny kielichowcowatych (Calycanthaceae Lindl.). Występuje naturalnie w Japonii oraz południowych i wschodnich Chinach – w prowincjach Anhui, Fujian, Kuejczou, Hubei, Hunan, Jiangsu, Jiangxi, Junnan i Zhejiang oraz w regionie autonomicznym Kuangsi^[4]^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Zimozielony krzew dorastający do 1–6 m wysokości. Młode gałązki są owłosione i czworokątne w przekroju poprzecznym^[4].
Liście: Naprzeciwległe. Mają kształt od eliptycznego do owalnie lancetowatego. Mierzą 2–13 cm długości oraz 1–5,5 cm szerokości. Są nagie, mniej lub bardziej skórzaste^[4]. Górna powierzchnia jest błyszcząca i ziemnozielona, natomiast od spodu mają jasnozielona barwę^[6]. Blaszka liściowa jest całobrzega^[6], o nasadzie od rozwartej do zbiegającej po ogonku i spiczastym wierzchołku. Ogonek liściowy jest nagi i dorasta do 3–10 mm długości^[4].
Kwiaty: Obupłciowe, pojedyncze, rozwijają się w kątach pędów. Mają barwę od żółtawej do żółtobiaławej i 7–10 mm średnicy. Listków okwiatu jest 20–24, mają kształt od owalnego do podłużnego^[4].
Owoce: Niełupki o elipsoidalnym kształcie, osiągają 10–13 mm długości. Są zamknięte w dzbankowatym lub niemal dzwonkowatym, zwężonym przy wierzchołku, mniej lub bardziej owłosionym dnie kwiatowym o długości 2,5 cm oraz szerokości 1–2,5 cm i brązowozielonkawej barwie^[4].

Biologia i ekologia edytuj

Rośnie w widnych lasach. Kwitnie od października do stycznia, natomiast owoce dojrzewają od kwietnia do sierpnia^[4]. Preferuje stanowiska w pełnym nasłonecznieniu lub półcieniu^[5].

Badania wykazały, że roślina zawiera związku chemiczne, które wykazały umiarkowane działanie hamujące aktywność gatunku bakterii Micrococcus luteus^[7].

Zmienność edytuj

W obrębie tego gatunku wyróżniono jedną odmianę^[2]:

Chimonanthus nitens var. salicifolius (S.Y.Hu) H.D.Zhang – występuje naturalnie we wschodnich Chinach – w prowincjach Anhui, Jiangxi oraz Zhejiang. Liście mają podłużnie eliptyczny kształt, mierzą 6–13 cm długości oraz 2–3 cm szerokości, są nagie, niemal skórzaste. Blaszka liściowa jest o klinowej nasadzie i spiczastym wierzchołku. Ogonek liściowy jest owłosiony i dorasta do 3–6 mm długości. Kwiaty mają żółtawą barwę. Listków okwiatu jest 15–17 – zewnętrzne są eliptyczne i owłosione od zewnętrznej strony, w okółku środkowym są równowąskie, natomiast wewnętrzne mają lancetowaty kształt. Kwiaty mają 4–5 żółtawych pręcików oraz 6–8 słupków. Owocami są niełupki o podłużnym kształcie, osiągają 10–14 mm długości, są owłosione i mają brązową barwę. Są zamknięte w eliptycznym dnie kwiatowym, zwężonym przy wierzchołku i mierzącym 2,5–3,5 cm długości. Rośnie w lasach. Kwitnie od sierpnia do października, natomiast owoce dojrzewają od października do grudnia^[8].

Zastosowanie edytuj

Korzenie tego gatunku są wykorzystywane w medycynie tradycyjnej w leczeniu stłuczeń, reumatyzmu czy przeziębienia^[4].

Przypisy edytuj

↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Chimonanthus nitens Oliv.. The Plant List. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
↑ Chimonanthus nitens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Chimonanthus nitens. Plantes & botanique. [dostęp 2016-10-26]. (fr.).
↑ ^a ^b Chimonanthus nitens - Calycanthaceae. Plant of the Week. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
↑ ^a ^b Chimonanthus nitens Oliv.. uni-ulm.de. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
↑ Li Q.J., Wang M.L., Yang X.S., Ma L., Hao X.J.: Two new coumarin glycosides from Chimonanthus nitens. [w:] J Asian Nat Prod Res. 2013;15(3):270-5 [on-line]. National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine, 2013-02-19. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
↑ Chimonanthus salicifolius. Plantes & botanique. [dostęp 2016-10-26]. (fr.).

[apweb-1] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).

[tpl-2] Chimonanthus nitens Oliv.. The Plant List. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).

[iucn-3] Chimonanthus nitens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[peb-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Chimonanthus nitens. Plantes & botanique. [dostęp 2016-10-26]. (fr.).

[plantoftheweek-5] Chimonanthus nitens - Calycanthaceae. Plant of the Week. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).

[uni-ulm-6] Chimonanthus nitens Oliv.. uni-ulm.de. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).

[7] Li Q.J., Wang M.L., Yang X.S., Ma L., Hao X.J.: Two new coumarin glycosides from Chimonanthus nitens. [w:] J Asian Nat Prod Res. 2013;15(3):270-5 [on-line]. National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine, 2013-02-19. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).

[peb2-8] Chimonanthus salicifolius. Plantes & botanique. [dostęp 2016-10-26]. (fr.).

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]