Chrobotek cienki
Chrobotek cienki (Cladonia macilenta Hoffm.) – gatunek grzybów należący do rodziny chrobotkowatych (Cladoniaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
chrobotek cienki |
| Nazwa systematyczna | |
| Cladonia macilenta Hoffm. Deutschl. Fl., Zweiter Theil (Erlangen): 126 (1796) | |
.JPG)
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cladonia, Cladoniaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Niektóre synonimy naukowe[3]:
- Cladonia brebissonii var. ostreata (Nyl.) M. Choisy 1955
- Cladonia cylindrica var. squamigera (Vain.) M. Choisy 1951
- Cladonia cylindrica var. vermicularis (Rabenh.) M. Choisy 1951
- Cladonia macilenta var. flabellulata Müll. Arg. 1893
- Cladonia macilenta var. ostreata Nyl.
- Cladonia macilenta var. scabrosa (Mudd) Cromb.
- Cladonia macilenta var. squamigera Vain. 1887
- Cladonia ostreata (Nyl.) Britzelm.
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].
Dawniej gatunek ten na podstawie obecności lub braku kwasu tamnoliowego dzielono na dwie odmiany: Cladonia macilenta var. macilenta Hoffm. oraz Cladonia macilenta var. bacillaris (Ach.) Schaer. Według Index Fungorum ta druga odmiana podniesiona została do rangi odrębnego rodzaju Cladonia bacillaris (Ach.) Genth 1835[1].
Charakterystyka edytuj
Plecha pierwotna trwała, lub zanikająca, złożona z drobnych, wcinanych lub karbowanych łusek. Mają długość 1-6 mm i szerokość 2-5 mm. Z plechy tej wyrastają podecja o wysokości 20-30 mm i grubości 1-4 mm. Są wałeczkowate, pojedyncze lub słabo rozgałęzione, zakończone spiczasto lub okrągławo, bez kieliszków. Powierzchnia jest barwy białawej, szarawej lub zielonej. Podecja są bez łusek, ewentualnie posiadają łuski tylko w dolnej części, natomiast na całej długości gęsto pokryte są urwistkami[4][5]
Plecha zawiera glony protokokkoidalne. Na szczytach podecjów często występują czerwone apotecja lecideowe o średnicy 0,5-1,5 mm. W jednym worku powstaje po 8 bezbarwnych, jednokomórkowych askospor o rozmiarach 8-14 × 2,5-3,5 μm[5]. Na szczytach podecjów i na łuskach licznie występują czerwone pyknidia o jajowatym lub wałeczkowatym kształcie. Powstają w nich pykniospory o rozmiarach 3-8 × 0,5-1 μm[4].
Reakcje barwne: K + żółte, trwałe lub K-, C + i KC + żółto-kanarkowe lub C- i KC-, P + pomarańczowe lub P-[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Występuje na wszystkich kontynentach świata z wyjątkiem Antarktydy, ale spotykany jest na niektórych należących do Antarktyki wyspach. Występuje także na wielu wyspach. Na półkuli północnej północna granica zasięgu sięga po północne wybrzeże Grenlandii i Półwyspu Skandynawskiego[6]. W Polsce występuje pospolicie na terenie całego kraju[5].
Rośnie najczęściej na próchnicznej lub piaszczystej glebie, na próchniejącym drewnie oraz u podstawy pni drzew. Szczególnie często spotykany jest w lasach iglastych, zwłaszcza na obrzeżach dróg leśnych, a także na wrzosowiskach i torfowiskach[5].
Gatunki podobne edytuj
Jest kilka podobnych chrobotków. Najbardziej podobny jest chrobotek Floerkego (Cladonia floerkeana), na dokładkę występuje on na tych samych siedliskach, co chrobotek cienki i również jest pospolity. Odróżnia się większymi apotecjami i reakcjami barwnymi[5]. Morfologiczne odróżnienie tych gatunków jest trudne.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2015-04-17].
- ↑ a b Wiesław Fałtynowicz, Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2015-04-17].
- ↑ a b c North American Lichen Herbaria [online] [dostęp 2015-04-17].
- ↑ a b c d e Hanna Wójciak, Porosty, mszaki, paprotniki, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-552-4.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-04-18].