Chrzest Pański

wydarzenie z życia Jezusa, temat w malarstwie
Zobacz też: Święta Epifanii.

Chrzest Pański, Chrzest Jezusa Chrystusa – w chrześcijaństwie święto zamykające okres świętowania Bożego Narodzenia. W Kościele rzymskokatolickim, jak i Kościołach greckokatolickich, przypada w najbliższą niedzielę po uroczystości Objawienia Pańskiego (Trzech Króli).

Chrzest Pański
Ilustracja
Chrzest Chrystusa (obraz Piera della Francesca)
Dzień

niedziela po uroczystości Objawienia Pańskiego (Trzech Króli) (kat.)
19 stycznia (praw. według kal. greg., razem z Objawieniem Pańskim)

Typ święta

chrześcijańskie

Upamiętnia

chrzest Jezusa Chrystusa

Podobne święta

Epifania, Jordan

Osobny artykuł: Chrzest.
Chrzest Pański – współczesna akwaforta autorstwa Adi Holzera

Święto Chrztu Pańskiego w Kościele katolickim

edytuj

Najstarszej tradycji tego święta należy szukać w liturgii Kościoła wschodniego, ponieważ (pomimo wyraźnego udokumentowania w Ewangeliach) chrzest Jezusa nie miał w liturgii rzymskiej oddzielnego święta. Dekretem Świętej Kongregacji Obrzędów z 23 marca 1955 ustanowiono na dzień 13 stycznia, w miejsce dawnej oktawy Epifanii, wspomnienie chrztu Jezusa. Posoborowa reforma kalendarza liturgicznego w 1969 określiła ten dzień jako święto Chrztu Pańskiego. Pominięto wyrażenie „wspomnienie” i przesunięto jego termin na niedzielę po 6 stycznia.

Teksty modlitw, jakie są związane ze świętem Chrztu Pańskiego są bardzo dokładnie przekazane w Biblii. Podkreślają tego święta z uroczystością Epifanii, czyli Objawienia Pańskiego.[potrzebny przypis] W tym wydarzeniu katolicy widzą pierwsze w historii świata pojawienie się w postaci widzialnej całej Trójcy Świętej: Bóg Ojciec przemawia, Syn Boży jest w postaci ludzkiej, a Duch Święty pojawia się nad nim w postaci gołębicy (epifania trynitarna).

Święto Chrztu Pańskiego z jednej strony objawia wierzącym Jezusa jako umiłowanego Syna Bożego, posłanego przez Ojca w mocy Ducha Świętego dla zbawienia człowieka, z drugiej zaś strony kieruje uwagę na rzeczywistość chrztu.

Kościół katolicki obchodzi święto przyjęcia do wspólnoty wierzących dzięki wodzie w czasie chrztu. Istnieje nakaz liturgiczny, aby w Wielką Sobotę przystroić chrzcielnicę i pokazać ludowi jako kołyskę jego narodzin dla nieba. Z tej okazji kapłan dokonuje uroczystego poświęcenia na oczach wiernych wody chrzcielnej. Tego dnia powinno się udzielać chrztu wszystkim katechumenom, którzy w czasie wielkanocnym mają otrzymać chrzest święty. Wraz ze świętem chrztu Chrystusa kończy się liturgicznie okres Bożego Narodzenia. W Polsce jednak jest dawny zwyczaj kończenia tego czasu świętem Ofiarowania Pańskiego (Matki Bożej Gromnicznej) 2 lutego. Dlatego do tego czasu można zachować szopkę w kościele i śpiewać kolędy.

Miejsce chrztu Jezusa Chrystusa

edytuj

Św. Jan Apostoł podaje miejsce, gdzie miał być ochrzczony Jezus: „Działo się to w Betanii po drugiej stronie Jordanu, gdzie Jan udzielał chrztu (J 1, 28). Jako dawną Betanię Zajordańską (była bowiem także Betania Przedjordańska ok. 3 km od Jerozolimy, gdzie mieszkał Łazarz z Marią i Martą) wskazuje się dzisiejsze Al-Maghtas[1], gdzie znajduje się potok, wpływający do Jordanu, mający wodę nawet w upalne lata. Po stronie izraelskiej jest to Kasr al-Jahud. Tu według biblistów miał się ukrywać kiedyś Eliasz. Tu osiemset lat po nim miał wystąpić Jan Chrzciciel. W pobliżu Jordan jest bardzo płytki, dlatego tędy właśnie prowadził szlak ze wschodu na zachód. Wykorzystał tę dogodną sytuację brodu Jan Chrzciciel, aby zwiastować Mesjasza i przygotować ludzi na jego przyjście.[potrzebny przypis]

Święto Chrztu Pańskiego w Kościołach obrządków wschodnich

edytuj
 
Święto Jordan w Przemyślu (2008)

Kościoły obrządków wschodnich posługują się głównie kalendarzem juliańskim, dlatego też większość świąt przypada 13 dni później niż w Kościele rzymskokatolickim.

Osobny artykuł: Jordan (święto).

Niektóre Kościoły greckokatolickie

edytuj

W Kościołach unickich (m.in. Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-białoruskiego, Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego, Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-rusińskiego) święto chrztu Pańskiego jest nazywane Jordan i obchodzone 6 stycznia, tj. 19 stycznia (według kalendarza gregoriańskiego). W tym też dniu tradycyjnie święci się wodę.

Kościoły prawosławne

edytuj

W Kościołach prawosławnych Chrzest Pański jest połączony razem ze świętem Epifanii i nazywany także Jordan i obchodzony 6 stycznia, tj. 19 stycznia (według kalendarza gregoriańskiego). W tym też dniu tradycyjnie święci się wodę.

Święto Chrztu Pańskiego w Kościołach protestanckich

edytuj

Kościoły luterańskie

edytuj

W Kościołach luterańskich święto Chrztu Pańskiego jest obchodzone tak jak w Kościele rzymskokatolickim w pierwszą niedzielę po 6 stycznia (po święcie Epifanii).

Kościoły kalwińskie

edytuj

Kościoły prezbiteriańskie, ewangelicko-reformowane i kongregacjonalne obchodzą święto Chrztu Pańskiego tak jak pozostali protestanci w pierwszą niedzielę po 6 stycznia.

Kościół anglikański

edytuj

W Kościele anglikańskim święto Chrztu Pańskiego jest połączone z Epifanią i obchodzone 6 stycznia.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Baptism Site “Bethany Beyond the Jordan” (Al-Maghtas). whc.unesco.org. [dostęp 2022-01-04]. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Richard Kirste, Święta wielkich religii, Verbinum 1998.
  • Friedrich Thiele, Święta religijne, Verbinum 1995.

Linki zewnętrzne

edytuj