Ciasna
Ciasna – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Ciasna. Historycznie leży na Górnym Śląsku.
| wieś | |
 Dom dziecka w Ciasnej, mieszczący się w dawnym pałacu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1572[2] |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-793[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SLU |
| SIMC |
0130524 |
Położenie na mapie gminy Ciasna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lublinieckiego  | |
 50°45′20″N 18°37′00″E/50,755556 18,616667[1]
| |
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Ciasna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego[4].
Miejscowość jest siedzibą gminy Ciasna.
Nazwa
edytujNazwa miejscowości wzmiankowana była m.in. w formach villa Czasno (1687-1688), Czasno (1743), Cziasko (1783), Cziasnau, Cziasna (1845), Ciasna, niem. Cziasnau (1880), Ciasna (Cziasnau) – Teichwalde (1939), Teichwalde – Ciasna, -ej, ciaśniański (1946)[5].
Nazwa pochodzi od wyrazu ciasny, czyli ‘wąski’[5]. Ma charakter topograficzny i odnosi się do faktu, że wieś położona jest między stawami, zatem w ciasnym miejscu. W wymowie gwarowej nazwa przybiera formę Ciasno, ponieważ wygłosowe a pochylone wymawiane jest jak o[6][7]. Do języka niemieckiego nazwa została zaadaptowana w postaci Cziasnau. W 1936 roku hitlerowska administracja III Rzeszy przemianowała wieś na Teichwalde[8]. Nazwa została utworzona od niemieckich rzeczowników pospolitych Teich ‘staw’ i Wald ‘las’[5].
Polska nazwa w formie Ciasna formalnie obowiązuje od 16 grudnia 1946 roku[9].
Historia
edytujOd XIX wieku do 1941 r. gmina używała pieczęci z wizerunkiem: trzy wysokie drzewa wyrastające z murawy, nad nimi gwiazda[10].
Zabytki
edytuj-
Urząd Gminy Ciasna -
Kościół parafialny
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 17111
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 162 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. Główny Urząd Statystyczny: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. T. pierwszy: A-J. Warszawa: Wydawnictwa Akcydensowe, 1982, s. 247.
- ↑ a b c Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany. pod red. Kazimierza Rymuta. T. 2, C-D. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1997, s. 116. ISBN 83-85579-64-8.
- ↑ Stanisław Rospond: Słownik etymologiczny miast i gmin PRL. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984, s. 56. ISBN 83-04010-90-9.
- ↑ Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. pod red. Stanisława Rosponda i Henryka Borka. T. 2, C-E. Warszawa – Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985, s. 31. ISBN 83-01-05425-5.
- ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Guttentag [online], verwaltungsgeschichte.de:80 [dostęp 2018-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-09].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Aleksandra Starczewska-Wojnar, Pieczęcie gmin wiejskich dawnego powiatu dobrodzieńskiego (1927–1941), SZKICE ARCHIWALNO-HISTORYCZNE, 2023, DOI: 10.61516/szkice20_2023/starczewska [dostęp 2024-09-17] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Ciasna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 670.