Cmentarz ewangelicki przy ul. Francuskiej w Katowicach
Cmentarz ewangelicki przy ul. Francuskiej w Katowicach – nekropolia przy ul. Francuskiej w Katowicach, będąca własnością katowickiej parafii ewangelicko-augsburskiej. Rozciąga się między ulicami: Francuską, Powstańców Śląskich i Konstantego Damrota, graniczący z cmentarzem katolickim. W lutym 1993 została wpisana do rejestru zabytków[2].
 nr rej. A/1516/93 z 26 lutego 1993[1]
| |
 Studnia cmentarna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
czynny |
| Data otwarcia |
1884 |
| Zarządca | |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°15′10,0″N 19°01′42,5″E/50,252778 19,028472
| |
Historia edytuj
Powstał w 1884 jako drugi cmentarz parafii i rozszerzenie cmentarza ewangelickiego przy ul. Damrota założonego w 1856[3]. Pierwszy cmentarz, na którym znajdował się m.in. grób Friedricha Grundmanna[4], został po wojnie w latach 50. i 60. zniszczony[2] i zlikwidowany[5].
W latach 70. XX w. wydzielono na cmentarzu sektor na potrzeby pochówków dokonywanych przez katolicką Parafię Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny[2].
Na cmentarzu istnieje Pomnik „Sybirakom – Sybiracy”[2].
Pochowani edytuj
- Jerzy Chmielowski (1925–2016) – biolog
- Karol Gandor – profesor nauk prawnych[6]
- Tadeusz Kijonka – pisarz
- Jan Kłymko (1910–1996) – polski Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[7].
- Edward Kozikowski – pisarz
- Janusz Meuszyński – archeolog
- Paweł Podbiał (1924-1982) – prezydent Katowic w latach 1971-1974
- Kazimierz Popiołek (1903–1986) – historyk dziejów Górnego Śląska, pierwszy rektor Uniwersytetu Śląskiego[4]
- Marian Pytasz (zm. 2016) – profesor nauk przyrodniczych, pierwszy dziekan Wydziału Biologii Uniwersytetu Śląskiego w latach 1973–1975[8]
- Stefan Rogaczewski (1927–2018) – duchowny baptystyczny, wieloletni członek i skarbnik Naczelnej Rady Kościoła Chrześcijan Baptystów w PRL[9]
- Michał Scipio del Campo (1887–1984) – inżynier, nestor polskiego lotnictwa[4]
- Wojciech Smykowski (1892–1955) – muzyk, pedagog, działacz komunistyczny[10]
- Mieczysław Sośniak – profesor nauk prawnych[11]
- Wilhelm Szewczyk (1916–1991) – literat i działacz społeczny[4]
- bp Tadeusz Szurman (1954–2014) – duchowny luterański, zwierzchnik Diecezji Katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego
- Robert Zimmermann (1844–1910)[12] – niemiecki z wyboru przedsiębiorca budowlany polskiego pochodzenia.
Bibliografia edytuj
- Dzieło łaski Boga. Diecezja Katowicka Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP (historia i współczesność), red. Tadeusz Szurman i in., Katowice 2003 ISBN 83-917580-4-4.
Linki zewnętrzne edytuj
- Charakterystyka cmentarza ewangelickiego przy ul. Francuskiej na witrynie Polska Niezwykła (dostęp: 19-10-2014).
- Informacje o cmentarzu przy ul. Francuskiej na witrynie parafii ewangelicko-augsburskiej w Katowicach (dostęp: 19-10-2014).. katowice.luteranie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-30)].
- Fotografie cmentarza ewangelickiego przy ul. Francuskiej (dostęp: 19-10-2014).
Przypisy edytuj
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 68 [dostęp 2018-10-09].
- ↑ a b c d Charakterystyka cmentarza ewangelickiego przy ul. Francuskiej na witrynie Polska Niezwykła (dostęp: 19-10-2014).
- ↑ Dzieło łaski Boga. Diecezja Katowicka Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP (historia i współczesność), red. Tadeusz Szurman i in., Katowice 2003 ISBN 978-83-917580-4-5 s. 78.
- ↑ a b c d Informacje z witryny parafii ewangelicko-augsburskiej w Katowicach (dostęp: 19-10-2014).. [dostęp 2014-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-30)].
- ↑ Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 23, ISBN 978-83-7729-502-1.
- ↑ GANDOR Karol Franciszek. W: Przemysław M. Żukowski: Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dorota Malec (red.). T. II: 1780-2012. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. ISBN 978-83-233-3663-1.
- ↑ Israel Gutman, Lucien Lazare, Sara Bender, The Encyclopedia of the Righteous Among the Nations: Rescuers of Jews During the Holocaust, Yad Vashem, 2004, s. 354 (ang.).
- ↑ Zmarł prof. Marian Pytasz. us.edu.pl, 18 sierpnia 2016. [dostęp 2016-08-24].
- ↑ Zmarł pastor Stefan Rogaczewski, koordynator budowy Kościoła Chrześcijan Baptystów w RP. Miał 90 lat. dziennikzachodni.pl. [dostęp 2018-08-10]. (pol.).
- ↑ Wojciech Smykowski. [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny [on-line]. [dostęp 2020-05-15].
- ↑ SOŚNIAK Mieczysław Stanisław. W: Przemysław M. Żukowski: Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dorota Malec (red.). T. II: 1780-2012. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. ISBN 978-83-233-3663-1.
- ↑ Robert Zimmermann [online], Nieobecni.com.pl – polskie cmentarze i groby [dostęp 2020-01-30].