Curtisia dentatagatunek z monotypowego rodzaju Curtisia i rodziny Curtisiaceae z rzędu dereniowców. Występuje w górskich lasach w Zimbabwe, Mozambiku i Republice Południowej Afryki[6][7]. Jako gatunek introdukowany rośnie także na Wyspie Świętej Heleny[7].

Curtisia dentata
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

dereniowce

Rodzina

Curtisiaceae

Rodzaj

Curtisia

Gatunek

Curtisia dentata

Nazwa systematyczna
Curtisia dentata (Burm.f.) C.A.Sm.
J. S. African Forest. Assoc. 20: 34 50 1951[3][4]
Typ nomenklatoryczny

Grubbia P.J. Bergius (1767)[4]

Synonimy
  • Curtisia fagifolia Salisb.
  • Curtisia faginea Aiton
  • Junghansia faginea (Aiton) J.F.Gmel.
  • Relhamia faginea (Aiton) J.F.Gmel.
  • Sideroxylon dentatum Burm.f.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Owoce
Liście

Drzewo dostarcza cenionego, twardego drewna[6], używanego do wyrobu szprych i mebli. W ofercie handlowej drewno znane jest pod nazwą „assagai wood”[8].

Morfologia

edytuj
Pokrój
Zimozielone drzewo osiągające do 20 m wysokości. Młode pędy są gęsto, brązowo owłosione[6]. Włoski są jednokomórkowe[8].
Liście
Naprzeciwległe, szeroko jajowate do eliptycznych, wyraźnie ząbkowane, z wyraźnym użyłkowaniem widocznym po dolnej stronie blaszki liściowej[6].
Kwiaty
Zebrane w silnie rozgałęzione kwiatostany w formie tyrsu[8] rozwijające się na końcach gałęzi. Kwiaty są drobne, siedzące, 4-krotne, z podwójnym okółkiem okwiatu zawierającym niepozorne listki o długości do 2 mm. Zalążnia jest dolna, czterokomorowa, z pojedynczymi zalążkami w komorach[6]. Znamię jest czterołatkowe[8].
Owoce
Pestkowce czteronasienne[6][8].

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzina siostrzana dla Grubbiaceae w obrębie rzędu dereniowców (Cornales)[2]:

dereniowce

Hydrostachyaceae





Grubbiaceae



Curtisiaceae




Nyssaceaebłotniowate



Cornaceaedereniowate




Loasaceaeożwiowate



Hydrangeaceaehortensjowate





Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. a b Curtisia dentata. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-05-07].
  4. a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – G. [dostęp 2013-05-06]. (ang.).
  5. Curtisia dentata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  6. a b c d e f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 119. ISBN 1-55407-206-9.
  7. a b Curtisia dentata (Burm.f.) C.A.Sm., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-07-01].
  8. a b c d e David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 259, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.