Wikipedia

Cyryl Szulc

mgr inż. elektryk, działacz SEP i NOT

Cyryl Szulc (ur. 31 maja 1905 w miejscowości Dubiny, zm. 30 maja 1988 we Wrocławiu) – mgr inż. elektryk, działacz SEP i NOT[1].

Cyryl Szulc

Życiorys edytuj

W 1924 roku ukończył gimnazjum przyrodniczo-matematyczne w Suwałkach, a w roku 1932 – Wydział Elektryczny Politechniki Warszawskiej, otrzymując nagrodę za wybitną pracę dyplomową[1][2].

W latach 1932–1940 na wydziałach elektrycznym, mechanicznym i kolejowym PST wykładał miernictwo elektryczne, maszyny i urządzenia elektryczne, prądy słabe i radiotechnikę oraz prowadził laboratorium elektryczne[1][2].

Od roku 1935 do 1940 był kierownikiem przedsiębiorstwa elektrotechnicznego „Pomoc Inżynierska”[1][2].

W latach 1941–1942 był kierownikiem Pierwszej Państwowej Fabryki Elektrotechnicznej „Velfa” w Wilnie. W tym samym czasie był również działaczem konspiracji ZWZ i AK Okręgu Wileńskiego[1].

Podczas okupacji niemieckiej został aresztowany i w 1942 r. osadzony w więzieniu, a następnie skierowany do pracy w przymusowej w warsztatach samochodowych Wehrmachtu. W trakcie ewakuacji warsztatów z Wilna do Niemiec uciekł z rodziną z transportu i znalazł pracę w elektrowni Małobądz k. Sosnowca jako kreślarz[1][2]. Według relacji córki Cyryla Szulca, w ucieczce z transportu pomógł im Karl Plagge, tzw. „Litewski Schindler”[3].

W 1945 r. został powołany na stanowisko kierownika Działu Silnych Prądów w Departamencie Środków Produkcji w Ministerstwie Przemysłu w Warszawie. W październiku tego samego roku objął funkcję dyrektora naczelnego Zjednoczenia Przemysłu Maszyn Elektrycznych w Katowicach, którym był do grudnia 1947 roku. Brał w tym czasie udział w odbudowie i rekonstrukcji maszyn elektrycznych[1].

W styczniu 1948 r. został przeniesiony służbowo do Wrocławia, gdzie zainicjował i opracował wytyczne do założeń budowy Fabryki Dużych Maszyn Elektrycznych we Wrocławiu (późniejsze „Dolmel”), którego w latach 1948–1951 był dyrektorem i budowniczym[1][2].

W tym czasie, Cyryl Szulc był pomysłodawcą i decydentem przy powstaniu szkoły przyzakładowej mającej kształcić fachowców w przemyśle elektrotechnicznym przy ul. Młodych Techników[1]. Szkoła Przemysłowa Dolnośląskich Zakładów Wytwórczych Maszyn Elektrycznych założona w 1949 r. istnieje do dzisiaj jako Zespół Szkół nr 18 we Wrocławiu[4].

W kwietniu 1951 roku został aresztowany i osadzony w więzieniu pod zarzutem „preferowania kapitalistycznych rozwiązań technicznych” a tym samym szkodliwej działalności wobec PRL. Z braku dowodów winy został zwolniony z więzienia[1].

W latach 1952–1968 był dyrektorem Wrocławskiego Oddziału Technologii i Materiałoznawstwa Instytutu Elektrotechniki, gdzie kierował pracami naukowo-badawczymi i wdrożeniami dla przemysłu materiałów elektrotechnicznych. W roku 1968 pod naciskiem Komitetu Wojewódzkiego PZPR został usunięty ze stanowiska[1].

Między 1956 a 1960 rokiem przewodniczył grupie ekspertów PRL w dziesiątej sekcji RWPG oraz był przedstawicielem PRL w Radzie Naukowej Chińskiego Instytutu Materiałów Elektrotechnicznych w Kantonie. W tym okresie organizował również Instytut Elektrotechniki i Fabrykę Specjalizowanych Elementów Elektroizolacyjnych w Międzylesiu[1].

W latach 1954–1968 był zastępcą profesora i starszym wykładowcą maszyn elektrycznych na Wydziale Elektrycznym Politechniki Wrocławskiej[1].

Od 1967 do 1975 roku był zastępcą dyrektora do spraw współpracy z przemysłem w Instytucie Układów Elektromaszynowych Politechniki Wrocławskiej, gdzie zorganizował zakład produkcji doświadczalnej elektrycznej aparatury kontrolno-pomiarowej[1].

Na emeryturę przeszedł w 1975 roku[1].

Mgr inż. Cyryl Szulc był autorem artykułów i wydawnictw o tematyce technicznej i organizacyjnej. Uzyskał patenty w dziedzinie wytwarzania i stosowania materiałów w elektrotechnice. Został wielokrotnie odznaczony i wyróżniony za działalność naukową[1].

Wybrane publikacje edytuj

  • Technika wysokich napięć: skrypt (1953)[5]
  • Ochrona silników w kopalniach miedzi (1976)[6]

Odznaczenia i Wyróżnienia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Edyta Sidor, Ryszard Gaweł, Zaczęło się od marzeń: 70-lecie Szkoły przy ul. Młodych Techników we Wrocławiu, Wydanie I, Wrocław: Zespół Szkół nr 18, 2019, ISBN 978-83-955939-0-1 [dostęp 2024-01-04].
  2. ↑ a b c d e Archiwum IPN Wr 039/147/3 10199/III – życiorys Cyryla Szulca zapisany dnia 28.06.1949 r. we Wrocławiu.
  3. ↑ Litewski Schindler [online], wyborcza.pl, 13 kwietnia 2005 [dostęp 2024-01-04] (pol.).
  4. ↑ – Zespół Szkół nr 18 we Wrocławiu [online] [dostęp 2024-01-04] (pol.).
  5. ↑ Dorobek naukowy Politechniki Wrocławskiej (baza DONA) [online], dona.pwr.edu.pl [dostęp 2024-01-04] (pol.).
  6. ↑ Dorobek naukowy Politechniki Wrocławskiej (baza DONA) [online], dona.pwr.edu.pl [dostęp 2024-01-04] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Archiwum IPN Wr 039/147/3 10199/III – życiorys Cyryla Szulca zapisany dnia 28.06.1949 r. we Wrocławiu
  • Edyta Sidor, Zaczęło się od marzeń: 70-lecie Szkoły przy ul. Młodych Techników we Wrocławiu, wyd. Zespół Szkół nr 18, 2019 ISBN: 9788395593901
  • Cyryl Szulc, Technika wysokich napięć: skrypt, Wrocław: PWN, 1954
  • Cyryl Szulc, Ochrona silników elektrycznych eksploatowanych w warunkach kopalni miedzi. Wiadomości Elektrotechniczne. 1976. nr 16, s. 405–406
  • Jacek J. Komar, Litewski Schindler, Gazeta Wyborcza, Wilno, 2005.04.13
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cyryl_Szulc&oldid=73219945”