Czapajew (film)

radziecki film

Czapajew (ros. Чапаев) – radziecki film biograficzno-wojenny z 1934 roku w reżyserii Siergieja i Gieorgija Wasiljewów.

Czapajew
Чапаев
Ilustracja
Boris Baboczkin jako Czapajew
Gatunek

biograficzny,
dramat wojenny

Rok produkcji

1934

Data premiery

5 października 1934
1945 (Polska)

Kraj produkcji

ZSRR

Język

rosyjski

Czas trwania

93 min

Reżyseria

Siergiej Wasiljew
Gieorgij Wasiljew

Scenariusz

Siergiej Wasiljew
Gieorgij Wasiljew
Anna Furmanow

Główne role

Boris Baboczkin
Boris Blinow

Muzyka

Gawriił Popow

Zdjęcia

Aleksandr Sigajew
Aleksandr Ksenofontow

Scenografia

Isaak Machlis

Produkcja

Lenfilm

Nagrody
Nagroda Stalinowska
Grand Prix (Srebrna Waza) na 1. MFF w Moskwie (1935)
najlepszy film obcojęzyczny National Board of Review of Motion Pictures (1935)
Grand Prix na Międzynarodowej Wystawie w Paryżu (1937)
Brązowy Medal na 7. MFF w Wenecji (1946)
Czapajew (Чапаев)
Anka-puliemiotczica

Geneza i fabuła edytuj

Film został nakręcony na podstawie materiałów Dmitrija i Anny Furmanowów o rosyjskim wojskowym Wasiliju Czapajewie. Furmanow znał osobiście Czapajewa, pracował w jego oddziale jako komisarz, a swoje wspomnienia zamieścił w książce, która stała się podstawą dla scenariusza filmu[1].

Fabuła filmu opowiada o przyjeździe do jednostki wojskowej komisarza partyjnego, który uświadamia politycznie żołnierzy. Dzięki jego wysiłkom wojsko nabiera karności, podnosi się jego morale, co przekłada się na zwycięstwa na polu bitwy. Do komisarza przekonuje się w końcu, początkowo wobec niego nieufny, charyzmatyczny dowódca Czapajew[1].

Odbiór edytuj

Czapajew został entuzjastycznie przyjęty w ZSRR, ale również dobrze oceniony za granicą. Mimo swojego propagandowego rytu i skromności zastosowanych środków plastycznych, film niesie ze sobą uniwersalne przesłanie. Jego scenariusz Jerzy Toeplitz określił jako „znakomicie skonstruowany”[potrzebny przypis].

W ciągu pierwszych sześciu lat od premiery film miał zgromadzić przed ekranami 50 mln widzów[2]. Czapajew zdobył główną nagrodę Srebrnej Wazy na 1. MFF w Moskwie (1935), podczas którego przewodniczącym jury był Siergiej Eisenstein[3].

Polska premiera filmu miała miejsce w 1945. Po polskiej premierze miały miejsce jeszcze premiery, m.in. w Niemczech i Finlandii.

Czapajew był ulubionym filmem Józefa Stalina[4].

Obsada[5] edytuj

Nagrody edytuj

  • Grand Prix (Srebrna Waza) na 1. MFF w Moskwie (1935)[3],
  • Najlepszy film obcojęzyczny National Board of Review of Motion Pictures (1935)[6],
  • Grand Prix na Międzynarodowej Wystawie w Paryżu (1937)[7],
  • Nagroda Stalinowska I stopnia (1941)[8],
  • Brązowy Medal na 7. MFF w Wenecji (1946)[9].

Przypisy edytuj

  1. a b «Мы идем смотреть «Чапаева»!». Культура.РФ. [dostęp 2023-09-27]. (ros.).
  2. Iwona Rzepnikowska. Mit Czapajewa w folklorze i literaturze rosyjskiej XX wieku. „Przegląd Rusycystyczny”. 136 (4), s. 99, 2011. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. 
  3. a b 21 февраля 1935 года открылся Первый советский кинофестиваль (1-й Московский международный кинофестиваль). Музей ЦСДФ. [dostęp 2023-09-27]. (ros.).
  4. Ксения Бурменко: Пять любимых фильмов Сталина-кинокритика. Rossijskaja gazieta, 10.05.2014. [dostęp 2023-09-27]. (ros.).
  5. Чапаев (1934) Актеры и роли. kino-teatr.ru. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).
  6. Awards for 1935. National Board of Review. [dostęp 2023-09-27]. (ang.).
  7. Владимир Иванов: Три жизни Василия Чапаева. История.РФ. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).
  8. Чапаев - лауреат Сталинской премии, нар. арт. РСФСР, орденоносец Б. Бабочкин. Петька - засл. арт. РСФСР, Л. Кмит. Президентская библиотека. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).
  9. Советские и российские лауреаты Венецианского кинофестиваля. RIA Nowosti, 27.08.2014. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).

Linki zewnętrzne edytuj