Czuprynek czubaty[4] (Anairetes parulus) – gatunek małego ptaka z rodziny tyrankowatych (Tyrannidae). Występuje w zachodniej i południowej części Ameryki Południowej. Niezagrożony wyginięciem.

Czuprynek czubaty
Anairetes parulus[1]
(Kittlitz, 1830)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

tyrankowate

Podrodzina

elenie

Plemię

Elaeniini

Rodzaj

Anairetes

Gatunek

czuprynek czubaty

Synonimy
  • Muscicapa Parulus Kittlitz, 1830[2]
Podgatunki
  • A. p. aequatorialis Berlepsch & Taczanowski, 1884
  • A. p. patagonicus (Hellmayr, 1920)
  • A. p. parulus (Kittlitz, 1830)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Morfologia

edytuj

Długość ciała wynosi 9,5–11 cm, masa ciała około 6 g[5]. Skrzydło mierzy około 6 cm, ogon 5,8 cm[6]. Tęczówka jasna. Pierś czarno-biało paskowana. Wierzch głowy czarny z cienkim czubem, czoło w białe paski. Wierzch ciała szary, lotki ciemniejsze. Przy złożonym skrzydle widoczne dwa białe pasy. Sterówki ciemnoszare.

Zasięg występowania i podgatunki

edytuj

Wyróżnia się następujące podgatunki[7]:

  • A. p. aequatorialis Berlepsch & Taczanowski, 1884 – południowa Kolumbia do północnej Argentyny
  • A. p. patagonicus (Hellmayr, 1920) – centralna Argentyna
  • A. p. parulus (Kittlitz, 1830) – południowe Chile i południowo-zachodnia Argentyna

Spotykany na wysokości 1800–4200 m n.p.m. Zasiedla zakrzewienia, zarówno na terenie otwartym, jak i na obrzeżach lasów[5].

Behawior

edytuj

Żywi się wyłącznie owadami. Żwawy. Żeruje w parach lub małych grupach rodzinnych. Lot odbywa głównie z krzewu na krzew. Często zadziera ogon w górę. Rzadko żeruje z innymi gatunkami, takimi jak np. ostrogonek mały (Aphrastura spinicauda). W okresie lęgowym terytorialny i agresywny[5].

Okres lęgowy trwa od stycznia do czerwca. W jednym sezonie wyprowadza dwa lęgi. Gniazdo ma kształt małego kubeczka, jest zwarte, budulec stanowią trawy, włókna roślinne, korzonki; wyściółkę stanowią małe pióra. W lęgu 2–3 jaja o kremowej barwie. Okres inkubacji oraz przebywania piskląt w gnieździe nieznany[5].

Status

edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN czuprynek czubaty klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny[3].

Przypisy

edytuj
  1. Anairetes parulus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Fitzpatrick, J.: Tufted Tit-tyrant (Anairetes parulus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-03-24].
  3. a b Anairetes parulus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Elaeniini Cabanis & Heine, 1859-60 (wersja: 2021-01-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-15].
  5. a b c d Nicole Bouglouan: Tufted Tit-Tyrant. Oiseaux-Birds. [dostęp 2013-09-21].
  6. Catalogue of Birds in the British Museum. T. 14. 1998, s. 107.
  7. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tyrant flycatchers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-15]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj