Dętka rudonoga

gatunek muchówki

Dętka rudonoga[1] (Physocephala rufipes) – gatunek muchówki z podrzędu krótkoczułkich i rodziny wyślepkowatych.

Dętka rudonoga
Physocephala rufipes
(Fabricius, 1781)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

muchówki

Podrząd

muchówki krótkoczułkie

Nadrodzina

Conopoidea

Rodzina

wyślepkowate

Podrodzina

Conopinae

Plemię

Psychocephalini

Rodzaj

Physocephala

Gatunek

Physocephala rufipes

Synonimy
  • Conops rufipes Fabricius, 1781

Gatunek ten opisany został w 1781 roku przez Johana Christiana Fabriciusa jako Conops rufipes[2][3].

Muchówka o wydłużonym ciele długości od 10 do 18 mm[3]. Głowa jej jest ciemna z czarnymi: szeroką przepaską na czole rozwidlającą się u nasady czułków, podłużną przepaską biegnącą na twarzy i dochodzącą tylko do wzgórka twarzowego oraz tyłem policzków[4]. Tło czoła jest ciemnożółte, a twarzy żółte. Czułki mają barwę czarnobrązową z jaśniejszymi spodami członów drugiego i trzeciego. Ciemną aristę cechuje silnie rozszerzony drugi człon. Aparat gębowy ma dość krótki, czarnobrunatny ryjek[3]. Czarny lub czarnobrunatny tułów ma złotożółte lub srebrzyste plamy na wierzchu, natomiast pozbawiony jest srebrzystych plam po bokach[4][3]. Skrzydła mają brunatne użyłkowanie, brunatną plamę, jasne komórki kostalną i subkostalną oraz tylko częściowo zaciemnione komórki R3, R5 i M2[3]. Barwa przezmianek jest żółta[4][3], a łuseczek tułowiowych brunatna[3]. Odnóża są brązowawoczerwone, pozbawione czarnych opasek u nasady ud[4] i zaopatrzone w plamy srebrzystego lub złocistego opylenia na zewnętrznych stronach goleni[3]. Odwłok jest czarnobrunatny z czerwonymi drugim i nasadą trzeciego tergitu. W części nasadowej odwłok jest silnie przewężony. Tylne brzegi segmentów odwłoka zdobią przepaski i plamy srebrzystego bądź złocistego opylenia[4][3]. Narząd kopulacyjny samca jak i pokładełko oraz teka samicy są czarne[3].

Larwy są pasożytami trzmieli: rudego, ziemnego, ogrodowego, kamiennika, łąkowego, rudoszarego i B. ruderarius[3].

Owad palearktyczny, w Europie znany z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Danii, Szwecji, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Polski, Litwy, Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii i Bułgarii[2]. Dalej na wschód występuje na Kaukazie, Syberii, w Azji Środkowej, Mongolii i Japonii[5][3]. W środkowej części Europy owady dorosłe aktywne są od początku maja do końca września[3].

Przypisy

edytuj
  1. Erazm Majewski: Słownik nazwisk zoologicznych i botanicznych Polski, zawierający ludowe oraz naukowe nazwy i synonimy polskie używane dla zwierząt i roślin od XV-go wieku aż do chwili obecnej. Tom II: Słownik łacińsko-polski. Cz. 2: od M do Z. Warszawa: Księgarnia E. Wendego i s-ki, 1898.
  2. a b Physocephala rufipes. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2018-07-07].
  3. a b c d e f g h i j k l m Regina Bańkowska: Fauna Polski tom 7. Conopidae, wyślepki (Insecta: Diptera). Warszawa: PWN, Instytut Zoologii PAN, 1979.
  4. a b c d e Regina Trojanowa: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVIII Muchówki – Diptera, zeszyt 35–36. Conopidae, Pyrgotidae. Warszawa: PWN, Polski Związek Entomologiczny, 1956.
  5. Regina Bańkowska. Przegląd polskich gatunków z podrodziny Conopinae (Diptera, Conopidae). „Fragmenta Faunistica”. 20 (13), 1975. Instytut Zoologii PAN.