Dłużek (jezioro w powiecie iławskim)

jezioro w Polsce

Dłużekjezioro w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim w gminie Kisielice, leżące na terenie Pojezierza Brodnickiego.

Dłużek
Dłużyca
Położenie
Państwo

 Polska

Region

Pojezierze Brodnickie[1]

Wysokość lustra

86,0 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

100,7–103,5 ha

Wymiary
• max długość
• max szerokość


4280 m
325 m

Głębokość
• średnia
• maksymalna


7,4 m
14,9 m

Długość linii brzegowej

9275 m

Objętość

7434,5 tys. m³

Hydrologia
Klasa jakości wody

III (2021)

Położenie na mapie gminy Kisielice
Mapa konturowa gminy Kisielice, na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Dłużek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Dłużek”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Dłużek”
Położenie na mapie powiatu iławskiego
Mapa konturowa powiatu iławskiego, na dole po lewej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Dłużek”
Ziemia53°31′54″N 19°16′16″E/53,531667 19,271111

Hydronimia edytuj

Jezioro pojawia się w źródłach w 1331 jako Dlugen lub Dulgen, a następnie Dlugin (1346), Glaubensee (1539), Langer oder Dłuzic See (1898), See Dluzik oder Langer (1910), Dluzik See (1927), Dłużyca (1932), Langer See (1939), Dlusitsch See (1940), Dłużek (1950), Jezioro Dłużek (1970)[2]. Państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę urzędową akwenu podaje Dłużek, wymieniając nazwę oboczną Dłużyca[3].

Morfometria edytuj

Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 100,7 ha[4], natomiast A. Choiński, poprzez planimetrowanie na mapach 1:50 000, określił wielkość jeziora na 103,5 ha[5]. Jeziorna jednolita część wód powierzchniowych ma powierzchnię 102 ha[6].

Średnia głębokość zbiornika wodnego to 7,4 m, a maksymalna – 14,9 m. Objętość jeziora wynosi 7434,5 tys. m³. Maksymalna długość jeziora to 4280 m, a szerokość 325 m. Długość linii brzegowej wynosi 9275 m[4].

Według Atlasu jezior Polski (red. J. Jańczak, 1997) lustro wody znajduje się na wysokości 86,0 m n.p.m., natomiast według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustro wody znajduje się na wysokości 86,5 m n.p.m.[7][4]

Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski leży na terenie zlewni siódmego poziomu Zlewnia jez. Dłużek[8]. Identyfikator MPHP to 2965461[8].

Zagospodarowanie edytuj

W systemie gospodarki wodnej jezioro tworzy jednolitą część wód o kodzie PLLW20585[8]. Administratorem wód jeziora jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje między innymi wody jeziora Dłużek wraz z wodami jego odpływu, aż do ujścia do rzeki Babka (Obwód rybacki jeziora Dłużec (Dłużek) na cieku bez nazwy w zlewni rzeki Osa)[9].

Czystość wód i ochrona środowiska edytuj

Badania z 2021 roku zaliczyły wody jeziora do wód o umiarkowanym stanie ekologicznym, co odpowiada III klasie jakości. O trzeciej klasie zadecydował stan elementów fizykochemicznych. W klasie elementów biologicznych zbadano tylko fitoplankton i jego stan oceniono na dobry. Przeźroczystość wód została określona na 2 metry[10].

Akwen znajduje się na obszarze chronionego krajobrazu o nazwie Jeziora Goryńskiego. Powyższy obszar został ustanowiony w celu ochrony krajobrazu pojeziernego skupiającego jeziora Trupel, Goryńskie i Dłużek z uwagi na ich duże walory wypoczynkowe, turystyczne, rekreacyjne i wędkarskie[11].

Przypisy edytuj

  1. Andrzej Richling i inni, Regionalna geografia fizyczna Polski : praca zbiorowa, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 187, ISBN 978-83-7986-381-5, OCLC 1288191487 [dostęp 2024-01-12].
  2. Instytut Języka Polskiego PAN, Elektroniczny słownik hydronimów Polski – Dłużek [online], eshp.ijp.pan.pl [dostęp 2024-02-16].
  3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 24295
  4. a b c Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. II, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1997, s. 56–57, ISBN 83-86001-43-7.
  5. Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 385. ISBN 83-232-1732-7.
  6. Dłużek. Karta charakterystyki jcwp [online], Hydroportal. Warstwa: Plany gospodarowania wodami.
  7. Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2024-02-21].
  8. a b c Hydroportal, Informatyczny System Osłony Kraju [dostęp 2024-02-21].
  9. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Ujednolicony wykaz obwodów rybackich 2023 [online], dane.gov.pl [dostęp 2024-02-20].
  10. Ocena stanu jednolitych części wód jezior w latach 2016–2021 na podstawie monitoringu – tabela [online], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska [dostęp 2024-01-27].
  11. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Jeziora Goryńskiego [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2024-02-19].