Dłusk (od 1973 Pyzdry) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku w woj. łódzkim i poznańskim. Siedzibą władz gminy był Dłusk[2].

Dłusk
gmina wiejska
1919–1954[1]
Państwo

 Polska

Województwo

1919-38: łódzkie
1938-39: poznańskie
1945–54: poznańskie

Powiat

1919-32: słupecki
1932-48: koniński
1948-54: wrzesiński

Siedziba

Dłusk

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

16

brak współrzędnych

Przed 1919 gmina Dłusk była najdalej na zachód wysuniętą gminą Królestwa Polskiego[2]. W okresie międzywojennym gmina należała do (utworzonego w 1919 roku[3]) powiatu słupeckiego w woj. łódzkim. Była to najdalej na zachód położona gmina woj. łódzkiego[2]. W związku ze zlikwidowaniem powiatu słupeckiego z dniem 1 kwietnia 1932 roku gmina weszła w skład powiatu konińskiego w tymże województwie[4]. 1 kwietnia 1938 roku gminę wraz z całym powiatem konińskim przeniesiono do woj. poznańskiego[5].

Po wojnie gmina przejściowo zachowała przynależność administracyjną, lecz już 1 lipca 1948 roku została przyłączona do powiatu wrzesińskiego w tymże województwie[6]. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 16 gromad: Białobrzeg, Ciemierów, Ciemierów Kolonia, Dłusk, Dolne Grądy, Górne Grądy, Ksawerów, Lisewo, Pietrzyków, Pietrzyków Kolonia, Rataje, Ruda Komorska, Tarnowa, Wrąbczynek, Wrąbczynkowskie Holendry i Zapowiednia[7].

Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[8]. Tarnową włączono do Pyzdr[9]

Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy Dłusk nie przywrócono, utworzono natomiast jej terytorialny odpowiednik, gminę Pyzdry w powiecie wrzesińskim w województwie poznańskim[10]

Przypisy

edytuj
  1. Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. łódzkiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. a b c Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  3. Dz.U. z 1919 r. nr 65, poz. 395
  4. Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 34
  5. Dz.U. z 1937 r. nr 46, poz. 350
  6. Dz.U. z 1948 r. nr 37, poz. 261
  7. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  8. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  9. Uchwała Nr 44/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 4 grudnia 1954 r., Nr. 20, Poz. 100)
  10. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312