Dariusz Skórczewski

Dariusz Andrzej Skórczewski – polski literaturoznawca, historyk i teoretyk literatury, nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych w Instytucie Literaturoznawstwa i dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

Dariusz Skórczewski

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	1967 Kielce
doktor habilitowany nauk humanistycznych
Specjalność: krytyka literacka, teoria literatury, historia literatury polskiej
Alma Mater	Katolicki Uniwersytet Lubelski
Doktorat	14 marca 2001
Habilitacja	16 października 2013
Profesura	27 czerwca 2024
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Okres zatrudn.	od 1991
Odznaczenia

Życiorys

Absolwent II Liceum Ogólnokształcącego im. J. Śniadeckiego w Kielcach. W 1991 roku ukończył studia z zakresu filologii polskiej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, obroniwszy wyróżnioną, a następnie opublikowaną (w 1996) pracę magisterską Aby rozpoznać siebie. Rzecz o Andrzeju Kijowskim krytyku literackim i publicyście, napisaną pod kierunkiem prof. dr. hab. Stefana Sawickiego, po czym został zatrudniony w 1992 początkowo jako asystent, a później adiunkt w Katedrze Teorii Literatury KUL, gdzie 14 marca 2001 uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa na podstawie rozprawy doktorskiej Spory o krytykę literacką w dwudziestoleciu międzywojennym, napisanej pod opieką prof. dr. hab. Stefana Sawickiego (recenzentami w przewodzie byli: prof. dr hab. Michał Głowiński i dr hab. Władysław Panas). Praca w 2002 roku została wydana przez wydawnictwo „Universitas”, otrzymała także nagrodę w Konkursie o Nagrodę im. Konrada i Marty Górskich (za lata 2000–2004) na najlepszą rozprawę doktorską w dziedzinie literaturoznawstwa polonistycznego.

Na podstawie rozprawy habilitacyjnej Teoria – literatura – dyskurs. Pejzaż postkolonialny (Lublin 2013) uzyskał 16 października 2013 stopień doktora habilitowanego, po czym awansował na stanowisko profesora nadzwyczajnego. Monografia ta była nominowana do Nagrody Identitas, edycja 2014. W latach 2016–2021 pełnił funkcję prodziekana na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II – początkowo do spraw nauki i współpracy międzynarodowej, a po tzw. reformie Gowina do spraw kształcenia. Tytuł profesora nauk humanistycznych w dyscyplinie literaturoznawstwo uzyskał decyzją Prezydenta RP 27 czerwca 2024.

Jest profesorem w Instytucie Literaturoznawstwa, a od 26 października 2021 także dziekanem Wydziału Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, wybranym ponownie przez społeczność Wydziału 12 czerwca 2024 na drugą kadencję (2024–2028). W latach 2012–2020 kierował specjalizacją antropologiczna-kulturową na studiach filologii polskiej II stopnia, a od 2021 tamże kieruje specjalizacją media i komunikacja kulturowa.

Nagrody i wyróżnienia

Stypendysta The Kosciuszko Foundation w latach 2001–2004 (trzykrotnie, Visiting Professor na Rice University w Houston) i 2006–2007 (University of Illinois w Chicago). W 2018 stypendysta Nanovic Institute for European Studies w University of Notre Dame, USA. W 2022 stypendysta NAWA – programu im. M. Bekkera.

11 czerwca 2021 został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi za zasługi w działalności na rzecz rozwoju nauki.

21 lutego 2022 otrzymał nagrodę Ministra Edukacji i Nauki za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności naukowej.

Wybrane publikacje

Na podstawie strony pracowniczej:

Monografie autorskie

• Aby rozpoznać siebie. Rzecz o Andrzeju Kijowskim krytyku literackim i publicyście, Lublin: TN KUL, 1996, 168 ss. [nadbitka artykułu w "Rocznikach Humanistycznych" t. 44 (1996), nr 1, s. 17-182]
• Spory o krytykę literacką w dwudziestoleciu międzywojennym, Kraków: Universitas, 2002, 404 ss., ISBN 978-83-242-0192-1
• Teoria – literatura – dyskurs. Pejzaż postkolonialny, Lublin: Wyd. KUL, 2013, 510 + X ss., ISBN 978-83-7702-615-1
• Polish Literature and National Identity: A Postcolonial Perspective, trans. by Agnieszka Polakowska, Rochester: University of Rochester Press – Boydell & Brewer, 2020, 341 ss., ISBN 9781580469784
• Fantazmaty skolonizowanych Polaków. Studia o tożsamości kulturowej, Lublin: TN KUL, 2023, 371 ss., ISBN 978-83-66647-30-5

Monografie współredagowane

• The Task of Interpretation: Hermeneutics, Psychoanalysis and Literary Studies, ed. Dariusz Skórczewski, Andrzej Wierciński, Edward Fiała, Lublin: Wyd. KUL, 2009, 244 ss., ISBN 978-83-7363-817-4
• Melancholia: The Disease of the Soul, red. Dariusz Skórczewski, Andrzej Wierciński, Lublin: Wyd. KUL, 2014, 270 ss., ISBN 978-83-7702-990-9
• Idol w kulturze, red. Adam Fitas, Dariusz Skórczewski, Edward Fiała, Lublin: Wyd. KUL, 2017, 292 ss., ISBN 978-83-8061-464-2

Najważniejsze artykuły i studia

• Dialog kultur: perspektywy "polskiej obecności" w dyskursie akademickim za Oceanem, „Więź" 2002, nr 10, s. 108–116
• Dokąd zmierza humanistyka? O sytuacji wewnątrz i wokół dyskursu humanistycznego (i teoretycznoliterackiego) na Zachodzie, etyce i postkolonializmie, „Teksty Drugie” 2004, nr 6, s. 199–211.
• Postkolonialna Polska: projekt (nie)możliwy, „Teksty Drugie” 2006, nr 1-2, s. 100–112
• Dlaczego Paweł Huelle napisał „Castorpa”?, „Teksty Drugie” 2006, nr 3, s. 148–157
• Hierarchie i sylwety (wokół) Tomasza Burka, w: Przypadki krytyczne. Studia i szkice o krytyce, życiu oraz świadomości literackiej po roku 1918, red. Dariusz Nowacki, Krzysztof Uniłowski, Katowice: Fa-art, 2007, s. 95–108
• Dlaczego Polska powinna upomnieć się o swoją postkolonialność, „Znak” 2007, nr 9, s. 145–153
• Wacław Borowy – krytyk „oczami wnuków”: próba bilansu, w: J. Maślanka (red.), Wacław Borowy (1890-1950). Uczony i humanista, Kraków: PAU, 2008, s. 67–85
• Wobec eurocentryzmu, dekolonizacji i postmodernizmu. O niektórych problemach teorii postkolonialnej i jej polskich perspektywach, „Teksty Drugie” 2008, nr 1–2, s. 33–56
• Trudności z tożsamością. Na marginesie „Niesamowitej Słowiańszczyzny”, „Porównania” 2008, nr 5, s. 127–142
• Polska skolonizowana, Polska zorientalizowana. Teoria postkolonialna wobec „innej Europy”, „Porównania” 2009, nr 6, s. 95-105
• „Sen srebrny Salomei”, czyli parada hybryd, „Pamiętnik Literacki”, R. 102 (2011), z. 1, s. 47–75
• Historia literatury w objęciach Darwina? „Colloquia Litteraria” nr 10 (1/2011), s. 21–42
• “The Empire Writes Back”: Paweł Huelle’s Castorp through Postcolonial Lens, w: New Perspectives on Polish Culture: Private Encounters, Public Affairs, ed. T. Trojanowska, A. Płaczkiewicz, A. Polakowska, O. Ponichtera, New York: PIASA, 2011, s. 206–218, ISBN 978-0-940962-73-6
• Między pedagogiką uniwersytecką a pedagogiką narodową, czyli teoria postkolonialna w narzędziowni polonisty, „Teksty Drugie” 2011, nr 6 (132), s. 303–314
• Melancholia dyskursu kresoznawczego, „Porównania” nr 11 (2012), s. 125–138
• Naród – ten dziwny twór, który nie chce zniknąć z dyskursu humanistyki, „Ethos” R. 26 (2013), nr 1 (101), s. 175–191
• Obrazy wschodniej tożsamości. Wystawa fotografii Franka Gaudlitza „Casa mare” i jej implikacje w kontekście europejskiej imagologii, w: Historie, społeczeństwa, przestrzenie dialogu. W: Studia postzależnościowe w perspektywie porównawczej, red. Hanna Gosk, Dorota Kołodziejczyk, Kraków: Universitas, 2014, s. 181–201, ISBN 978-83-242-2360-2
• "Stawiam na Tolka Banana", czyli o połowiczności dekonstrukcji dyskursu władzy, „Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia”, nr 2 (2014), s. 193–214. ISSN 2353-8546
• Radykalna konwersja jako postkolonialne wyparcie: kulturowe samowygnanie w powieściach Piotra Ibrahima Kalwasa jako ostateczne rozwiązanie (post-)totalitarnej traumy, „Roczniki Humanistyczne” t. 62 (2014), z. 1, s. 45–67
• Trapped by the Western Gaze: Contemporary European Imagology and Its Implications for East and South-East European Agency — a Case Study, w: Postcolonial Europe? Essays On Post-Communist Literatures and Cultures, ed. Dobrota Pucherova and Robert Gafrik, Leiden—Boston: Brill Rodopi, 2015, s. 357–374, ISBN 978-90-04-30384-3
• Dyskutować z artystą, czyli humanistyka w ruinie. Esej nie tylko pro domo sua, “Ethos” 2015, nr 109, s. 136-155
• Strach jako kategoria języka postkolonialności (Wokół filmów Wojciecha Smarzowskiego: „Wesele”, „Dom zły”, „Drogówka”, „Róża”), “Porównania” nr 16 (2015), s. 125–145
• Between clichés and erasure: Eastern and Central non-Germanic Europe as an “empty syntagm” in contemporary public discourse, “The Sarmatian Review” (kwiecień 2015), t. 35, nr 2 s. 1919–1931
• Polish Narratives After 1989: a Case of Postcolonial Disavowal, w: Postcolonial Slavic Literatures after Communism, red. Dirk Uffelmann, Klavdia Smola, Bern: Peter Lang, 2016, s. 83–108, ISBN 978-3631668566
• The “Location of Literature:” Thoughts on the Lisbon Conference and Its Aftermath from East-Central European Perspective, “Zeitschrift für Slavische Philologie” t. 72 (2016), nr 1, s. 85–99
• Pan Samochodzik eksploruje, czyli region konsolidowany czy region drenowany?, w: Regionalizm literacki – historia i pamięć, red. Elżbieta Rybicka, Zbigniew Chojnowski, Kraków: Universitas 2016, s. 104–122, ISBN 97883-242-3095-2
• Postkolonializm jako metoda: konserwatywna czy „postępowa”? Wstępne oczyszczenie przedpola, w: Perspektywy postkolonializmu w Polsce, Polska w perspektywie postkolonialnej, red. J. Kieniewicz, Debaty "Artes Liberales", t. 10, Warszawa 2016, ISSN 2299-8799, s. 119–145
• Hegemon jako idol – propozycja teoretyczna, „Porównania” nr 19 (2016), s. 58–69
• Romantyzm, postkolonializm i epistemologia, w: Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym, cz. 1, red. Michał Kuziak, Bartłomiej Nawrocki, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2017, s. 27–48, ISBN 978-83-65573-53-7
• Pan Samochodzik und das verfluchte Dreieck' oder Die Trias 'Polen – Deutsche – Russen' in polnischer Jugendliteratur als Artikulationsfeld eines (post-)kolonialen Traumas, „Germanoslavica”, t. 28, nr 3/4, 2017, s. 163–183
• Conrad – postkolonialnie: nieoczekiwana odsłona kulturowej konwersji, w: Oddać sprawiedliwość widzialnemu światu. Eseje o twórczości Josepha Conrada, red. Paweł Panas, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2017, s. 279–296. ISBN 97883-7982-277-5
• Syndrom kulturowej straty. Lizbońska konferencja pisarzy 1988 w postkolonialnej retrospektywie, „Roczniki Humanistyczne” t. 65 (2017), z. 1, s. 149–170
• (Polish) Romanticism: From Canon to Agon, w: Being Poland. A New History of Polish Literature and Culture Since 1918, ed. Tamara Trojanowska, Joanna Niżyńska, Przemysław Czapliński, with the assistance of Agnieszka Polakowska, Toronto: University of Toronto Press, 2018, s. 68–103, ISBN 978-1-4426-5018-3
• Oświeceni latarni się nie boją. Szkic polemiczny, “Roczniki Humanistyczne” t. 68 (2020), z. 1, s. 167–185
• "Воображаемый Запад, постколониализм и перспективы модернизации Польши в постсекулярную эпоху" [Zachód wyobrażony, postkolonializm i perspektywy modernizacji Polski w epoce postsekularnej, przeł. z pol. Tatiana Pirusska], Novoe Literaturnoe Obozrenie [New Literary Review, ISSN 0869-6365, eISSN 2309-9968], nr 166 (6/2020), s. 205–224
• Kontekst czyni różnicę. Glosa do raportu o kondycji polskiej historiografii po 1989 roku. Koreferat, w: Wielka zmiana. Historia wobec wyzwań… Pamiętnik XX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Lublinie 18-20 września 2019 roku, t. 1: Potęga historii, red. Jan Pomorski, Mariusz Mazur, Warszawa—Lublin: IPN, UMCS, 2021, s. 306–314
• O (nie)konieczności powrotu. Dyskurs reemigracji w najnowszej polskiej prozie między polityką a metafizyką, "Porównania" nr 2 (32), 2022, s. 67-80. DOI: 10.14746/por.2022.2.4
• Budowniczyni(e) „polskiego domu”. Empatia, gościnność i solidarność w dzienniku Pelagii Rościszewskiej w funkcji treści przekazu międzypokoleniowego, w: Empatia, gościnność, solidarność w literaturze polskiej od XIX do XXI wieku, red. Mateusz Skucha, Dorota Wojda, Kraków: Universitas, 2023, s. 107-120. ISBN 978-83-242-3971-9
• Skolonizowani Polacy i ich „Inni” w nieznanym dzienniku Pelagii Rościszewskiej, "Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich", t. 34 (2023), s. 197-220
• O społecznej odpowiedzialności polonistyki uniwersyteckiej, w: Polonistyka "tu i teraz". Krajobraz po zmianie. Materiały Zjazdu Polonistów Warszawa 2022, red. H. Gosk, M. Kuziak, E. Paczoska, Warszawa: IBL PAN, 2023, s. 274-284. ISBN 978-83-67637-89-3
• Nieznany dziennik Pelagii Rościszewskiej z I połowy XIX wieku. Projekt lektury, "Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo" nr 14 (2024), s. 353-371. ISSN 2084-6045