Deroceras invadens
Deroceras invadens – gatunek inwazyjnego, lądowego, nagiego ślimaka trzonkoocznego z rodziny pomrowikowatych (Agriolimacidae), opisanego naukowo w 2011 roku. Do tego czasu był uznawany za pochodzącego z Malty i Sycylii, pomrowika panormitańskiego (Deroceras panormitanum)[3][4], uznawanego za szkodnika upraw. Opublikowane w 2011 roku badania morfologiczne, behawioralne i genetyczne wykazały, że są to odrębne gatunki, choć zewnętrznie nierozróżnialne[1].
| Deroceras invadens | |||
| Reise, Hutchinson, Schunack & Schlitt, 2011 | |||
 Zdjęcie wykonane w USA | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Deroceras invadens | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Występowanie
edytujDeroceras invadens pochodzi prawdopodobnie z Włoch. Uważa się, że został introdukowany w wielu krajach Europy, obydwu Ameryk, Afryki Południowej, w Australii, Nowej Zelandii i na wielu wyspach oceanicznych. Najstarsze wzmianki o introdukcji w Europie pochodzą z lat 30. XX wieku z Wielkiej Brytanii i Irlandii. Szybkie zwiększanie zasięgu jego występowania jest obserwowane od około 1975 roku. W Europie rozprzestrzenił się od Hiszpanii po Grecję i wyspy Morza Śródziemnego, Bułgarię, Wielką Brytanię i zachodnią Francję. Szybko rozprzestrzenia się w Europie Środkowej[3][5]. Występuje na nizinach i na małych wysokościach na terenach górskich (w Bułgarii do 1500 m n.p.m.), w ogrodach, parkach, na półpustyniach i polach uprawnych. Preferuje zacienione doliny rzek w pobliżu źródeł. W Grecji i Wielkiej Brytanii spotykano go pod kawałkami drewna i pod kamieniami, w Wielkiej Brytanii również w kartonach i innych śmieciach na pustych lub porośniętych roślinnością nieużytkach[3].
W Polsce został stwierdzony w 2001 roku w pobliżu Ogrodu Botanicznego we Wrocławiu[4].
Budowa
edytujBudową zewnętrzną nie różni się od wielu innych gatunków z rodzaju Deroceras, zwłaszcza od pomrowika panormitańskiego i D. golcheri.
Podobnie jak one, osiąga wymiary 20 × 4,5 mm[3] (maksymalna długość 35 mm[4][1]). Ma półprzezroczyste, jasnoszare, kremowo-, czekoladowo- lub czarnobrązowe ciało[1], z ciemnymi plamkami, czasami całkowicie czarne[3]. Otwór oddechowy położony jest w tylnej połowie płaszcza[4]. Długość płaszcza przekracza 1/3 długości ciała i wynosi 5,5–8 mm[1].
Różnice pomiędzy tymi gatunkami dostrzegalne są w budowie narządów rozrodczych i ich przydatków[3] (w tylnej części prącia leżą dwa zwrócone ku tyłowi rożkowate wyrostki, pomiędzy którymi znajduje się gruczoł penialny w postaci pęczka kilku niepodzielonych struktur[4]) oraz w zachowaniach rozrodczych[1].
Biologia
edytujD. invadens zjada żywe lub gnijące części roślin. W sprzyjających warunkach może rozmnażać się przez cały rok. Jego jaja mają wymiary 1,75 × 1,4 mm[4].
Taksonomia
edytujDo 2011 roku gatunek ten był opisywany głównie pod nazwą Deroceras panormitanum, rzadziej jako D. caruanae. Badania prowadzone nad gatunkami z rodzaju Deroceras wykazały, że oryginalny opis D. panormitanum (dotyczący osobnika opisanego z Palermo) nie jest zgodny z opisami osobników spotykanych na kontynencie europejskim. Dokładne badania morfologiczne, behawioralne i genetyczne przeprowadzony przez Heike Reise i współpracowników wykazały, że D. panormitanum jest endemitem Malty i Sycylii, a znany z kontynentu, inwazyjny ślimak to odrębny gatunek, który został przez tych badaczy opisany naukowo w 2011 roku pod nazwą Deroceras invadens, jako gatunek nowy dla nauki. Za holotyp przyjęto osobnika pozyskanego z Wielkiej Brytanii[1].
Etymologia
edytujEpitet gatunkowy invadens pochodzi od łac. invadere (prowadzić inwazję) i nawiązuje do szybkiego rozprzestrzeniania się tego gatunku[1].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Reise et al. Deroceras panormitanum and congeners from Malta and Sicily, with a redescription of the widespread pest slug as Deroceras invadens n. sp.. „Folia Malacologica”. 19, s. 201–233, 2011. (ang.).
- ↑ Deroceras invadens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f F. Welter-Schultes: Species summary for Deroceras invadens. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2009. [dostęp 2012-01-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Ewa Stworzewicz: Deroceras panormitanum (Lessona et Pollonera, 1882). [w:] Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2013-05-03]. (pol.).
- ↑ Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 403. ISBN 978-83-88147-09-8.