Dicercarodzaj chrząszczy z rodziny bogatkowatych i podrodziny Chrysochroinae. Obejmuje 46 opisanych gatunków. Zamieszkuje Holarktykę. Larwysaproksylofagami. Dorosłe osobniki latają w ciepłe, słoneczne dni.

Dicerca
Eschscholtz, 1829
Ilustracja
Dicerca aenea
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

bogatkowate

Podrodzina

Chrysochroinae

Plemię

Dicercini

Rodzaj

Dicerca

Typ nomenklatoryczny

Buprestis aenea Linnaeus, 1761

Synonimy
  • Buprestis (Dicerea) Eschscholtz, 1829
  • Buprestis (Stenuris) Kirby, 1837
  • Stenuris Kirby, 1837
  • Dicera (Argante) Schaefer, 1950
  • Argante Gistel, 1834
  • Hemidicerca Richter, 1952
  • Neoargante Nelson, 2006
Dicerca alni
Dicerca berolinensis
Larwa D. berolinensis
Dicerca furcata
Dicerca divarticata

Morfologia

edytuj

Chrząszcze o ciele w obrysie owalnym, wydłużonym, silnie zwężonym ku tyłowi. Ubarwienie od miedzianego i mosiężnego, przez matowy brąz po czerń. Niekiedy występuje zielonkawy połysk. Głowa płaska lub z lekkim wciskiem, o powierzchni pomarszczonej i krótkim, wykrojonym nadustku. Czułki mają człony piłkowane od czwartego wzwyż. Poprzeczne przedplecze ma łukowato wyciętą przednią krawędź i podwójnie falistą krawędź tylną. Wydłużone pokrywy mają zwykle ogoniasto przedłużone wierzchołki. Zapiersie ma delikatny rowek przez środek. Uda dwóch początkowych par odnóży silniej nabrzmiałe niż tylne. Tylna para z biodrami silnie rozszerzonymi pośrodku i wyraźnie dłuższymi niż w innych parach goleniami[1].

Larwy cechuje matowa płytka grzbietowa ze znakiem w kształcie odwróconego „V” oraz ostatni segment ciała pozbawiony pary twardych wyrostków. Przynajmniej u części gatunków występują pozostałości odnóży[1].

Biologia i ekologia

edytuj

Larwy tych bogatkowatych żerują w bieli i twardzieli martwych drzew lub martwych części drzew żyjących. Tylko u D. pugionata odnotowano drążenie w drewnie wyglądającym na zdrowe. Owady dorosłe są aktywne w ciepłe, słoneczne dni. U wielu gatunków osobniki dorosłe hibernują u podstawy pni i pod kłodami. Cykl życiowy u D. berolinensis w Europie Środkowej trwa 3 do 7 lat[1].

Rozprzestrzenienie

edytuj

Rodzaj holarktyczny. W krainie nearktycznej występuje 27 gatunków, z czego 3 w Meksyku, a 24 na północ od niego[1]. Z terenu Polski wykazano 6 gatunków: D. aenea, D. alni, D. berolinensis, D. furcata, D. herbstii i D. moesta[2], przy czym rekord dotyczący D. herbstii jest wątpliwy[3]. D. moesta jest objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową[4].

Taksonomia

edytuj

Takson ten wprowadzony został w 1839 roku przez Johanna Friedricha von Eschscholtza. Gatunkiem typowym wyznaczono Buprestis aenea[1].

Należy tu 46 opisanych gatunków[5]:

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Gayle H. Nelson. A revision of the genus Dicerca in North America (Coleoptera: Buprestidae). „Entomologische Arbeiten aus dem Museum Georg Frey”, 1975. 
  2. rodzaj: Dicerca Eschscholtz, 1829. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2016-11-27].
  3. B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski tom XXIII, zeszyt 10: Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea. Warszawa: 1985.
  4. Dz.U. 2014 poz. 1348 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. [dostęp 2015-02-02].
  5. Dicerca. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2016-11-27].