Dołczanka dwuzarodnikowa
Dołczanka dwuzarodnikowa (Solorina bispora Nyl.) – gatunek grzybów z rodziny pawężnicowatych (Peltigeraceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
dołczanka dwuzarodnikowa |
Nazwa systematyczna | |
Solorina bispora Nyl. Syn. meth. Lich. (Parisiis) 1(2): 331 (1860) |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Solorina, Peltigeraceae, Peltigerales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].
Morfologia
edytujPlecha listkowata, o kształcie rozetkowatym lub nieregularnym. Górna powierzchnia jest gładka, w stanie suchym szara lub brązowa, w stanie wilgotnym zielona. Dolna powierzchnia pilśniowata, brązowa, płowa lub cynamonowa, bez chwytników[3].
Na górnej powierzchni często występują owocniki. Mają brunatną barwę, średnicę 2–6 mm i są zanurzone w plesze. Ekscypulum bezbarwne. W hymenium występują wstawki. epitecjum o barwie od żółtobrązowej przez pomarańczowobrązową do brązowej. W jednym worku powstają po 2 elipsoidalne lub wrzecionowate, brązowe zarodniki o poprzecznych przegrodach. Mają powierzchnię szorstką i prążkowaną[3].
Reakcje barwne: wszystkie negatywne[3].
Występowanie i siedlisko
edytujDołczanka dwuzarodnikowa na półkuli północnej jest szeroko rozprzestrzeniona. Występuje głównie w wysokich górach i w tundrze, na północy sięgając po północne wybrzeża Grenlandii i archipelag Svalbard[4]. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach i Karkonoszach[2]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status EN – gatunek wymierający[5]. Do października 2014 r. podlegała w Polsce ścisłej ochronie[6], po tym terminie została usunięta z listy gatunków chronionych, występuje bowiem wyłącznie na obszarze parków narodowych, gdzie i tak podlega ochronie.
Rozwija się głównie na glebie, próchnicy torfie, na martwych liściach, mszakach, wątrobowcach, skalach, głównie na podłożu wapiennym[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2016-12-16]. (ang.).
- ↑ a b c Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ a b c d Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2016-12-16].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-11-15].
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz. 1765)