Wikipedia

Dom czynszowy Lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych w Krakowie

Dom czynszowy Lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych – zabytkowa kamienica, znajdująca się w Krakowie w dzielnicy V Krowodrza na Nowej Wsi, w północnej pierzei placu Inwalidów, pomiędzy ulicami: Pomorską i Henryka Sienkiewicza.

Dom czynszowy Lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych
Symbol zabytku nr rej. A-935 z dnia 31.12.1992[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Adres

pl. Inwalidów 6
ul. Pomorska 1
ul. Henryka Sienkiewicza 2–2a

Architekt

Wacław Nowakowski

Rozpoczęcie budowy

1927

Ukończenie budowy

1929

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Dom czynszowy Lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Dom czynszowy Lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Dom czynszowy Lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych”
Ziemia50°04′12,57″N 19°55′31,38″E/50,070158 19,925383

HistoriaEdytuj

Kamienica została wzniesiona w latach 1927–1929 jako dom czynszowy lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych. Projektantem budynku był architekt Wacław Nowakowski[2]. W 2011 kamienica przeszła remont elewacji, podczas którego skuto i odtworzono na podstawie oryginalnej receptury tynki oraz poddano konserwacji okładziny ceglane, sztukaterie, gzymsy, obramienia okienne oraz stolarkę bram wejściowych i witryn[3].

31 grudnia 1992 kamienica została wpisana do rejestru zabytków[4]. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków[5].

ArchitekturaEdytuj

Kamienicę zaprojektowano na planie nieregularnej podkowy. Posiada ona pięć pięter. Parter przeznaczono na lokale handlowo–usługowe, natomiast wyższe kondygnacje na dwu- i trzypokojowe mieszkania. Budynek ma cztery klatki schodowe, w tym dwie narożne z górnym oświetleniem oraz windy[2].

Kamienica posiada trzy elewacje frontowe utrzymane w stylu polskiej odmiany art déco z widocznymi wpływami ekspresjonizmu. Parter został potraktowany cokołowo i obłożony cegłą klinkierową. Znajdujące się w nim witryny lokali usługowych mają kształt prostokątów o trójkątnych zamknięciach i są ozdobione miedzianymi szprosami, tworzącymi romby i trójkąty. Elewacja wyższych kondygnacji została podzielona poziomymi pasami. Budynek wieńczy wysoka attyka z wysuniętym gzymsem koronującym, ozdobiona klinkierowym romboidalnym fryzem. W centralnej części każdej elewacji zaprojektowano trójkątny wykusz, a uskokowe narożniki podkreślono trójkątnymi balkonami. Całość elewacji utrzymana jest w kolorze różu indyjskiego, kontrastującego z ciemnym klinkierem katowickim i białymi gzymsami[2].

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2020-08-08].
  2. ↑ a b c Aneta Borowik: Dom czynszowy Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych we Lwowie. szlakmodernizmu.pl. [dostęp 2019-08-05].
  3. ↑ Anna Agaciak: Kraków: kamienica przy pl. Inwalidów 6 w stylu art déco odzyska blask. krakow.naszemiasto.pl, 2011-07-12. [dostęp 2019-08-05].
  4. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych miasta Krakowa
  5. ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dom_czynszowy_Lwowskiego_Zakładu_Ubezpieczeń_Pracowników_Umysłowych_w_Krakowie&oldid=66020285”