Duch (film 1982)
Duch (ang. Poltergeist) – amerykański horror w reżyserii Tobe’a Hoopera[1], dziś uważany za film kultowy. W Stanach Zjednoczonych ukazał się 4 czerwca 1982 roku.
| ||
| ||
| Gatunek | horror | |
| Rok produkcji | 1982 | |
| Data premiery |  15 października 1984 04 czerwca 1982
| |
| Kraj produkcji |  Stany Zjednoczone
| |
| Język | angielski | |
| Czas trwania | 114 min | |
| Reżyseria | Tobe Hooper | |
| Scenariusz | Michael Grais Mark Victor Steven Spielberg | |
| Muzyka | Jerry Goldsmith | |
| Zdjęcia | Matthew F. Leonetti | |
| Montaż | Michael Kahn Steven Spielberg | |
| Produkcja | Steven Spielberg Frank Marshall | |
| Wytwórnia | MGM SLM Production Group | |
| Dystrybucja | MGM/UA Entertainment Company | |
| Kontynuacja | Duch II (1986) | |
| Nagrody | ||
AllMovie  link
| ||
Obok Teksańskiej masakry piłą mechaniczną (1974) jest uznawany za najlepszy film wyreżyserowany przez Hoopera.
FabułaEdytuj
Amerykańskie małżeństwo, Steve i Diana Freelingowie, wraz z dziećmi wprowadza się do nowego domu. Wkrótce potem zaczynają dziać się dziwne, niewyjaśnione rzeczy, dzieci zostają zaatakowane przez – jak sądzą rodzice – ducha. Małżeństwo niedługo później dowiaduje się, iż dom został wybudowany na terenie starego cmentarza (Steve jest pracownikiem firmy, która zbudowała ten dom). Tajemniczy mieszkańcy posiadłości porywają w zaświaty najmłodszą córkę Freelingów, Carol Anne.
ObsadaEdytuj
- JoBeth Williams jako Diane Freeling
- Craig T. Nelson jako Steve Freeling
- Beatrice Straight jako dr Lesh
- Dominique Dunne jako Dana Freeling
- Oliver Robins jako Robbie Freeling
- Heather O’Rourke jako Carol Anne Freeling
- Michael McManus jako Ben Tuthill
- Virginia Kiser jako pani Tuthill
- Martin Casella jako Marty
- Richard Lawson jako Ryan
- Zelda Rubinstein jako Tangina Barrons
- Lou Perry jako Pugsley
- James Karen jako pan Teague
- Dirk Blocker jako Jeff Shaw
Pozostałe informacjeEdytuj
Film ten wywołał ogromne zainteresowanie wśród widzów. Zostały nakręcone jeszcze dwie jego kontynuacje, które – wspólnie z oryginałem – złożyły się na filmową serię; w trzech segmentach cyklu grała ta sama aktorka – Heather O’Rourke. Duża liczba aktorów oraz członków ekipy realizacyjnej zginęła w dziwnych okolicznościach po nakręceniu filmu, toteż zaczęto mówić o „Klątwie Poltergeista” (ang. Poltergeist Curse).
Początkowo rolę Carol Anne Freeling miała zagrać Drew Barrymore, siostrzenica Stevena Spielberga.
CiekawostkiEdytuj
Aktorki Heather O’Rourke (Carol Anne) oraz Dominique Dunne (Dana) są pochowane na tym samym cmentarzu. Dominique została zamordowana w 1982 roku przez swojego chłopaka, a Heather zmarła sześć lat później z powodu złej diagnozy – kolki jelitowej.
Głos tytułowego „Ducha” to w istocie przerobiony ryk lwa z logo wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer.
Ręce, które zrywają skórę z twarzy jednego z bohaterów filmu – parapsychologa, należą do Stevena Spielberga. Spielberg (scenarzysta) jako niespodziankę dla swojego przyjaciela George’a Lucasa umieścił też w pokoju dziecięcego bohatera dużo figurek z filmu Gwiezdne wojny.
W scenie duszenia Robbie'go (Oliver Robins) przez klauna jego ręce były bardzo silnie złączone i chłopiec naprawdę zaczął się dusić. Reżyser Tobe Hooper oraz Spielberg uważali, że młody aktor świetnie improwizuje, ale kiedy jego twarz stała się purpurowa, szybko zdjęli mu ręce klauna z szyi. Sekwencję tę sparodiowano dotkliwie w komedii Keenena Ivory’ego Wayansa Straszny film 2.
Szkielety, które zaatakowały Diane (JoBeth Williams), były prawdziwe. Aktorka dowiedziała się o tym dopiero po nakręceniu sceny. Z uwagi na sporą liczbę urządzeń elektrycznych w jednej ze scen kręconych w basenie JoBeth Williams bała się wskoczyć do wody. Aby przekonać ją, że nie ma się czego obawiać, do basenu wskoczył Spielberg i rzekł: „Jeżeli coś się sknoci, oboje się usmażymy”. Taktyka poskutkowała.
Polska premiera filmu przypadła na 15 października 1984 r. Dystrybucją filmu w Polsce zajęła się Centrala Dystrybucji Filmów. Autorem plakatu został Jakub Erol.
Nagrody i nominacjeEdytuj
W roku 1983 film nominowano do Oscara w trzech kategoriach: najlepszy montaż efektów dźwiękowych, najlepsze efekty wizualne oraz najlepsza muzyka oryginalna. Steven Spielberg i Frank Marshall odebrali Saturna za najlepszy horror, Dorothy J. Pearl odebrała Saturna za najlepszą charakteryzację, a Zelda Rubinstein została nagrodzona Saturnem za najlepszą aktorkę drugoplanową. Poza tym film był nominowany do Saturna w trzech innych kategoriach: najlepsza aktorka, reżyser i muzyka. Richard Edlund dostał BAFTĘ za efekty specjalne.
Wyróżnienia Amerykańskiego Instytutu FilmowegoEdytuj
| Rok | Lista | Pozycja |
|---|---|---|
| 2001 | Lista 100 najlepszych amerykańskich thrillerów wszech czasów Amerykańskiego Instytutu Filmowego | 084. miejsce |
| 2005 | Lista 100 najlepszych kwestii filmowych wszech czasów Amerykańskiego Instytutu Filmowego | 069. miejsce – Heather O’Rourke jako Carol Anne Freeling: „They're here!” |
RemakeEdytuj
Pod koniec 2006 roku zapowiedziano powstanie remake’a filmu. Projekt miał zostać zrealizowany w zastępstwie trzeciego sequela – zatytułowanego Poltergeist IV: Kayeri, do którego scenariusz napisał Clint Morris i którego reżyserii ostatecznie się nie podjęto[2]. W 2008 roku wytwórnia Metro-Goldwyn-Mayer obwieściła, iż na reżysera remake’a wytypowano Vadima Perelmana. Scenariusz mieli napisać Juliet Snowden i Stiles White[3]. Ostatecznie jednak reżyserem filmu został Gil Kenan, a autorem scenariusza David Lindsay-Abaire. Film trafił do kin w maju 2015[4].
Zobacz teżEdytuj
- Duch II: Druga strona – pierwszy sequel filmu
- Duch III – drugi sequel filmu
PrzypisyEdytuj
- ↑ Od momentu premiery filmu pojawiają się ciche spekulacje, jakoby brak porozumienia pomiędzy Tobe'm Hooperem a Stevenem Spielbergiem (scenarzystą, producentem i montażystą) przyczynił się do ostatecznego zrealizowania większości materiału przez Spielberga.
- ↑ Paweł Marczewski (28 listopada 2006 r.). „Poltergeist – remake zamiast kontynuacji”. Filmweb.pl. Dostęp: 2 sierpnia 2009 r.
- ↑ Vadim Perelman to Direct MGM's New 'POLTERGEIST' (ang.). Reuters, 2008-09-03. [dostęp 2015-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-13)].
- ↑ Poltergeist (2015) w bazie IMDb (ang.)