Durian (roślina)
Durian (Durio Adans.) – rodzaj roślin z ślazowatych Malvaceae, według niektórych systemów (np. Reveala) do rodziny wełniakowatych (Bombaceae). Obejmuje 28 uznanych gatunków występujących w południowo-wschodniej Azji – w Mjanmie, Tajlandii, Malezji i Indonezji, a jako rośliny introdukowane, także w innych krajach od Indii po Filipiny[3]. Dziewięć gatunków wytwarza jadalny owoc zwany durianem, a najpopularniejszym gatunkiem jest durian właściwy[4]. Gatunkiem typowym rodzaju jest durian właściwy (Durio zibethinus L.)[5]
 Morfologia (Durio zibethinus) | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
durian |
| Nazwa systematyczna | |
| Durio Adans. Fam. 2: 399. Jul-Aug 1763 | |
Morfologia
edytujWiecznie zielone drzewa o pojedynczych, eliptycznych, łuskowatych i zielonych liściach bez połysku[6]. Kwiaty silnie pachnące, zwykle kremoworóżowe.
Systematyka
edytuj- Pozycja systematyczna według APweb (2001...) (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzaj z podrodziny Helicteroideae w obrębie ślazowatych Malvaceae, wchodzących w skład ślazowców z kladu różowych[2][7].
- Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist, podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Malvanae Takht., rząd ślazowce (Malvales Dumort.), podrząd Malvineae Rchb., rodzina wełniakowate (Bombacaceae Kunth), plemię Durioneae K. Schum. in Engl. & Prantl, podplemię Durioninae Benth, rodzaj durian (Durio Rumph. ex Adans.)[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Durio affinis Becc.
- Durio beccarianus Kosterm. & Soegeng
- Durio bruneiensis Kosterm.
- Durio bukitrayaensis Kosterm.
- Durio burmanicus Soegeng
- Durio carinatus Mast.
- Durio connatus Priyanti
- Durio crassipes Kosterm. & Soegeng
- Durio dulcis Becc.
- Durio gerikensis M.N.Faizal, Besi, Latiff & Hadrul
- Durio graveolens Becc.
- Durio kinabaluensis Kosterm. & Soegeng
- Durio kutejensis (Hassk.) Becc.
- Durio lanceolatus Mast.
- Durio lissocarpus Mast.
- Durio lowianus Scort. ex King
- Durio macrantha Kosterm.
- Durio macrolepis Kosterm.
- Durio macrophyllus (King) Ridl.
- Durio malaccensis Planch. ex Mast.
- Durio oblongus Mast.
- Durio oxleyanus Griff.
- Durio pinangianus (Becc.) Ridl.
- Durio purpureus Kosterm. & Soegeng
- Durio singaporensis Ridl.
- Durio testudinarius Becc.
- Durio wyatt-smithii Kosterm.
- Durio zibethinus L. – durian właściwy
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-19] (ang.).
- ↑ a b Durio Adans., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-07-04].
- ↑ Michael J. Brown, Durio, a Bibliographic Review, Bioversity International, 1997, ISBN 978-92-9043-318-7 [dostęp 2024-07-04] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-24].
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Genus: Durio. Germplasm Resources Information Network (GRIN), United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service. [dostęp 2010-02-24]. (ang.).
- ↑ Crescent Bloom: Durio. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-02-24]. (ang.).