Dypsis sahanofensis

*Dypsis sahanofensis*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	arekowce
Rodzina	arekowate
Rodzaj	Dypsis
Gatunek	Dypsis sahanofensis
	Nazwa systematyczna
	Dypsis sahanofensis (Jum. & H. Perrier) Beentje & J. Dransf.; Palms Of Madagascar 290: (1995).
Synonimy
	Chrysalidocarpus sahanofensis (Jum. & H. Perrier) Jum.; Neophloga sahanofensis Jum. & H. Perrier;
	Chrysalidocarpus sahanofensis (Jum. & H. Perrier) Jum.; Neophloga sahanofensis Jum. & H. Perrier;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; krytycznie zagrożony
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dypsis sahanofensis – gatunek palmy z rzędu arekowców (Arecales). Występuje endemicznie na Madagaskarze, w prowincji Fianarantsoa^[3] w środkowo-wschodniej części wyspy. Znane są tylko trzy jego naturalne stanowiska^[3]: Mont Vatovavy, Ambositra i Anosibe an' Ala. Gatunek występuje w górskich i podgórskich lasach deszczowych na wysokościach od 300 do 1400 m n.p.m., zwykle w pobliżu urwisk i stoków, w miejscach o przerwanej warstwie koron drzew i dzięki temu lepiej oświetlonych^[4].

Morfologia edytuj

Pokrój: Palmy rosnące w kępach liczących po ok. 12 prostych kłodzin, osiągających do 6 m wysokości i ok. 3 cm średnicy, z wyraźnymi pierścieniami w węzłach i międzywęźlami długości 12–13 cm^[5].
Liście: Zebrane w wyraźny pióropusz i pierzasto podzielone. Nasada liścia pochwiasta, gładka o długości do ponad 30 cm. Ogonek liściowy ma kilkanaście cm długości, a osadka osiąga ok. 1 m. Osadzone są na niej po 23–24 listki. Ułożone są nieco nierównomiernie, grupami. Długość listków wynosi ok. 30 cm, a szerokość ok. 1,5 cm^[5].
Kwiaty: Zebrane w rozbudowanych kwiatostanach wiechowatych (z rozgałęzieniami drugiego stopnia) o długości do ok. 0,4 m. Kwiaty są jednopłciowe, siedzące i skupione w triady składające się z kwiatu pręcikowego wspartego po bokach dwoma kwiatami słupkowymi. Kwiaty pręcikowe składają się z trzech wolnych działek okółka zewnętrznego o długości 1,5 mm i trzech mniejszych płatków okółka wewnętrznego oraz 6 pręcików i płonnego, zredukowanego słupka. Kwiaty słupkowe mają okwiat podobny, ale działki osiągają do 3 mm długości, zamiast pręcików – 6 drobnych prątniczków oraz pojedynczy słupek z trzema znamionami^[5].
Owoce: Nieznane^[5].

Zagrożenia i ochrona edytuj

Na wszystkich stanowiskach gatunek rośnie bardzo nielicznie i w sumie znanych jest nie więcej jak 40 jego egzemplarzy. Obszar ze stanowiskiem w rejonie Mont Vatovavy chroniony jest przed wstępem przez lokalne tabu. Jedno stanowisko objęte jest ochroną prawną w rezerwacie Mangerivola. Największym zagrożeniem dla gatunku są jego skrajnie nieliczne zasoby, przez co nawet niewielkie zmiany w środowisku spowodować mogą zniszczenie populacji. Potencjalnym zagrożeniem jest wycinka lasu lub trwałe wylesienie i zajęcie siedlisk gatunku pod użytkowanie rolnicze^[4].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Dypsis sahonofensis (Jum. & H. Perrier) Beentje & J. Dransf.. Madagascar Catalogue. [dostęp 2013-12-18]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c M.M. Rakotoarinivo M.M., J.J. Dransfield J.J., Dypsis sahanofensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2013-12-22] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d J. Dransfield, H. Beentje, H. Beenje, John Dransfield, Henk Beentje, Margaret Tebbs, Rosemary Wise: The Palms of Madagascar. London: Royal Botanic Gardens, 1995, s. 289-291. ISBN 978-0947643829.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).

[efloras-3] Dypsis sahonofensis (Jum. & H. Perrier) Beentje & J. Dransf.. Madagascar Catalogue. [dostęp 2013-12-18]. (ang.).

[iucn-4] M.M. Rakotoarinivo M.M., J.J. Dransfield J.J., Dypsis sahanofensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2013-12-22] (ang.).

[palms-5] J. Dransfield, H. Beentje, H. Beenje, John Dransfield, Henk Beentje, Margaret Tebbs, Rosemary Wise: The Palms of Madagascar. London: Royal Botanic Gardens, 1995, s. 289-291. ISBN 978-0947643829.

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]